Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Społeczeństwo

Aleje niezgody

Spór o Aleję Zasłużonych na warszawskich Powązkach

Sprofanowany sarkofag Bieruta na warszawskich Powązkach Sprofanowany sarkofag Bieruta na warszawskich Powązkach Stefan Maszewski / Reporter
Od wieków władców i zasłużone dla państwa osoby chowano w podziemiach katedr, w specjalnie stawianych mauzoleach czy wzdłuż głównej cmentarnej alei zwanej Aleją Zasłużonych. Co rodziło też kłopoty.
Dziś rangę Alei Zasłużonych zyskuje również początek Alei Głównej. Na zdjęciu pogrzeb Bronisława Geremka na Powązkach Wojskowych.Jerzy Dudek/Forum Dziś rangę Alei Zasłużonych zyskuje również początek Alei Głównej. Na zdjęciu pogrzeb Bronisława Geremka na Powązkach Wojskowych.

Ostatnio głośno zrobiło się o Alei Zasłużonych na warszawskich Powązkach, gdzie na sarkofagu Bolesława Bieruta, komunistycznego prezydenta i przywódcy PZPR, wymalowano czerwoną gwiazdę i napis „kat”. Wróciło pytanie, kto i na jakich zasadach powinien być w takich miejscach chowany.

Sprawę pośmiertnego honorowania zasłużonych osób starano się w Polsce uregulować już po odzyskaniu niepodległości w 1918 r. Władze kościelne nie zawsze godziły się na chowanie ich w katedrach. Problemy z miejscem na pochówki miała rozwiązać zatem Aleja Zasłużonych, wytyczona w 1925 r. wzdłuż południowej ściany katakumb na cmentarzu Powązkowskim (katolickim). Jako pierwszy spoczął tam noblista Władysław Reymont. Do wybuchu II wojny pochowano w niej 13 osób, m.in. Artura Oppmana, Władysława Skoczylasa, Bolesława Limanowskiego, Emila Młynarskiego, Franciszka Żwirkę i Stanisława Wigurę. Honorowych grobów byłoby tam zapewne więcej, gdyby w 1926 r. nie powstała druga Aleja Zasłużonych – na cmentarzu wojskowym na warszawskich Powązkach. Wyznaczono na nią środkowy odcinek Alei Głównej. Przed II wojną pochowano tam m.in.: generała Stanisława Skrzyńskiego, publicystę Andrzeja Struga oraz premiera Walerego Sławka.

Po wojnie grób Sławka przeniesiono do innej kwatery i Aleja Zasłużonych łącznie z Aleją Główną stała się miejscem pochówku osób związanych z nową komunistyczną władzą: wysokich działaczy PZPR, ZSL i SD, członków rządu, działaczy międzynarodowego ruchu robotniczego, wysokich oficerów wojska, MO i SB, a także osób zasłużonych dla polskiej nauki i kultury – nie zawsze ideowo związanych z nową władzą. Na osi Alei w 1947 r. pochowano gen. Karola Świerczewskiego, wystawiając mu już w latach 60. okazały sarkofag. W sarkofagu znacznie większym, postawionym po prawej stronie Alei Głównej, na sztucznie usypanym pagórku w 1956 r.

Polityka 35.2016 (3074) z dnia 23.08.2016; Społeczeństwo; s. 30
Oryginalny tytuł tekstu: "Aleje niezgody"
Reklama