Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Świat

Robaczywki z Łubianki

Czerwona władza

Ponad 20 lat temu szef KGB Jurij Andropow wymyślił sposób na wyrugowanie z ZSRR korupcji i biurokracji – poprzez dyktaturę do demokracji. Został szefem partii, ale nie zdążył wprowadzić planu w życie. Jego śladem podąża Putin.

Mit o wszechmocy KGB to jedna z ulubionych legend radzieckiej i postradzieckiej inteligencji. Prawdziwe monstrum powinno być jednocześnie znane i utajnione, dalekie i bliskie, potężne, ale możliwe do pokonania. Jak masoni, jezuici, Żydzi i inni tradycyjni „wrogowie ludzkości”. Czy w latach 80., gdy w gremiach partyjnych dyskutowano o formie przejścia od socjalizmu do kapitalizmu, rzeczywiście powstał tajny plan obsadzenia najważniejszych stanowisk w państwie i biznesie przez osoby wywodzące się z KGB? Czy „plan Andropowa” naprawdę istniał?

12 listopada 1982 r. szef KGB Jurij Andropow został sekretarzem generalnym Komitetu Centralnego Komunistycznej Partii Związku Radzieckiego (KC KPZR). Rządził ZSRR niewiele ponad rok, ale pozostawił po sobie tyle znaków zapytania, legend i niezrealizowanych nadziei, co pozostali sekretarze generalni razem wzięci. Zgodnie z jedną z takich legend Andropow miał szeroko zakrojony plan reform, którego wersją skróconą stała się pierestrojka. Pod jego czujnym okiem w KGB został opracowany plan, dzięki któremu czekiści w latach 90. przejęli kontrolę nad gospodarką kraju, „przykrywając się” oligarchami.

Legenda planu

– Obecna rosyjska opozycja nie rozumie podstawowej sprawy: że ich utopia, czyli liberalna część planu, została już dawno zrealizowana – mówi pragnący zachować anonimowość człowiek z otoczenia Władimira Kriuczkowa, szefa KGB w latach 1988–1991.Badając legendę „planu Andropowa”, rozmawialiśmy z różnymi czekistami. I z tymi, którzy sprawują dziś władzę, i z tymi, którzy pozostają poza jej strukturami, z tymi, którzy popierają Putina, i z tymi, którzy wolą opozycję. Sposób myślenia wszyscy prezentują taki sam: wyraźnie widać ślady sojuszu czekistów i liberałów. Chodzi nie tylko o teorię spiskową i o mit o wszechpotędze KGB, ale o poplątane historyczne korzenie nowej Rosji, o grzech pierworodny jej mitu założycielskiego.

 

Pełna wersja artykułu dostępna w 3 numerze "Forum".

Reklama

Warte przeczytania

Czytaj także

null
Ja My Oni

Jak dotować dorosłe dzieci? Pięć przykazań

Pięć przykazań dla rodziców, którzy chcą i mogą wesprzeć dorosłe dzieci (i dla dzieci, które wsparcie przyjmują).

Anna Dąbrowska
03.02.2015
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną