Gdy pojawia się całymi chmurami, jest plagą, która niszczy zbiory i sprowadza głód. W krajach Zachodu znany jest – jeśli w ogóle – tylko jako karma dla zwierząt. Tym razem jednak leży na talerzyku w kwiatki, otoczony martwymi współbraćmi, ociekający tłuszczem. Skrzydła na sztywno, odnóża na chrupko: Acheta domesticus, podrząd prostoskrzydłe długoczułkie, szerzej znany jako świerszcz domowy. – Pycha – mówi Nong Savang i wkłada świerszcza do ust. Chrupanie brzmi smakowicie.
Już od dziesięciu lat Nong Savang sprzedaje owady na Dong Makhai, jarmarku na przedmieściach stolicy Laosu, Wientianu, leżącym pośród bananowców i gliniastych polnych dróg. Dziesiątki handlarzy każdego poranka ustawia tu swoje stragany. Układają papaje w piramidy, a na stołach pęczki ziół i wilec, zwany szpinakiem wodnym. Pachnie dojrzałymi owocami i surowym mięsem, kury wydziobują coś z piachu. Można tu kupić peklowane bambusowce, smażone węże i żywe ropuchy. Albo idzie się do Nonga Savanga i wybiera coś z jego asortymentu: świerszcze, gąsienice jedwabnika, mączniki, odorki, larwy szerszeni. Gotowane, podgotowane, smażone, pakowane w plastikowe torebki lub układane w porcjach na talerzykach, naturalne albo zalane alkoholem. – Dwa kieliszki dziennie i ból pleców znika na zawsze – mówi Nong Savang, wymachując butelką nalewki szerszeniowej.
Menu z dodatkiem chityny
W Laosie zwierzęta te uchodzą za rarytas. Według badań Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa FAO około 95 proc. tamtejszej ludności je owady. Są one żywnością zdrową: 100 gram mięsa ze świerszcza zawiera około 13 g białka, co odpowiada mniej więcej zawartości białka w kurzych jajkach. Wodne pluskwiaki zawierają nawet do 20 g białka, co czyni je bogatszymi od ryb. Mięso owadów posiada ponadto wiele witamin i minerałów: świerszcze dostarczają prawie trzy razy tyle żelaza co wołowina, niektóre gatunki mrówek mają dużo witaminy B1, a larwy jednego z gatunków chrząszczy są nie tylko tłustsze od wieprzowiny, lecz także bogatsze w wapń.
Pełna wersja artykułu dostępna w 1 numerze "Forum".