Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Nauka

Nieskończony świat

Astronomowie odkryli planetę znajdującą się (zaledwie!) 21 lat świetlnych od Ziemi

Do tej pory odkryto 1031 obcych planet krążących w innych układach gwiazdowych. Teraz mamy szansę poznać tę znajdującą się najbliżej nas.
.NASA.

Astronomowie pracujący przy Telscopio Nazionale Galileo na Wyspach Kanaryjskich postanowili przyjrzeć się bliskim nam gwiazdom i sprawdzić, czy wokół nich coś nie krąży, jakieś planety. Dzisiaj bowiem poszukiwanie obcych planet stało się czymś powszechnym i bardzo modnym. Wszyscy ich szukają i wielu znajduje. Gwiazdy stosunkowo bliskie powinny być dobrym przedmiotem badań, ponieważ wykrycie krążących wokół nich planet jest łatwiejsze niż w przypadku gwiazd dalekich.

I jakie było zdziwienie badaczy z Wysp Kanaryjskich, gdy w jednym z pierwszych badanych układów odnaleziono planety. Chodzi o konstelację Kasjopei, która zawiera ok. 90 gwiazd, a te największe układają się w charakterystyczny kształt litery „W”. Jest to w Polsce gwiazdozbiór okołobiegunowy, widoczny cały rok na północnym niebie.

Przy jednym z ramion litery „W” zbadano dokładniej gwiazdę o symbolu HD 219134b, która jest tzw. czerwonym karłem, a więc gwiazdą mniejszą i mniej jasną od Słońca. Przede wszystkim udało się metodą pomiaru prędkości radialnej gwiazdy – a więc niewielkich ruchów, które wykonuje pod wpływem obecności grawitującego towarzysza – odkryć planetę na bliskiej, trzydniowej orbicie.

Planeta ma średnicę 1,6 Ziemi i jest od Ziemi masywniejsza – waży 4,5 masy Ziemi. Niezależnie, przy użyciu amerykańskiego kosmicznego teleskopu Spitzera, udało się też zbadać tzw. tranzyt planety, a więc pociemnienie macierzystej gwiazdy w chwili, gdy planeta przechodzi na tle jej tarczy. Obie obserwacje pozwoliły ustalić gęstość planety równą około 6 g na centymetr sześcienny. Oznacza to, że planeta ta, która jest tzw. super-Ziemią, jest skalista.

Gwiazda HD 219134b znajduje się zaledwie 21 lat świetlnych od Ziemi, tak więc układ planetarny, który jej towarzyszy – wkrótce odkryto jeszcze trzy dalsze planety – jest najbliższym nam obcym układem z planetami. To czyni go interesującym i godnym dalszych obserwacji, które mogą dać ważne rezultaty, zwłaszcza gdy teleskop Hubble’a zostanie zastąpiony już niedługo nowym – James Webb Space Telescope – i gdy na Hawajach powstanie gigantyczne obserwatorium Thirty Meter Telescope przeznaczone do obserwacji północnego nieba. Przez nie wejrzymy w układ znajdujący się w Kasjopei dokładniej i być może coś ciekawego w nim odkryjemy.

Niestety, planeta orbituje zbyt blisko macierzystej gwiazdy, by mogły na niej panować warunki dogodne powstaniu i przetrwaniu życia. Następna planeta, mniejsza (ma 2,7 masy Ziemi), okrąża HD co 7 dni, kolejna (9 mas Ziemi) – co 47 dni i najdalsza (62 masy Ziemi) – co 1190 dni.

I to wszystko bardzo blisko nas. Wprawdzie 21 lat świetlnych to dla Ziemian odległość nie do pokonania i nikt tam nigdy raczej nie poleci, ale będziemy mogli obserwować układ przy użyciu coraz dalej sięgających teleskopów.

Reklama

Czytaj także

null
Ja My Oni

Jak dotować dorosłe dzieci? Pięć przykazań

Pięć przykazań dla rodziców, którzy chcą i mogą wesprzeć dorosłe dzieci (i dla dzieci, które wsparcie przyjmują).

Anna Dąbrowska
03.02.2015
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną