Prawa obywatela UE zapewniające swobodę przemieszczania się i zatrudnienia zostały uregulowane w traktacie rzymskim z 1957 r. oraz w rozporządzeniu Rady z 1968 r.
Art. 48 traktatu rzymskiego:
Swobodny przepływ pracowników będzie obejmował zniesienie wszelkich form dyskryminacji w zakresie zatrudnienia, wynagrodzenia i innych warunków pracy i zatrudnienia pracowników pochodzących z państw członkowskich ze względu na obywatelstwo.
Swoboda ta zapewnia pracownikom – z zastrzeżeniem ograniczeń ze względu na porządek, bezpieczeństwo i zdrowie publiczne – prawo do:
• ubiegania się o oferowane miejsce pracy,
• swobodnego poruszania się w tym celu na terytorium państw członkowskich,
• przebywania w danym państwie członkowskim w celu zatrudnienia zgodnie z przepisami prawnymi i administracyjnymi dotyczącymi zatrudnienia obywateli danego państwa (...).
Rozporządzenie Rady 1612/68/EWG z 15.10.1968 r. w sprawie swobody przepływu pracowników w obrębie Wspólnoty
Art. 1
• Każdy obywatel państwa członkowskiego, niezależnie od miejsca zamieszkania, ma prawo do podjęcia działalności jako pracownik oraz do kontynuowania takiej działalności na terytorium innego państwa członkowskiego, zgodnie z przepisami określonymi przez przepisy prawne i administracyjne oraz działania urzędowe, dotyczące zatrudnienia obywateli tego państwa.
• W szczególności ma on prawo podjąć dostępną pracę na terytorium innego państwa członkowskiego w takiej samej kolejności jak obywatele tego państwa.
Art. 5
Obywatel państwa członkowskiego, poszukujący zatrudnienia na terytorium innego państwa członkowskiego, otrzyma taką samą pomoc jak świadczona przez urzędy zatrudnienia tego państwa jego własnym obywatelom, poszukującym pracy.