Archiwum Polityki

Spula za Moskala

Kongres Polonii Amerykańskiej wybrał następcę zmarłego w marcu prezesa Edwarda Moskala. Został nim o pokolenie młodszy ekonomista z Chicago Frank Spula. 17-letnie rządy Moskala były katastrofą – Kongres znajduje się w głębokim kryzysie.

Za Moskala KPA zmobilizował wprawdzie amerykańskich Polaków do lobbingu na rzecz przyjęcia Polski do NATO, ale udał się on głównie dzięki staraniom kilkuosobowego waszyngtońskiego biura Kongresu, wspomaganego przez Jana Nowaka-Jeziorańskiego. Sposób, w jaki były prezes walczył z antypolskimi uprzedzeniami amerykańskich Żydów i jego wojna prowadzona na tym tle z rządem RP, sprawiły tylko, że przestano go wpuszczać do Białego Domu. Za jego rządów ubyło Polish Americans w Kongresie i władzach stanowych – Moskal tylko zaszkodził popieranej przez siebie kandydatce do Izby Reprezentantów, używając w kampanii antysemickich argumentów przeciw jej przeciwnikowi.

W proteście przeciw polityce prezesa z kierownictwa KPA odeszli najwybitniejsi działacze jak Nowak, Stanisław Blejwas i Kazimierz Łukomski. Z KPA wycofało się wiele organizacji i członków indywidualnych, zmniejszyła się również liczba oddziałów stanowych, co znacznie uszczupliło jego majątek. Organizacja mająca teoretycznie reprezentować 10 mln polskich Amerykanów ma roczny budżet 200 tys. dol.! Młodsza i bardziej wykształcona Polonia postrzega Kongres jako oderwany od współczesności klub obwieszonych orderami starszych panów, tkwiący w zaściankowym etosie Polonii parafialnej i opanowany przez jedną – endecką – opcję polityczną.

Czy pod nowym kierownictwem coś się zmieni?

Frank Spula, 54-letni absolwent szkoły biznesu i administracji na Uniwersytecie De Paul w Chicago, przez niemal całe życie pracował etatowo w Związku Narodowym Polskim (ZNP); był tam skarbnikiem, sekretarzem generalnym, a po śmierci Moskala przez ponad pół roku prezesem. ZNP to największa polonijna organizacja bratniej pomocy, która odgrywa najważniejszą rolę w KPA i jako dość zamożne towarzystwo ubezpieczeniowe wspiera Kongres finansowo.

Polityka 45.2005 (2529) z dnia 12.11.2005; Świat; s. 56
Reklama