Statystyka jest bezlitosna. Polki są lepiej wykształcone (65 proc. ma dyplom wyższej uczelni), chętniej podnoszą kwalifikacje, a mimo to wciąż rzadziej obejmują najwyższe stanowiska. Im wyżej w zawodowej hierarchii, tym gorzej. Według badania firmy doradczej Deloitte jedynie 6,3 proc. spółek notowanych na głównym parkiecie GPW jest kierowanych przez kobietę. Taki problem odwróconej piramidy idealnie widać na przykład na wyższych uczelniach – choć studiują przede wszystkim kobiety, to już wśród profesorów spotykamy głównie mężczyzn. I tak jest w większości branż.
Jeśli chodzi o dysproporcje zarobków kobiet i mężczyzn, problem ma w ogóle cała Europa. Polska i tak nie wypada źle na tle m.in. Czech, Niemiec, Wielkiej Brytanii czy Francji. Niepokoić powinien jednak inny wskaźnik – aktywność zawodowa kobiet w naszym kraju. Według GUS jest dziś najniższa od 15 lat. To już realne straty dla gospodarki. Gdyby udało się pod tym względem dogonić kraje starej Unii – do 2025 r. zyskalibyśmy nawet 180 mld zł wzrostu PKB (szacunki Deloitte). Czy to jest możliwe? Sposobów jest wiele, ponieważ kobiety, które nastawią się na robienie kariery albo własną działalność w biznesie, muszą pokonać szereg barier społecznych i stereotypów. Z których część – jak się okazuje – siedzi w ich własnych głowach.
1. Dziewczyny na politechniki!
Istnieją na przykład branże, które obiegowo klasyfikuje się jako typowo męskie. Kobiety nadal zbyt rzadko wybierają zawody z grupy STEM (z ang. science, technology, engineering, mathematics). – Według badań firmy Microsoft tylko 42 proc. młodych kobiet wiąże swoją przyszłość z naukami ścisłymi. Zaś zaledwie 20 proc. wierzy, że jest w stanie dorównać w tej dziedzinie swoim kolegom. To pokazuje, że wciąż żywe są stereotypy dotyczące możliwości i predyspozycji kobiet w tym obszarze – mówi Krystyna Boczkowska, szefowa spółki reprezentującej Grupę Bosch w Polsce, która była pierwszą z trzech osób zatrudnionych przez tę firmę i współtworzyła jej sukces w naszym kraju.
2. Równość w rodzinie
Druga bariera mentalna to tradycyjny podział ról w rodzinie, który zakłada, że kobieta powinna na wiele lat porzucić karierę i skupić się na wychowywaniu dzieci. – Chociaż w mniejszych miastach kobiety cały czas walczą z tym stereotypem, powoli zmienia się model rodziny. Dziś już nie dziwi, że ojciec opiekuje się dzieckiem. Dużą rolę w zmianie postaw odgrywają media i internet, a także wzajemne wsparcie kobiet np. na różnych forach w sieci – zauważa Magdalena Rogalska z zarządu Deutsche Bank Polska.
3. Budowanie sieci i sięganie po więcej
Wzajemne wsparcie to zresztą częsty postulat środowisk kobiecych, tym bardziej że w biznesie liczą się: budowanie relacji, kontakty i kompetencje miękkie. Magdalena Rogalska zachęca, aby networking zacząć już na studiach, w organizacjach studenckich, na targach pracy i praktykach. To procentuje w przyszłej karierze, podobnie jak odwaga w zgłaszaniu własnych pomysłów, branie odpowiedzialności i przejmowanie inicjatywy. – Wiele kobiet uznaje, że nawet jeśli ma wiedzę i umiejętności, to na wyższe stanowiska się nie nadaje. Tymczasem należy mówić otwarcie, jakie mamy oczekiwania i jak widzimy siebie w strukturach firmy – radzi Magdalena Rogalska, która w Deutsche Bank przeszła wszystkie szczeble kariery, a dziś odpowiada za bankowość transakcyjną dla korporacji i instytucji finansowych.