Prezydent Emmanuel Macron ogłosił, że obowiązkowe nauczanie szkolne we Francji obejmie dzieci od trzeciego roku życia, a nie jak dotychczas – szóstego. Przedszkoli – powiedział – nie można traktować jako przechowalni dla dzieci czy tylko okresu przygotowania do szkoły. Trzeba je dowartościować jako prawdziwą placówkę edukacyjną służącą rozwojowi dziecka i pozwalającą dzieciom pozyskać umiejętności językowe.
Dlaczego trzylatki we Francji muszą iść do szkoły?
Wygląda to z pozoru na prawdziwą rewolucję, ale nią nie jest. We Francji i tak 97 proc. trzylatków w przedszkolach naprawdę się uczy. Tyle że ta średnia nie oddaje nierówności na całym terytorium kraju: w stolicy przedszkoli jest więcej niż na dalekiej prowincji. Ambicją autorów reformy jest właśnie wyrównywanie szans życiowych dzieci niezależnie od miejsca zamieszkania.
Charakterystyczne, że jednym z autorów i propagatorów reformy jest prof. Boris Cyrulnik, neurolog, psychiatra, autor wielu książek. W wywiadzie dla dziennika „Le Monde” zwraca on uwagę, że jedna trzecia dzieci na progu szkoły przeżywa trudności psychologiczne albo społeczne wynikające z konfliktów małżeńskich, przemocy domowej, kłopotów materialnych czy żałoby, co odbija się zwłaszcza na poziomie językowym dziecka.
Minister edukacji podkreśla, że w reformie nie chodzi o wczesny początek „wyścigu do doskonałości”, który tak niepokoi znaczną część rodziców małych dzieci. Przedszkole ma przede wszystkim walczyć z pierwszymi nierównościami, jakie konstatuje się między dziećmi: chodzi o dramatyczne nieraz różnice w zasobie słów, które dzieci sobie przyswajają przed ukończeniem szóstego roku życia. Nowoczesne przedszkola powinny więc przede wszystkim położyć nacisk na nabywanie przez dzieci możliwie największego zasobu słów i to oczywiście poprzez zabawę, a nie „tresurę”.
Związki zawodowe nauczycieli ostrzegają jednak, że nie można patrzeć na szkoły przez różowe okulary. Bo i tak we Francji w szkołach podstawowych na jednego nauczyciela przypada w klasie 23 dzieci, co jest liczbą nadmierną. I wreszcie: czy da się zrobić reformę bez dodatkowych nakładów finansowych, o których – przynajmniej na razie – nic nie wiadomo?
W Polsce w sprawie szkół tendencja odwrotna niż we Francji
W każdym razie dla rządu w Polsce ostatnia inicjatywa prezydenta Francji powinna być tematem pogłębionych wielkanocnych rekolekcji. Akurat na czasie. Dlaczego władze we Francji upierają się przy obniżaniu wieku obowiązku szkolnego, a rząd polski sekunduje odwrotnej tendencji? Jak to się ma do programu wyrównywania szans szkolnych i życiowych obywateli? Może po prostu Francuzi są zacofani, skoro musieliśmy – według dygnitarza PiS – uczyć ich jeść widelcem?
Czytaj także: Dokąd zmierzasz, polska szkoło?