Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Świat

15 lat temu wywiad USA opublikował prognozy na 2015 r. W wielu przypadkach się nie pomylił

. . Mark Doliner / Flickr CC by 2.0
Przełomowy rok 2000 skłaniał do rozważań na temat wydarzeń z początku kolejnego stulecia. Prognoz podjął się też amerykański wywiad. Dziś te przewidywania możemy zweryfikować.
Global Panorama/Flickr CC by 2.0

Dziewięć miesięcy przed atakami terrorystycznymi na World Trade Center amerykańska Centralna Agencja Wywiadowcza opublikowała 85-stronicowy dokument, który opisywał świat za kolejnych 15 lat – licząc od 2000 roku. Amerykanie próbowali oszacować ryzyko światowych konfliktów, przewidzieć przyszłość Unii Europejskiej i nie tylko.

Teraz, w 2015 roku, możemy skonfrontować wizje szpiegów z CIA z rzeczywistością. Wyrokując, co się wydarzy, miewali oni zresztą rację. Choć niektóre prognozy wydają się dziś zbyt odważne albo do przesady optymistyczne. Tak też je podzieliliśmy: na prognozy, które się sprawdziły, prognozy trudne do ziszczenia oraz te zupełnie niewyobrażalne.

Sprawdzone prognozy:

1. Eskalacja globalnego terroryzmu. Amerykański wywiad przewidywał, że terroryści uskutecznią swoją strategię, a ich działania pochłoną setki ofiar. Nie mylili się: sześć z dziesięciu największych ataków terrorystycznych wydarzyło się w latach 2000–2015.

2. Coraz agresywniejsza polityka Chin: Państwo Środka stało się globalnym inwestorem i eksporterem nowoczesnych rozwiązań technologicznych. Wzrosła też jego pozycja polityczna.

3. Niebezpieczeństwo ze strony Korei Północnej – ze względu na posiadanie broni masowego rażenia. Status mocarstwa nuklearnego Korea uzyskała w 2006 r., przyznając się do posiadania 15 głowic nuklearnych.

4. Rosnąca nielegalna migracja ludności z Ameryki Środkowej do Stanów Zjednoczonych, która obecnie jest jednym z najważniejszych wyzwań, przed którymi stoi amerykańska administracja. Obecnie nielegalnie przebywający w USA Latynosi stanowią 81 proc. całości nielegalnej imigracji.

5. Coraz agresywniejsza polityka Rosji, która – wyrokował amerykański wywiad – „pozostanie wewnętrznie słaba i instytucjonalnie powiązana z systemem międzynarodowym poprzez stałe miejsce w Radzie Bezpieczeństwa ONZ”.

6. Bliski Wschód, „dręczony presją demograficzną, niepokojami społecznymi, ekstremizmem religijnym i ideologicznym oraz terroryzmem”, miał być zdaniem wywiadu kształtowany przez destabilizujący wpływ nowych technologii i urok politycznego islamu.

7. Rosnący wpływ organizacji przestępczych, które sparaliżują władze niestabilnych i słabych gospodarczo państw. Doszło do tego w państwach Ameryki Południowej, m.in. Meksyku, który prowadzi wieloletnią walkę z kartelami narkotyków.

8. Wzrost populacji światowej w 2015 r. do 7,2 mld – głównie ze względu na dynamiczny rozwój wielkich metropolii w państwach rozwijających się. Od początku wieku na ziemi przybyło ok. miliarda ludzi. Większość miast, w których liczba mieszkańców przekroczyła 10 milionów, znajduje się w Chinach, Indiach i Pakistanie.

9. Nowa fala emigracji zarobkowej w Europie, którą wymusza niski przyrost naturalny i starzenie się zachodnich społeczeństw. Po otwarciu granic dla nowych członków Unii Europejskiej (w tym Polski) na zachód kontynentu w poszukiwaniu nowej pracy wyjechały miliony ludzi.

*

Amerykanie mylili się przewidując, że:

1. Palestyna uzyska nowy status. Rozpoczęte w 1993 r. w Oslo negocjacje wciąż nie doprowadziły do zakończenia konfliktu terytorialnego z Izraelem.

2. Rozwój programów nuklearnych przez Iran i Irak. W tym przypadku przewidywania okazały się częściowo trafne – wiadomo jedynie, że technologię atomową rozwija Teheran.

3. Japonia utraci pozycję trzeciej gospodarki świata. Stało się odwrotnie: Tokio wyszło z recesji w 2014 r. i wciąż utrzymuje wysoki wzrost gospodarczy.

4. Amerykański wywiad przewidywał, że Afganistan będzie skazany na „izolację na arenie międzynarodowej” i stanie się „przystanią dla islamskich radykałów i grup terrorystycznych”. Nie przewidział zaś trwającej 13 lat wojny.

5. Ukraina, zdaniem Amerykanów, miała uniezależnić się od Rosji i wydostać spod jej strefy wpływów. W raporcie nie przewidziano największego obecnego konfliktu w Europie.

6. Postęp technologiczny miał wpłynąć negatywnie na gospodarki afrykańskie. Tymczasem w Afryce Subsaharyjskiej właśnie telefony komórkowe napędzały rynek i kształtowały rozwój ekonomiczny w tym rejonie świata.

7. W 2015 r. agendą europejską miała być jeszcze bardziej zacieśniona integracja państw Unii Europejskiej. Wbrew wyrokom wywiadu integracja jest teraz zatrzymana przez kryzys gospodarczy i sytuację finansową Grecji. W Wielkiej Brytanii toczyły się zaś rozmowy na temat opuszczenia UE.

8. Głównymi „punktami zapalnymi”, które wypunktował raport CIA, miały być Indie i Pakistan oraz relacje na linii Tajwan-Chiny. Okazało się jednak, że uwaga świata przeniosła się na Bliski Wschód, gdzie doszło do wojny w Iraku, Arabskiej Wiosny, wojny w Syrii czy powstania Państwa Islamskiego.

9. Kurczenie się populacji wielu krajów afrykańskich w wyniku epidemii AIDS, głodu i biedy. Tymczasem populacja Czarnego Lądu zwiększyła się z 800 mln w 2000 r. do 1,1 mld w roku 2015.

*

Raport uwzględniał też odważne scenariusze, z dzisiejszej perspektywy zupełnie niemożliwe do zrealizowania:

1. Zjednoczenie obu Korei.
2. Pojawienie się międzynarodowej koalicji terrorystycznej, antyzachodniej i mającej dostęp do broni masowego rażenia.
3. Chiny miałyby domagać się od Japonii demontażu jej programu nuklearnego, wskutek czego USA udzieliłyby Tokio pomocy w ramach sojuszu mocarstw próbujących zapobiec „poważnej wojnie”.

Reklama

Warte przeczytania

Czytaj także

null
Kraj

Przelewy już zatrzymane, prokuratorzy są na tropie. Jak odzyskać pieniądze wyprowadzone przez prawicę?

Maszyna ruszyła. Każdy dzień przynosi nowe doniesienia o skali nieprawidłowości w Funduszu Sprawiedliwości Zbigniewa Ziobry, ale właśnie ruszyły realne rozliczenia, w finale pozwalające odebrać nienależnie pobrane publiczne pieniądze. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar powołał zespół prokuratorów do zbadania wydatków Funduszu Sprawiedliwości.

Violetta Krasnowska
06.02.2024
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną