Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Nauka

Środki ochrony roślin – gwarant obfitości i bezpieczeństwa żywności czy wymysł wielkich korporacji?

Materiał informacyjno-edukacyjny

Rolników w Polsce, jak i całej Unii Europejskiej, obowiązuje stosowanie integrowanej ochrony roślin. Zgodnie z wytycznymi rolnicy mogą stosować środki ochrony roślin tylko wtedy, kiedy wszystkie inne metody – m.in. stosowanie płodozmianu, nawożenie czy stwarzanie warunków sprzyjających występowaniu organizmów pożytecznych – zawiodą. Rolników w Polsce, jak i całej Unii Europejskiej, obowiązuje stosowanie integrowanej ochrony roślin. Zgodnie z wytycznymi rolnicy mogą stosować środki ochrony roślin tylko wtedy, kiedy wszystkie inne metody – m.in. stosowanie płodozmianu, nawożenie czy stwarzanie warunków sprzyjających występowaniu organizmów pożytecznych – zawiodą. mat. pr.
Nie zastanawiając się zbyt głęboko, można pomyśleć, że dla człowieka również są bardzo toksyczne. Niestety do ogółu społeczeństwa nie trafiają argumenty naukowców.
Środki ochrony roślin są bardzo dokładnie badane. Zanim zostaną dopuszczone do sprzedaży muszą przejść ok. 100 różnych testów. Średnio na jedną zarejestrowaną substancję przypada 140 000 odrzuconych, a cały proces rejestracji trwa nawet 10 lat.mat. pr. Środki ochrony roślin są bardzo dokładnie badane. Zanim zostaną dopuszczone do sprzedaży muszą przejść ok. 100 różnych testów. Średnio na jedną zarejestrowaną substancję przypada 140 000 odrzuconych, a cały proces rejestracji trwa nawet 10 lat.

Nie należy się dziwić przekonaniu ogółu społeczeństwa o szkodliwości substancji służących do ochrony roślin. Są to przecież trucizny dla chwastów, owadów czy grzybów. Nie zastanawiając się zbyt głęboko, można pomyśleć, że dla człowieka również są bardzo toksyczne. Niestety do wspomnianego ogółu społeczeństwa nie trafiają argumenty naukowców. Popularne są natomiast wszelakie lęki przed rzeczami nowymi i nieznanymi.

Czemu takie niezbędne?

Przy obecnym tempie wzrostu populacji ludności priorytetem staje się nie tylko dostarczenie ogromnych ilości żywności, ale także zadbanie o jej jakość i cenę. Temu wyzwaniu sprostać mogą jedynie duże gospodarstwa rolne, potrafiące osiągnąć wysoką wydajność przy relatywnie niskim nakładzie pracy. Na świecie 35 proc. powierzchni lądu zajmują uprawy. W Polsce jest to 30 proc. Środki ochrony roślin zmniejszają straty, a tym samym zwiększają plony od 20 nawet do 50 proc. Paradoksalnie zatem przyczyniają się one do ochrony środowiska. Gdyby zrezygnować z ich stosowania, trzeba by poświęcić na pola uprawne miliony kilometrów kwadratowych lasów, aby uzyskać tę samą ilość żywności. Większa wydajność współczesnego rolnictwa pozwala zachować te ekosystemy i dba o różnorodność gatunkową w skali światowej.

Kiedyś a teraz

Kilkadziesiąt lat temu procedury dopuszczenia nowej substancji czynnej i kontrola nad całą branżą nie były tak szczegółowe i dopracowane, jak dzisiaj. Właśnie tutaj kryje się jedna z głównych przyczyn postrzegania środków ochrony roślin w negatywnym świetle. Na przestrzeni XX wieku na świecie wprowadzono do użytku wiele substancji o obecnie udowodnionym toksycznym działaniu na człowieka. Od dziesięcioleci trwa wymiana starych produktów na nowe – bardziej precyzyjne i mniej szkodliwe. Coraz więcej wiemy o cyklu życiowym grzybów, owadów i chwastów oraz o biologii uprawianych roślin. Dzięki temu możemy lepiej zaplanować strategię użycia odpowiednich fitofarmaceutyków (lekarstw dla roślin) i ograniczyć do absolutnego minimum toksyczność dla środowiska i konsumenta. Ponadto od 2014 roku prawo zobowiązuje producentów do wykorzystywania w pierwszej kolejności niechemicznych metod ochrony roślin.

Nie tylko dostępność, ale także bezpieczeństwo

Jednym z nadrzędnych zadań obecnego rolnictwa jest zapewnienie najlepszej jakości produkowanej żywności wolnej od toksyn i zakażeń mikrobiologicznych. Rolnicy nie stosują jednak środków ochrony roślin bez opamiętania. Jest dokładnie odwrotnie – szukają wszelkich możliwych sposobów, aby ograniczyć ich użycie. Idealnym rozwiązaniem jest integrowana produkcja roślin. To połączenie wszystkich dostępnych metod ochrony roślin (agrotechnicznych, fizycznych, biologicznych i chemicznych) i zdobyczy biotechnologii w sposób maksymalnie ograniczający wpływ na środowisko i potencjalną szkodliwość dla człowieka. To zrównoważone podejście pozwala zwiększać plony, wykorzystując do tego dostępne obszary upraw i chroniąc jednocześnie bioróżnorodność. Integrowana produkcja jest też opłacalna, gdyż pozwala na refundację części poniesionych kosztów oraz uzyskanie certyfikatu (wymaganego przy eksporcie oraz dostawie do niektórych hurtowych odbiorców), jeśli rolnik zastosuje się do kilku przykazań.

Wiedza, doświadczenie oraz wyczucie w rolnictwie popłaca – pozwala ograniczyć koszty i utrzymać plony na takim poziomie aby coraz większej liczbie ludności zapewnić przez cały rok odpowiednią ilość żywności o dobrej jakości i w przystępnych cenach.

***

Materiał powstał we współpracy z Polskim Stowarzyszeniem Ochrony Roślin

Reklama

Czytaj także

null
Ja My Oni

Jak dotować dorosłe dzieci? Pięć przykazań

Pięć przykazań dla rodziców, którzy chcą i mogą wesprzeć dorosłe dzieci (i dla dzieci, które wsparcie przyjmują).

Anna Dąbrowska
03.02.2015
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną