Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Świat

O czym śnią nasi weterani

Polski pojazd wojskowy zniszczony przez minę pułapkę w Ghazni w Afganistanie. Obrazy z wojny wracają przez lata w snach. Polski pojazd wojskowy zniszczony przez minę pułapkę w Ghazni w Afganistanie. Obrazy z wojny wracają przez lata w snach. Mustafa Andaleb/Reuters / Forum
Lekarze z Kliniki Psychiatrii i Stresu Bojowego Wojskowego Instytutu Medycznego, przeanalizowali opisy snów 33 pacjentów kliniki – weteranów misji w Iraku i Afganistanie.

Sny żołnierzy z pierwszej wojny światowej badał już Zygmunt Freud. Badano także sny weteranów amerykańskich, australijskich i wojny iracko-irańskiej, potwierdzając występowanie u nich snów pourazowych. Niewielu badaczy zajmowało się natomiast analizą ich treści. I tym zajęli się Ludmiła Kosińska i Piotr Ilnicki z Kliniki Psychiatrii i Stresu Bojowego Wojskowego Instytutu Medycznego, analizując opisy snów 33 pacjentów kliniki – weteranów misji w Iraku i Afganistanie. Wnioski opublikowali w „Lekarzu Wojskowym” (nr 2/13).

Większość badanych żołnierzy przyznała się do snów związanych z pobytem na misji, u 79 proc. wzbudzały one lęk, przerażenie i utrzymujące się napięcie. U kilku weteranów pojawiły się one już podczas pobytu na misji. „Nadchodzi najpierw dźwięk. Otwieram oczy i jest szarość. Jest ciemno. Światło dociera tylko z włazów i widać ten pył. Słyszę jęki kolegów. Jeden krzyczy, że »głowa mnie boli« albo noga” – to sen odtwarzający wybuch miny pod Rosomakiem. „Idę piechotą przez pole minowe. Zbieram szczątki tego chłopaka, który zginął. Znajduję kawałek kręgosłupa, kawałek bluzy. To jest tak jak było” – relacjonuje inny weteran, który w kolejnym swym śnie sam ginie w podobny sposób.

Kolejny śni tak: „Wsiadam do Rosomaka, zapinam pasy, rozmawiamy. Błysk, wybuch. Moment koziołkowania, wszystkiego. Otwieram oczy, jest ciemno. Słychać krzyki. Sprawdzam, czy mam nogi i ręce. Wiem, że nie mogę się ruszyć”. Inny: „Paniczny strach w trakcie ostrzału moździerzowego. Jestem w jakiejś dziurze i nie wiem, gdzie spadnie”. Kosińska i Ilnicki piszą, że badani opisują widoki rannych i śmierci: ciała lub ich fragmenty, części ubioru rannych i zabitych, widok umierających i dobijanie wroga, trumny i worki z ciałami, próby ratowania we śnie innych, chaos, lęk przed śmiercią, codzienne życie w bazie oraz irackie i afgańskie krajobrazy. Weteranom często w wojennej scenerii śnią się ich bliscy. Lęk o nich czasami jest tak silny, że po obudzeniu sprawdzają, czy członkom rodziny nic się nie stało. „We śnie jestem celowniczym PK i strzelam do terrorystów. Gdy podchodzę bliżej, widzę, a to są bezbronne i niewinne dzieci. Wśród zwłok znajduję moją córkę, widzę dzieciaki brata i siostry i mam wyrzuty sumienia. Krzyczę z rozpaczy i się budzę zlany potem”. Podczas snu żołnierze zastanawiają się też, dlaczego znów są na misji, skoro z niej powrócili.

Autorzy artykułu przyznają, że trudno jest przewidzieć, jaki wpływ przeżycia misyjne będą miały na samopoczucie i zdrowie weteranów w przyszłości. Badania pokazują, że doświadczenie silnej traumy może się utrzymywać i powracać w snach nawet kilkadziesiąt lat po urazie.

Polityka 42.2013 (2929) z dnia 15.10.2013; Ludzie i wydarzenia. Kraj; s. 9
Reklama

Warte przeczytania

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną