Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Listki CSR

Podsumowanie i wyniki zestawienia Listki CSR POLITYKI za rok 2012

Marek Sobczak / Polityka
Dla coraz większej grupy firm kwestie społecznej odpowiedzialności biznesu stają się naprawdę istotne. W widoczny sposób wpływają na rozwój przedsiębiorstw oraz zwiększają ich konkurencyjność na rynku.
Polityka
Polityka

Już po raz drugi prezentujemy wyniki ankiety dotyczącej społecznej odpowiedzialności biznesu (z ang. Corporate Social Responsibility – CSR) w polskich przedsiębiorstwach. Podobnie jak w roku minionym, ankietę przygotowaliśmy na podstawie najważniejszych wytycznych normy ISO 26000, która stanowi praktyczny przewodnik po koncepcji odpowiedzialnego biznesu, definiuje jego ramy oraz przybliża wartości i idee CSR.

Pytania – jak rok wcześniej – dotyczyły siedmiu najważniejszych dla CSR obszarów: ładu korporacyjnego, praw człowieka, zachowania wobec pracowników, ochrony środowiska, dbałości o klientów, uczciwości biznesowej oraz zaangażowania społecznego. Porównanie tegorocznych i ubiegłorocznych wyników pozwoliło wskazać tendencje i najlepsze praktyki stosowane przez największe polskie firmy.

W tym roku spośród ponad 900 przedsiębiorstw o przychodach ok. 300 mln zł i instytucji finansowych na ankietę odpowiedziało 241 firm, 225 z nich znalazło się na Liście 500 POLITYKI lub wśród 100 największych instytucji finansowych. To wynik porównywalny do roku ubiegłego.

Większość ankiet (60 proc.) otrzymaliśmy od firm, które reprezentują 6 z 17 branż ujętych w zestawieniach POLITYKI. Te branże to: finanse, budownictwo, handel, przemysł spożywczy, motoryzacja, przemysł surowcowy i paliwowy. To właśnie firmy z tych branż w zeszłym roku najmocniej angażowały się w działania CSR i zdecydowały się o nich opowiedzieć.

Z najnowszej ankiety wynika, że podobnie jak w minionym roku przedsiębiorstwa koncentrują swoją uwagę na trzech z siedmiu najważniejszych dla CSR obszarach. Chodzi o budowanie lepszych relacji z klientami (96 proc. wskazań), inicjatywy na rzecz społeczności lokalnych (95 proc.), inwestowanie w rozwój pracowników oraz systemy ich oceny (82 proc.). Rosnące znaczenie poprawy relacji firm z klientami wynika z konieczności szybkiego reagowania na zmieniające się oczekiwania i potrzeby konsumentów oraz dążeń do utrzymania ich lojalności wobec marki i produktów firmy. Ważną rolę na styku klient–firma odgrywają też działania zmierzające do: ograniczenia nierównego traktowania różnych grup społecznych w dostępie do produktów i usług (wzrost wskaźnika o 24 proc. w stosunku do deklaracji z roku poprzedniego), zachęcania klientów do przekazywania informacji zwrotnej na temat usług i produktów firm (wzrost o 15 proc.) oraz propagowania zrównoważonej i świadomej konsumpcji (wzrost o 14 proc.).

Kolejnym ważnym obszarem praktyk CSR są działania na rzecz społeczności lokalnych. Na znaczeniu zyskują różnorodne formy dialogu pozwalające poznać i zrozumieć oczekiwania oraz potrzeby mieszkańców okolic, w których firma prowadzi swój biznes. Ważną częścią tego dialogu są akcje organizowane specjalnie dla społeczności lokalnych. Chodzi m.in. o staże, praktyki zawodowe, naukę przedsiębiorczości oraz promocję zdrowego i aktywnego trybu życia.

Porównując obecne deklaracje przedstawicieli przedsiębiorstw z wynikami poprzedniej ankiety, widać, że przybywa firm, które rozumieją znaczenie swoich działań dla społeczności lokalnych, starają się kontrolować swój wpływ na otoczenie i środowisko naturalne. Przy czym działania na rzecz ochrony środowiska przestają już ograniczać się do jednorazowych akcji (np. zbierania i segregowania śmieci), ale nabierają charakteru kompleksowego, są rozłożone na lata (np. ograniczenie w zakładzie emisji CO2) i trzeba nimi odpowiednio zarządzać. Zmieniają się też relacje z dostawcami, którym coraz częściej stawia się wymagania pozaekonomiczne, np. o charakterze społecznym czy związanym z etyką lub prawem (wzrost wskazań o 12 proc. rok do roku). Dla przykładu wybrane firmy transportowe wymagają od swoich kontrahentów posiadania nowoczesnej floty samochodowej gwarantującej spełnienie wyśrubowanych norm emisji zanieczyszczeń. Współpraca taka ma często walor edukacyjny, czasem też sprzyja ograniczaniu kosztów, a przede wszystkim pozwala ograniczać negatywny wpływ na środowisko naturalne.

Niestety, obok pozytywnych przykładów, wyniki badania ujawniły również wiele słabości związanych z działaniami CSR. Wiele przedsiębiorstw nadal nie ma przekonania do tworzenia strategii CSR. To dowodzi, że nie dostrzegają lub nie biorą pod uwagę zależności pomiędzy tymi strategiami a wynikami ekonomicznymi. Dla przykładu: niedocenianie zaangażowania pracowników czy brak ścieżek rozwoju lub awansu często skutkuje wysoką fluktuacją kadr. W efekcie firma musi zatrudnić i – co najważniejsze – przeszkolić nowych ludzi, a to wymaga czasu i oczywiście dodatkowych funduszy.

Kolejnym wyzwaniem jest upublicznianie informacji związanych z działaniami CSR, które mają wpływ na kondycję finansową przedsiębiorstw. Tymczasem inwestorzy zagraniczni i otoczenie biznesowe coraz częściej wymagają od zarządów całościowego patrzenia na wyniki firmy – nie tylko pod kątem czysto finansowym, ale również pod kątem efektów działań na rzecz środowiska i społeczności.

Tak jak w ubiegłym roku, analiza odpowiedzi na ankiety pozwoliła na wyłonienie wśród firm trzech grup. Pierwsza z nich – 15 przedsiębiorstw – otrzymuje symboliczny złoty listek CSR Listy 500 POLITYKI. Dla nich realizacja wytycznych zawartych w normie społecznej odpowiedzialności ISO 26000 jest podstawowym elementem strategicznych działań w biznesie. Przedsiębiorstwa te deklarują, że zbudowały strategię CSR lub zrównoważonego rozwoju oraz działają na podstawie ustalonego w firmie kodeksu etyki. Dbają o ocenę i rozwój swoich pracowników, budują odpowiedzialne relacje z partnerami biznesowymi, stawiając im dodatkowe, pozafinansowe wymagania, oraz o relacje z klientami, a także ze społecznościami lokalnymi. O efektach swoich działań, których część jest weryfikowana przez zewnętrznych audytorów, informują cyklicznie w raportach dotyczących CSR.

Drugą grupę stanowią firmy wyróżnione srebrnym listkiem CSR Listy 500 POLITYKI. W tym roku jest ich 20, o kilka więcej niż w roku ubiegłym. Firmy te deklarują uwzględnianie w swojej codziennej działalności istotnych, choć jeszcze nie wszystkich rozwiązań z normy ISO 26000.

Trzecią grupę oznaczoną symbolicznym białym listkiem CSR Listy 500 POLITYKI stanowią pozostałe firmy, które odpowiedziały na ankietę. One wprowadzają wybrane rozwiązania z obszaru odpowiedzialnego biznesu i stopniowo starają się je doskonalić i rozszerzać. Ważne jest, że rozumieją i doceniają potrzebę wdrażania rozwiązań CSR.

Analizując trzy zestawienia, widać, że przybywa firm ze złotym i srebrnym listkiem, kilka powtórzyło swój ubiegłoroczny wynik, a niektóre awansowały w klasyfikacji. To tym cenniejsze, że polska gospodarka przeżywa okres spowolnienia gospodarczego, w wielu przedsiębiorstwach jest mniej zamówień i mniejsze zyski, a firmy często muszą podejmować trudne decyzje, na co przeznaczać swoje środki finansowe. Niektóre nie wytrzymują presji i szukają najprostszych rozwiązań, nie zawsze uwzględniając długoterminowe budowanie swojej wartości. Czas kryzysu w Europie i spowolnienia w Polsce jest na pewno testem na wytrwałość, ale wydaje się, że również na odpowiedzialność. Sądząc po wynikach ankiety, coraz więcej firm mimo wszystko go zdaje.

Autorzy są pracownikami firmy doradczej PwC, twórcami ankiety dotyczącej CSR.

Polityka 20.2013 (2907) z dnia 14.05.2013; Lista 500; s. 80
Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama