Duchowy Alzheimer w Kościele
Papież Franciszek ostro krytykuje kościelnych hierarchów
Purpuraci zebrani w Watykanie musieli wysłuchać papieskiej listy aż piętnastu chorób trawiących struktury kościelne.
W mediach świeckich odebrano tę listę przede wszystkim jako ostrą krytykę Kurii Rzymskiej i całej centralnej watykańskiej biurokracji. I tak z pewnością można odczytać słowa papieża, jednak w istocie są one ostrzeżeniem dla całego Kościoła rzymskokatolickiego, od najwyższego do najniższego szczebla.
Wśród chorób wyliczonych przez Franciszka znalazł się „duchowy Alzheimer”, czyli postępujący uwiąd żywej duchowości. A także pycha i rywalizacja z innymi o wpływy, przywileje i honory oraz obojętność na sprawy innych ludzi.
Papież nie tylko chłostał, lecz również mobilizował. Roztoczył wizję Kurii Rzymskiej, aparatu wykonawczego papiestwa, jako małego Kościoła, troszczącego się nie o swoje interesy, tylko o dobro Kościoła jako wspólnoty. Szkoda, że nie ujął się także za duchownymi padającymi ofiarą grzechów władzy kościelnej, takimi jak ks. Wojciech Lemański.
Spotkania papieża z kardynałami z okazji świąt Bożego Narodzenia to watykański rytuał, ale tym razem rytuał nabrał żywej i konkretnej treści i przebił się natychmiast do mediów światowych. Franciszek jak widać nie rezygnuje ze swych reformatorskich planów, a przynajmniej z reformatorskiej retoryki. I szczęść mu Boże!
Na froncie retorycznym Franciszek odnosi zwykle sukcesy. Jego orędzie na Światowy Dzień Pokoju to kolejny przykład. Mało kto będzie polemizował z Franciszkiem, gdy wzywa on do walki ze współczesnym niewolnictwem, czyli odzieraniem ludzi z godności i zamienianiem ich, kobiet, mężczyzn i dzieci, w artykuły handlowe. Podobnie jak ze sprzeciwem Franciszka wobec totalnej komercjalizacji wszystkiego, co się tylko da skomercjalizować.
Mniej korzystnie wypada bilans 21 miesięcy pontyfikatu Franciszka w dziedzinie zmian realnych. Owszem, coś drgnęło w Kurii Rzymskiej, postępuje uzdrawianie zarządzania machiną watykańską i finansów. W dyplomacji największy hit to dyskretny wkład papiestwa w zapowiedź normalizacji stosunków amerykańsko-kubańskich.
Ale są też porażki. Największa z nich to zapowiedź zamknięcia ambasady Irlandii przy Stolicy Apostolskiej w związku z wieloletnimi zaniedbaniami Watykanu w walce z kryzysem pedofilskim. W Irlandii kosztowało to Kościół ogromny odpływ wiernych.
Niewiele wyszło z pokojowych modłów prezydentów Izraela i Autonomii Palestyńskiej w ogrodach watykańskich i z apeli Franciszka o pomoc bliskowschodnim chrześcijanom eksterminowanym przez dżihadystów.
Na razie Franciszek pozostaje wciąż znakiem nadziei dla wiernych, ale i dla wielu ludzi dobrej woli poza Kościołem. Nie jest ani konserwatystą, ani liberałem w polityczno-ideowym znaczeniu tych określeń. Jest raczej przykładem zaangażowanego chrześcijanina jako świadka Ewangelii.