Klasyki Polityki

Boże, chroń niedźwiedzia

Problem Rosji z symbolami państwowymi

Heraldyka rosyjska formowała się odgórnie. Heraldyka rosyjska formowała się odgórnie. pride1979 / Pixabay
Jak napisać o hymnie sąsiedniego mocarstwa, by nie popełnić dyplomatycznej gafy, tym bardziej że tekst jest poprawny politycznie? Pisarz Wiktor Jerofiejew stwierdził swego czasu, że dialog Rosjanina z nami nie jest możliwy, gdyż zbyt różni się nasze pojmowanie świata.
8 grudnia 2000 r. 343 deputowanych Dumy zatwierdza nowe godło państwoweAFP 8 grudnia 2000 r. 343 deputowanych Dumy zatwierdza nowe godło państwowe

Polak jakoby prowadzi dyskurs kartezjański, natomiast u podstaw rozważań Rosjanina znajduje się „ogólna witalność, integrująca sprzeczności jako elementy »żywego życia«”, jak zapewniał Jerofiejew. I oto „żywe życie” integruje sprzeczności: Sankt Petersburg jest centrum Guberni Leningradzkiej, Jekaterinburg – Swierdłowskiej (Jakow Swierdłow – komunista), zaś w mieście Kirow (Siergiej – też komunista) działa Wiatskij Teatr, muzeum, Instytut Pedagogiczny (Wiatka – przedrewolucyjna nazwa Kirowa); orzeł dwugłowy zintegrował się z „trójkolorem”, z melodią hymnu bolszewickiego (częściowo i ze słowami – refren zaczyna się identycznie), a na paradach wojskowych – z czerwonym Sztandarem Zwycięstwa. Kiedyś dla takiej integracji wymyślono nazwę – „narodowy bolszewizm”. Więc dlaczego Jerofiejew mówi teraz, że tekst nowego hymnu wywołuje w nim „wesołe uczucie farsy”, że tekstu należało poszukać raczej w skarbnicy poezji rosyjskiej, że tekst i muzyka są „narodową pomyłką” i ma nadzieję, że hymn nie przetrwa długo?

Problem z godłem

Heraldyka rosyjska formowała się odgórnie. Nie było tradycji i do tej pory nie ma takiego symbolu państwowego, z którym utożsamiłby się każdy obywatel Rosji. Heraldyczną twórczość uprawiano w XVIII, XIX i nawet XX w., co dla Europy było anachronizmem. Najstarszym i chyba najbardziej rosyjskim herbem jest emblemat Rusi Moskiewskiej – jeździec na koniu włócznią zabijający smoka (św. Jerzy Zwycięzca, herb Moskwy), znany z ikon i opowieści ludowych. Rzymskiego czarnego orła dwugłowego – symbolu panowania nad Zachodnią i Wschodnią częścią Imperium – wedle legendy otrzymał w wianie Iwan III żeniąc się z Zofią, siostrzenicą ostatniego cesarza bizantyjskiego.

Polityka 3.2001 (2281) z dnia 20.01.2001; Świat; s. 40
Oryginalny tytuł tekstu: "Boże, chroń niedźwiedzia"
Reklama