Nobel z ekonomii pojawił się dopiero w 1969 r. (w innych dziedzinach nagrody przyznawane są od 1901 r.) i od początku budził kontrowersje. Zdaniem jednych – ekonomia nie jest „wystarczająco naukowa”, zdaniem innych jej wkład w postęp ludzkości nie zasługuje na prestiż związany z Noblem. Z czasem doszły obawy, że ponieważ w ciągu pierwszych piętnastu lat wszyscy wybitni ekonomiści albo dostali nagrodę, albo zmarli, to mocno przerzedziła się pula wielkich i zaczęto sięgać po drugi garnitur. Wielu ekonomistów podziela ten sentyment.
George Stigler (Nobel 1982) przyjmując nagrodę powiedział, że centralnym zadaniem nauki empirycznej, takiej jak ekonomia, jest objaśnianie wydarzeń, a to całkiem co innego niż stawianie czoła problemom, które dręczą społeczeństwo. Jednak ekonomia od dawna próbuje pojąć, od czego zależy wzrost gospodarczy. Od lat spiera się o to, ile rynku, a ile rządu. Ostatnio doszły pytania o to, jak przejść z gospodarki planowej do rynkowej i czy globalizacja to panaceum, czy wręcz przeciwnie.
Idee w ringu
Gdy 80 lat temu centralnie planowana sowiecka maszyna przemysłowa pracowała na pełen gwizdek, jednymi z pierwszych, którzy kwestionowali sens tego eksperymentu, byli dwaj ekonomiści austriaccy Ludwig von Mises i Fryderyk von Hayek. Mises zidentyfikował fundamentalną, jak się później okazało, wadę socjalistycznej gospodarki planowej, a mianowicie brak sygnałów rynkowych niezbędnych dla racjonalnej alokacji zasobów. Argumentował, że konsekwencją będzie ekonomiczny chaos i polityczna opresja. Sam Mikołaj Bucharin, architekt sowieckiego NEP, określał Misesa mianem najbardziej oświeconego krytyka komunizmu.