Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Rynek

Kormoran gazowy

Polacy i pionierska metoda wydobycia ropy i gazu

FPSO „Skarv” jesta niesamodzielny - w dłuższych trasach porusza się tylko dzięki holownikom. W ten sposób odbył drogę ze stoczni w Korei aż nad Morze Norweskie. FPSO „Skarv” jesta niesamodzielny - w dłuższych trasach porusza się tylko dzięki holownikom. W ten sposób odbył drogę ze stoczni w Korei aż nad Morze Norweskie. materiały prasowe
Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo wspólnie ze światowymi koncernami paliwowymi uruchamia najnowocześniejszą na świecie, pływającą platformę do wydobycia gazu i ropy. Byliśmy na jej pokładzie.
Wielu z budujących tę jednostkę to Polacy. Sporo rodaków będzie też na niej pracować.Adam Grzeszak/Polityka Wielu z budujących tę jednostkę to Polacy. Sporo rodaków będzie też na niej pracować.

wideo

Film pokazujący gazowego "Kormorana" w akcji.

W stoczni Aker, w norweskim miasteczku Stord leżącym między Stavanger a Bergen, u nabrzeża stoi zacumowany wielki statek. Na pierwszy rzut oka przypomina tankowiec, choć gęstwina rur i potężne konstrukcje na pokładzie oraz lądowisko dla helikopterów na dziobie, mogą sugerować, że nie jest to zwykła jednostka do przewozu ropy. W istocie to jest i nie jest statek. To nowy pomysł na sposób wydobycia ropy i gazu ziemnego z podmorskich złóż. Nazywa się FPSO „Skarv” (FPSO – ang. Floating Production, Storage and Offloading Unit ). Skarv to po norwesku kormoran.

Niedawno ciągnięta przez holowniki platforma opłynęła dużą część kuli ziemskiej w drodze z Korei, gdzie w stoczni Samsunga została zbudowana, do Stord, gdzie trwają ostatnie przygotowania do służby. Za kilkanaście dni zostanie odholowana dalej na północ, 50 km od Koła Podbiegunowego. Tam przez najbliższe 25 lat ma prowadzić wydobycie ropy i gazu z podmorskich pól naftowych Skarv i Idun.

Choć na burcie namalowany jest zielono-żółty słonecznik koncernu BP, to FPSO „Skarv” jest własnością konsorcjum w skład którego wchodzą trzy inne koncerny naftowe, w tym Polskie Górnictwo Naftowe i Gazownictwo (PGNiG). Polski udział w platformie i polu naftowym wynosi 12 proc. (BP - 24 proc., StatoilHydro - 36 proc., E.ON Ruhrgas - 28 proc.). Słonecznik BP jest jedynie znakiem, że operatorem platformy jest brytyjski koncern.

Eksploatacja złóż Skarv-Idun to pierwsza zagraniczna inwestycja polskiej firmy w wydobycie ropy i gazu spod dna morza.

Super-platforma na sztormy

FPSO „Skarv” jest platformą pływającą, najnowocześniejszą obecnie konstrukcją tego typu na świecie. Technologia wydobycia węglowodorów spod dna morza przy pomocy jednostek pływających pojawiła się stosunkowo niedawno – w latach 70. ubiegłego stulecia.

To dlatego, że niektóre złoża są albo za głęboko, albo z zbyt oddalone od brzegu. Wiąże się to z niemożnością (lub nieopłacalnością) budowy rurociągów do transportu ropy i gazu. Ewolucja zaczęła się od tankowców, które były zacumowane w pobliżu tradycyjnych platform jako pływające magazyny wydobywanej ropy. Potem uznano, że przecież na takim statku można wybudować instalacje wydobywcze oraz przetwórcze, rezygnując z tradycyjnej platformy. Tak narodziły się FPSO, które początkowo były przerobionymi tankowcami. Tak robi się zresztą do dziś. Wśród kilkudziesięciu pracujących na świecie tego typu jednostek większość stanowią właśnie byłe tankowce, czasem nawet te największe czyli supertankowce.

FPSO „Skarv” został jednak zaprojektowany i zbudowany od zera jako platforma wydobywcza. Nigdy nie był statkiem i nie ma zdolności do samodzielnego poruszania się po morzu. A jednak - paradoksalnie - przez całe swoje życie będzie płynął... aby stać w miejscu. Skarv jest bowiem wyposażony w kilka pędników – zainstalowanych w dnie śrub napędowych, których gondole mogą obracać wokół własnej osi. Dzięki nim w zależności od potrzeb jednostka może cały czas stabilizować swoją pozycję, przeciwdziałając wiatrom i prądom morskim, a także obracać się w dowolnym kierunku w miejscu.

Tego typu rozwiązanie wynika z warunków, w jakich będzie się odbywało wydobycie na zimnym i burzliwym Morzu Norweskim. Wszystkie dotychczasowe FPSO nie musiały wykazywać się tak dużą dzielnością morską. Niektóre, operujące na spokojnych wodach, przypominają po prostu wielkie metalowe pudła. Skarv będzie pracował w permanentnym sztormie i jest największą na świecie FPSO - ma blisko 300 m długości i 50 szerokości.

Fachowcy z Polski

To, jak działa „Kormoran” pokazano na filmie, który można obejrzeć przy artykule. Wybór technologii został podyktowany dużą głębokością morza nad polem Skarv i Idun (325-450 m). Najwyższa na norweskim szelfie (i na świecie) platforma Troll jest zanurzona na głębokość 330 m. Platforma pływająca taka jak „Kormoran” jest tańszym (2 mld dol.) rozwiązaniem niż platforma. Zostanie podłączona elastycznymi rurami do kilkunastu otworów znajdujących się od niej w sporej odległości. Oba pola kryją gaz i ropę (75 proc. gaz, 25 proc. ropa) i platforma jest sporą fabryką, która będzie je wstępnie przetwarzać.

Wydobyty gaz będzie oczyszczany, osuszany, separowany od ropy i kondensatu, a następnie tłoczony podmorskim gazociągiem (wybudowano 80 km łącznik) do centralnej rury odbierającej gaz z platform na Morzu Norweskim i docierającej do Emden w Niemczech, skąd trafia do europejskich odbiorców (Norwegia eksportuje ok. 100 mld m sześc. gazu). Część błękitnego paliwa zostanie zużyta na platformie, która jest energetycznie samowystarczalna. Do zasilania wszystkich instalacji służy spora pokładowa elektrownia z 4 generatorami o mocy 32 MW każdy.

Wydobywana ropa, będzie gromadzona w zbiornikach platformy o pojemności 880 tys. baryłek. Raz na tydzień będzie przypływał tankowiec-wahadłowiec odbierając wydobyty surowiec. „Skarv” ma zdolność wydobywania 15 mln m sześc. gazu i 80 tys. baryłek ropy dziennie. Będzie zatrudniać 100 osób na jednej zmianie (trwającej tu 2 tygodnie). Zapewne część będą stanowili Polacy, których można spotkać na wielu platformach w Norwegii. Także dziś, wśród stoczniowców przygotowujących platformę, pracuje sporo naszych rodaków.

A co z bezpieczeństwem?

W końcu BP to koncern który ma sumieniu największą katastrofę ekologiczną w Zatoce Meksykańskiej, spowodowaną przez awarię platformy wiertniczej Deepwater Horizon (produkcji koreańskiej). Szefowie BP Norway zapewniają, że w Norwegii to się nie zdarzy. Także dlatego, że norweskiej przepisy są bardziej restrykcyjne, a bezpieczeństwo platform jest nadzorowane przez dwie niezależne agencje rządowe. Platforma została skonstruowana z uwzględnieniem najwyższych standardów bezpieczeństwa – ma podwójny kadłub, systemy gaśnicze, strefy bezpieczeństwa dla pracowników mogące wytrzymać szalejący pożar. Ma też specjalne zabezpieczenia na wypadek kolizji z inną jednostką pływającą, bo najniebezpieczniejszym momentem będą operacje przepompowywania ropy na tankowiec.

Jak każda platforma ma też specjalne łodzie ratunkowe, wiszące na pochylniach. W razie ewakuacji pracownicy siadają we wnętrzu, drzwi są hermetycznie zamykane, a łódź spada z wysokości pokładu pod wodę. Chodzi o to, by pierwszych kilkadziesiąt metrów - najbardziej niebezpiecznych w czasie katastrofy - pokonała pod powierzchnią i wynurzyła się dopiero dalej, poza strefą zagrożenia. Oby używano ich tylko podczas ćwiczeń.

TEMAT TYGODNIA
KRAJ - TT: Tekst polityczny o obchodach (JParadowska)
KRAJ - TT: reportaż o obchodach (EWilk + dział reporterów)

Polityka
KRAJ - GRZ - Wywiad z prof. Szczepańskim o Śląsku (GRzeczkowski)
KRAJ - JS - OiP Kościół a intelektualiści (Madaliński & Makowski)
(Tomasz, trzeba im zmontować wspólne zdjęcie, tak aby było można ich
złamać tak jak każdy inny tekst typu OiP na iPadzie?)

Kraj
KRAJ - JS - Kamienicznik warszawski (CŁazarewicz) / KRAJ - JS - Biznes kibolski (PPytlakowski)
KRAJ - GRZ - Obłęd pieniaczy sądowych (PPytlakowski)
KRAJ - JS - O wyjściu wojsk sowieckich z RP (ASowa)

Esej
ŚWIAT - AZ - Esej o mediokracji (AKrzemiński)

Rynek
RYNEK - JS - Drogie paliwa (AGrzeszak)
RYNEK - JS - Wywiad z Żelichowskim (JSolska)

Świat
ŚWIAT - AZ - Lampedusa (PKowalczuk)
ŚWIAT - AZ - Egipt: Bractwo M. (RFrister)
ŚWIAT - AZ - Kuba (KMroziewicz)
ŚWIAT - AZ - Wywiad z A.Papanderu (JŻakowski)

Historia
HISTORIA - JD - Wojny domowe śląskie
HISTORIA - JD - O II Wojnie w pamięci Polaków (JKochanowski)

Nauka
NAUKA - PB - Zderzające się galaktyki i wspólne programy badawcze
NAUKA - PB - Leczenie promieniami Roentgena
NAUKA - PB - Techno-echo

Poradnik Budowlany
RYNEK - JS - Kupiec na placu budowy (USzyperska)
RYNEK - JS - Condhotele i apartamenty (USzyperska)
RYNEK - JS - Marże w dół, stopy w górę (Ckowanda)

Kultura
MK - Afisz
KULTURA - MK - Wywiad z Majewskim (JWróblewski)
KULTURA - MK - Sklepy muzyczne (BChaciński)
!!!!! - KULTURA - JS - Wywiad o filmach smoleńskich z Jackiem Bławutem (JWróblewski)
KULTURA - JS - Festiwal Beethovenowski (DSzwarcman)
KULTURA - MK - Wywiad z plakacistą Batorym (KLubelska)
AZ - Kawiarnia literacka
AZ - Wojewódzki

CzŻ
HISTORIA - JD - O pionierze polskiej seksuologii (MCzajkowski)
ŚWIAT - JS - Inna Bośnia (MMazuś)
MK - Polityka i Obyczaje

NA WŁASNE OCZY
ŚWIAT - AZ - Oczy: Spitsbergen (IWiśniewska)
Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Ja My Oni

Jak dotować dorosłe dzieci? Pięć przykazań

Pięć przykazań dla rodziców, którzy chcą i mogą wesprzeć dorosłe dzieci (i dla dzieci, które wsparcie przyjmują).

Anna Dąbrowska
03.02.2015
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną