Kolejny dzień, kolejne umocnienie franka. Tradycyjnie wobec wszystkich walut, a wobec euro nawet do najwyższego poziomu w historii. Każdy powód jest dobry, aby szwajcarski pieniądz zyskał kolejnych kilka groszy czy centów – plotki o restrukturyzacji długu greckiego, złe dane z amerykańskiego rynku pracy czy obawy o wynik głosowania w Bundestagu. Ale w przypadku osób spłacających kredyty zaciągnięte we franku sprawa wygląda szczególnie poważnie.
Jeśli ktoś sądzi, że cały świat sprzysiągł się przeciw około 700 tys. Polaków, mającym kredyty w szwajcarskim pieniądzu, to powinien spojrzeć na Węgrów. Tam również w latach przed kryzysem frank był ulubioną walutą osób poszukujących pieniędzy na zakup domu czy mieszkania. Co więcej, forint osłabił się od 2008 r. wobec szwajcarskiego pieniądza w sposób porównywalny jak złoty. I tak samo jak u nas, choć zainteresowanie nowymi kredytami we franku gwałtownie zmalało, jeszcze przez wiele lat tysiące rodzin będzie drżeć, patrząc na tabele kursów walutowych.
Ale na tym podobieństwa się kończą - na szczęście dla Polaków. Bo już ok. 10 proc. Węgrów, spłacających kredyty hipoteczne, ma problem z regulowaniem comiesięcznych rat. Tymczasem w Polsce ten wskaźnik oscyluje wokół zaledwie 2 proc., a dla kredytów walutowych, co ciekawe, jest nawet niższy niż dla złotowych. Dlaczego? Odpowiedź jest banalnie prosta i dla nas bardzo motywująca – o ile Polska przeżyła spowolnienie, z którego praktycznie już wyszła, to Węgry znalazły się w ciężkim kryzysie, którego skutki odczuwać będą jeszcze długo. Wystarczy przypomnieć, że PKB nad Dunajem w 2009 r. spadł o prawie 7 proc., a bezrobocie jest wyższe niż w Polsce, według porównywalnych statystyk. Po Węgrach, jako wzorowym uczniu Europy Środkowej, nie ma już śladu.
Węgierski rząd, niestroniący od populistycznych zagrywek, postanowił pomóc zadłużonym i chwali się „zamrożeniem” kursu franka. To oczywiście zabieg marketingowy, bo premier Viktor Orbán nie posiadł jeszcze władzy nad rynkami finansowymi. W rzeczywistości Węgrzy mają spłacać przez najbliższe kilka lat raty po stałym kursie 180 forintów za franka. A nadwyżka (kurs rynkowy to już 220 forintów za franka, tendencja rosnąca) będzie stanowić nowy, odrębny kredyt, którego spłata rozpocznie się w 2015 r.
Cały zabieg się powiedzie pod jednym warunkiem. Gospodarka węgierska zacznie rosnąć, a wraz z nią pensje, bezrobocie się zmniejszy i za kilka lat zadłużeni będą w stanie płacić wyższe raty. A na razie - by przetrwać najtrudniejszy okres - rząd w porozumieniu z bankami nieco im ulży. Orbán jest pewien sukcesu swoich gospodarczych planów, bank centralny nad Dunajem i eksperci zagraniczni jego optymizmu nie podzielają i żadnego boomu na Węgrzech się nie spodziewają. Jeśli mają rację, eksperyment premiera jest tylko odłożeniem w przyszłość nieuchronnej katastrofy dla wielu węgierskich rodzin.
Całe szczęście, że my takiego wątpliwego ratunku nie potrzebujemy. Silna gospodarka broni nas przed lekkomyślnością banków i naiwnością kredytobiorców. I jedni, i drudzy - nie docenili franka.