Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Świat

Czy wierzący są lepszymi ludźmi?

Swoje życie poświęciła chorym i najbiedniejszym. Opiekowała się nimi w slumsach Kalkuty, zupełnie nie troszcząc się o siebie. Matka Teresa jest symbolem bezgranicznej miłości do bliźniego i samopoświęcenia. Jej życie jest argumentem za tym, że ludzie głęboko religijni są bardziej skłonni pomagać innym, niż ludzie niewierzący.

Faktycznie wszystkie religie nawołują do zachowań altruistycznych. Socjolodzy uważają, że ma to kolosalne znaczenie zwłaszcza w dużych grupach społecznych. Jednak czy ludzie wierzący są naprawdę mniej egoistyczni? Dwaj badacze z uniwersytetu British Columbia postanowili zweryfikować te teorie.  Ara Norenzayan i Azim Shariff opublikowali wyniki swoich badań na łamach magazynu „Science”.

W przeprowadzonych przez nich ankietach ludzie wierzący przyznawali się do hojniejszego sponsorowania działalności charytatywnej i częstszego udziału w pracach społecznych, niż niewierzący.

Badacze postanowili jednak sprawdzić, na ile deklaracje sondażowe mają odzwierciedlenie w rzeczywistości.  Postanowili przeprowadzić dodatkowo eksperyment o nazwie „Dobry Samarytanin”. Zainscenizowali sytuację iście biblijną: mężczyzna leżał na drodze i udawał, że zaniemógł. Jak się okazało religijność ludzi, biorących udział w eksperymencie, nie miała nic wspólnego z gotowością do niesienia pomocy.

Ara Nornzayan i Azim Shariff doszli do jeszcze jednej ciekawej konkluzji. Ich zdaniem ludzie znacznie mniej oszukują, jeśli wierzą, że są obserwowani przez jakąś istotę, wyżej stojącą od nich pod względem moralnym. Studenci, którym opowiedziano o tym, iż widziano w auli ducha dawnego ucznia tej szkoły, ściągali znacznie mniej od grupy studentów, którym oszczędzono tej legendy. Podobną sytuację zaobserwowano w grupie dzieci. Pozostawiono je same z książką i zakazem jej otwierania. Dzieci usłuchały zakazu dopiero wówczas, gdy  dodano, że pilnować ich będzie niewidzialna księżniczka Alicja.

Badacze doszli do wniosku, że w anonimowych sytuacjach ludzie wierzący nie zachowują się bardziej przyzwoicie od niewierzących – kluczowe znaczenie ma świadomość (bądź jej brak), czyjejś obecności – kogoś, kto ocenia ich działania.

Istnieją różne opinie na temat tego, czy ludzie głęboko religijni są bardziej tolerancyjni w stosunku do innych wyznań – czy wręcz przeciwnie. Fundacja Bertelsmanna w ramach projektu „Religionsmonitor” doszła do wniosku, iż tak właśnie jest – ludzie głęboko religijni są bardziej otwarci na inne wyznania. Do dokładnie przeciwnych wniosków doszedł prof. Hans-Georg Ziebertz z Uniwersytetu w Würzburgu. Z jego badań wynika, że doktrynalna wiara prowadzi do nietolerancji wobec innych wyznań.

Istnieje teoria, że religia była spoiwem, które wiązało wielkie społeczności. Ludzie o jednym wyznaniu czuli się dobrze w swoim gronie, bo wyznawali te same wartości. W tej grupie łatwiej też im było współpracować.

Ara Nornzayan i Azim Shariff są zdania, że w międzyczasie na wielu płaszczyznach to państwo przejęło rolę religii, to ono dba o to, by ludzie trzymali się reguł i żyli we wspólnocie. „Dziś ludzie odnaleźli pozareligijne drogi do współpracy – także bez Boga” – uważa Ara Norenzayan.

Więcej na ten temat
Reklama

Warte przeczytania

Czytaj także

null
Społeczeństwo

Wstrząsająca opowieść Polki, która przeszła aborcyjne piekło. „Nie wiedziałam, czy umieram, czy tak ma być”

Trzy tygodnie temu w warszawskim szpitalu MSWiA miała aborcję. I w szpitalu, i jeszcze zanim do niego trafiła, przeszła piekło. Opowiada o tym „Polityce”. „Piszę list do Tuska i Hołowni. Chcę, by poznali moją historię ze szczegółami”.

Anna J. Dudek
24.03.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną