Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Nauka

Porzucone dziewictwo

© BA&W, Phototake © BA&W, Phototake
Pewien gatunek roztoczy porzuca dzieworództwo, by oddać się rozmnażaniu płciowemu.

Choć dla nas, ludzi, istnienie dwóch płci wydaje się być czymś zupełnie naturalnym, to w świecie przyrody taki podział nie jest wcale powszechny. Przykładem mogą być roztocza glebowe (malutkie pajęczaki), które rozmnażają się poprzez tzw. partenogenezę, czyli dzieworództwo. Samice składają jaja, z których rodzą się ich klony. Zdarza się wprawdzie, że na świat przychodzą także samce, ale są one sterylne.

Z badań biologów ze State University of New York, opublikowanych w internetowym wydaniu czasopisma "Proceedings of the National Academy of Sciences" wynika, że niektóre gatunki roztoczy glebowych wpadły na pomysł dzieworództwa dość dawno. Ich wspólny przodek, żyjący przed milionami lat, rozmnażał się jeszcze płciowo, ale gatunki, które z niego wyewoluowały, już nie. Jednak jeden spośród z nich ostatnio postanowił powrócić do zarzuconego pomysłu i jest to pierwszy znany przypadek przywrócenia tak skomplikowanej funkcji jak rozmnażanie płciowe. Do tej pory obserwowano bowiem tylko zanikania np. skrzydeł u owadów lub niektórych partii mięśni u ptaków, które jednak po pewnym czasie znów wyewoluowywały (gdyż ponownie okazywały się być potrzebne). Było to stosunkowo proste, ponieważ zwierzęta te nadal miały w sowim DNA geny odpowiedzialne np. za budowę skrzydeł – trzeba je było tylko uaktywnić. Płeć to jednak coś o wiele bardziej złożonego niż skrzydła czy mięśnie, ale mimo to jednemu z gatunków roztoczy udało się ją przywrócić.

Uczeni zastanawiają się, dlaczego tak się stało. Prof. Roy Norton ze State University of New York ma swoją hipotezę – gatunek roztoczy, który porzucił dzieworództwo, zaczął żyć na drzewach, a jest to znacznie mniej stabilne środowisko niż gleba. Tymczasem rozmnażanie płciowe bardziej sprzyja pojawianiu się mutacji, które mogą okazać się pożyteczne w nieprzyjaznym otoczeniu.

Reklama