Opisanych przez nas ciekawych miejsc nie da się zobaczyć w jeden weekend, więc proponujemy wybrać jedną z destynacji lub zaplanować szyty na miarę dłuższy objazd po Hiszpanii.
Caceres – bramy i wieże
Na kształt wyjątkowej architektury Caceres bez wątpienia wpływała jego burzliwa historia, zmieniający się władcy mauretańscy i chrześcijańscy oraz napływające bogactwa z Nowego Świata. Widać tu styl romański, wpływy islamu, gotyku z północy Europy czy włoskiego renesansu. Z okresu muzułmańskiego pozostało około trzydziestu wież, z których najsłynniejszą jest Torre del Bujaco.
Wieże górują nad starówką Cáceres, ogrodzoną murami z czasów arabskich. Wzdłuż brukowanych uliczek stoją średniowieczne domy-fortece oraz renesansowe pałace, tworząc jedne z najpiękniejszych widoków tego miasta wpisanego na listę światowego dziedzictwa UNESCO. Jego historia jest ściśle związana z historycznym Srebrnym Szlakiem – drogą z czasów rzymskich, która łączyła miasta Sewilla i Astorga oraz była wykorzystywana przez pielgrzymów udających się do Santiago de Compostela.
Do miasta wchodzimy przez łuk Arco de la Estrella. Brama ta została zbudowana w wieku XVIII, zastępując średniowieczną Puerta Nueva. Gdy wejdziemy na teren starówki, mijamy kolejne szlacheckie siedziby. Plac Santa María otaczają liczne pałace. Jednym z nich jest pałac rodziny Carvajal, zbudowany na przełomie XV-XVI wieku. Wewnątrz zachowało się ciekawe renesansowe patio, w którego centrum rośnie tysiącletni figowiec. Obok posiadłości wciąż stoi wieża zbudowana na planie koła, wzniesiona przez Arabów w wieku XII. Przy placu stoi też Pałac Mayoralgo z XVI wieku, największy w mieście, z dziedzińcem wewnętrznym z ceglanymi ostrołukami oraz Pałac Biskupi. Nad starówką wznosi się gotycka katedra Santa María z XV wieku. Świątynia ma trzy nawy ze sklepieniem krzyżowym. Na uwagę zasługuje ołtarz główny ze stallami. W bocznych kaplicach, oprócz barokowych grobowców i ołtarzy, warto zobaczyć Czarnego Chrystusa w kaplicy rodziny Blázquez. Legenda mówi, że ci, którzy odważyli się spojrzeć na figurę lub jej dotknąć, umierali. Na sąsiednim placu San Pablo wznosi się XV-wieczna Casa de los Cáceres-Ovando. Jednym z najpiękniejszych przykładów architektury miasta jest Palacio de los Golfines de Abajo z renesansową fasadą z początku XVI wieku. W tym budynku zatrzymali się królowie hiszpańscy podczas wizyt w mieście. Poza miastem, na wzgórzu Sierra de la Mosca, wznosi się Sanktuarium Nuestra Señora de la Montaña, w którym znajdziemy ołtarz w stylu barokowym. Zwiedzić można też znajdującą się pod świątynią jaskinię.
Kordoba – labirynt w Wielkim Meczecie
Okres świetności Kordoby, której zabytkowa starówka wpisana jest na listę dziedzictwa UNESCO, rozpoczął się w VIII w. po zdobyciu miasta przez Maurów. Zbudowano wówczas około 300 meczetów, a także niezliczone pałace i budynki publiczne, rywalizujące ze świetnością Konstantynopola, Damaszku i Bagdadu. Najważniejszym zabytkiem miasta jest Wielki Meczet. Jego budowę rozpoczęto w 786 roku, a jego najwspanialsza część pochodzi z X wieku. Znajduje się w nim ponad 800 kolumn wspierających podwójne łuki podkowiaste oraz piękny, ośmiokątny mihrab z kopułą w kształcie muszli. W XIII w., za panowania Ferdynanda II Świętego, wewnątrz Wielkiego Meczetu Kordoby zbudowano katedrę, która zdaje się wyrastać ze starszej świątyni, nie niszcząc jednak jej piękna. Turyści mogą wybrać zwiedzanie w dzień lub wzbogaconą efektami wizualno-dźwiękowymi wycieczkę nocną (visita nocturna).
Jednym z najlepszych punktów widokowych na starówkę Kordoby jest Most Rzymski. Konstrukcję składającą się z 16 łuków przerzuconą nad rzeką Gwadalkiwir zbudowano w I wieku p.n.e. Na jej południowym skraju znajduje się ufortyfikowana wieża z epoki muzułmańskiej, Torre de la Calahorra. Miała za zadanie bronić przejścia na drugą stronę rzeki. W wieży mieści się interaktywne muzeum, w którym można dowiedzieć się jak wyglądało w średniowieczu wspólne życie przedstawicieli trzech wielkich religii. Wieczorem wspaniale oświetlony most Puente Romano jest idealnym miejscem na spacer.
Kordoba była nazywana miastem trzech kultur. Między X i XV wiekiem mieszkali tu nie tylko muzułmanie i chrześcijanie, ale także żydzi. Jednym z najpiękniejszych zakątków starówki jest dzielnica żydowska, tzw. Judería. Spacer ciasnymi uliczkami pomiędzy bielonymi fasadami domów to wielka atrakcja dla zwiedzających miasto.
Będąc w Kordobie trzeba też odwiedzić alkazar królów chrześcijańskich (Alcázar de los Reyes Cristianos). Wewnątrz murów obronnych znajdziemy piękne wnętrza, dziedzińce oraz ogrody, w których posadzono egzotyczne drzewa, krzewy oraz kwiaty. Fontanny najlepiej oglądać wieczorem, gdy urządzany jest spektakl światła i wody. W Salón de los Mosaicos prezentowane są wspaniałe mozaiki z II i III wieku.
Ibiza – słońce i zabytki
Niewielka Ibiza, której długość w najszerszym punkcie wynosi zaledwie 40 kilometrów to uroczy zakątek, gdzie znajdziesz czyste wody zachęcające do kąpieli oraz mnóstwo słońca, które świeci prawie przez cały rok. Ale Ibiza to nie tylko słońce i morze, bo na wyspie zachowało się sporo bezcennych zabytków, wpisanych na listę UNESCO.
Ibiza stanowi doskonały przykład wzajemnego oddziaływania ekosystemu morskiego i wyspiarskiego. Gęste łąki posidonias, endemicznego gatunku traw morskich występujących jedynie w basenie Morza Śródziemnego, stanowią ostoję dla różnorodnych form życia morskiego. Na Ibizie znajdują się liczne świadectwa długiej historii wyspy. Stanowiska archeologiczne Sa Caleta (osada) i Puig des Molins (cmentarz) wpisane na listę UNESCO świadczą o istotnej roli, jaką Ibiza odgrywała w pradziejowej gospodarce regionów Morza Śródziemnego, a zwłaszcza w okresie fenicko-kartagińskim. Warowne Górne Miasto (Alta Vila) stanowi cenny przykład wojskowej architektury renesansu, która znacząco wpłynęła na rozwój fortyfikacji w osadach hiszpańskich Nowego Świata.
Turyści przyjeżdżają tu nie tylko dla klimatu i zabytków, ale także odprężyć się i rozerwać. Kalendarz kulturalny wyspy przez cały rok wypełniony jest koncertami, pokazami i imprezami. Ibiza znana jest ze swych zabawowych nocy.
San Cristóbal de la Laguna – zabytkowy zakątek Teneryfy
San Cristóbal de la Laguna (dawna stolica Teneryfy) leży w północno-wschodniej części wyspy. Tutejsza starówka utrzymana w kolonialnym stylu, wraz z katedrą i zabudowaniami z XVII i XVIII wieku, została wpisana na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO. Warto wiedzieć, że było to pierwsze kolonialne miasto pozbawione murów obronnych, które posłużyło za wzór przy budowie miast w hiszpańskich koloniach w obu Amerykach.
Miasto posiada dwa centra urbanistyczne: nieplanowo rozwijające się Miasto Górne oraz planowo zbudowane Miasto Dolne. To drugie powstało według zasad filozoficznych planu idealnego „miasta-terytorium”, którego elementami są m.in szerokie ulice i otwarte przestrzenie, przy których rozlokowane są piękne kościoły oraz budowle prywatne i publiczne.
Katedra w San Cristóbal de la Laguna została wybudowana w miejscu dawnego kościoła Nuestra Señora de los Remedios z XVI w. Z dawnej świątyni zachowała się do dziś jedynie neoklasycystyczna fasada. Pozostała część katedry jest młodsza, odbudowano ją w stylu neogotyckim. Wnętrze kryje wiele ciekawych obrazów i przedmiotów, m. in. tabernakulum i retabulum z XVIII wieku, drewnianą rzeźbę „Virgen de los Remedios” z XVI wieku, kilka obrazów Hendricka Van Balena, a także “Dusze w Czyśćcu” Cristobala Hernandeza de Quintany oraz “Ostatnią Wieczerzę” Juana de Mirandy.
Mérida – antyczne miasto
Kolonia Augusta Emerita (nazwa pochodzi od lokowanych tu emerytowanych legionistów rzymskich), zalążek dzisiejszej Meridy, została założona przez Augusta w r. 25 p.n.e., w końcowej fazie kampanii hiszpańskiej i stała się stolicą Luzytanii. Wśród dobrze zachowanego zespołu miasta antycznego wyróżniają się m. in. szeroki most na Gwadianie, amfiteatr i teatr, hipodrom oraz unikalny system doprowadzania wody. Stanowią one doskonały przykład stolicy prowincji rzymskiej w czasach Cesarstwa i późniejszych.
Zwiedzanie zaczynamy od Teatru rzymskiego. Ta najbardziej znana budowla Meridy powstała w latach 15-16 p.n.e. Na widowni teatru mogło zasiąść równocześnie ponad 5 tys. widzów, za sceną mieściła się dwukondygnacyjna fasada zdobiona rzędami kolumn, rzeźb oraz balkonów. Współcześnie co roku odbywa się tu Międzynarodowy Festiwal Teatru Klasycznego. Z kolei na scenie sąsiedniego Amfiteatru, którego budowę rozpoczęto w 8 roku p.n.e., odbywały się walki gladiatorów. Nieopodal amfiteatru można zobaczyć m.in. fragment akweduktu, pomieszczenie do uzdatniania wody oraz zachwycające, rzymskie mozaiki.
Świątynia Diany stanowiła fragment głównego placu (forum), w obrębie którego toczyło się polityczne życie miasta i prowincji. Świątynia została zbudowana na 3-metrowym podwyższeniu, na które prowadzą schody. Z czterech stron otaczały ją kolumny. Pod koniec XV wieku, na niszczejącą budowlę nadbudowano renesansowe fasady pałacu Palacio de Conde de los Corbos. Współcześnie odtworzono jej pierwotny wygląd, zachowując jednak najładniejszą fasadę renesansową.
Akwedukt, zwany akweduktem cudów, to niezwykła inżynieryjna konstrukcja doprowadzająca wodę do miasta z zalewu w Prosperina. Jej łuki sięgające 25 m zbudowano z granitowych bloków oraz cegieł. Woda docierała do znajdującej się w centrum miasta wieży, a mieszkańcy czerpali ją z fontanny.
Kolejnym zabytkiem jest Most rzymski nad Gwadianą, posiadający 60 przęseł, 800 m długości i wznoszący się na 12 m nad powierzchnią rzeki.
W Meridzie znajdziemy kilka ciekawych zabytków z czasów nowożytnych. Na brzegu Gwadiany podziwiać można potężną bryłę Alkazaby - jednego z najstarszych arabskich zamków w Hiszpanii. W mieście nie brakuje też budowli sakralnych. Warto zobaczyć kościół św. Eulalii oraz katedrę Najświętszej Marii Panny.
Santiago de Compostela – boski widok
Zespół zabytkowy w Santiago de Compostela, wpisany na listę UNESCO, jest jednym z najpiękniejszych zespołów urbanistycznych na świecie z zabytkami romańskimi, gotyckimi i barokowymi. Najwspanialsze ich przykłady koncentrują się wokół grobu świętego Jakuba w katedrze, która wita przybyszów wspaniałym Portico de la Gloria (Bramą Chwały). Sama katedra to jeden z najczęściej odwiedzanych zabytków w mieście i najważniejsza średniowieczna świątynia w Hiszpanii. W jej wnętrzu nie brakuje licznych dzieł sztuki oraz rzeźb, zaś z dachu można obserwować fantastyczną panoramę miasta. W katedrze warto też zwrócić uwagę na krużganek z XVI wieku oraz będący jej integralną częścią pałac arcybiskupi z XVIII wieku. Największą ciekawostką katedry jest jednak 700-letnia kadzielnica zwana botafumeiro. Zawieszona na sklepieniu świątyni waży 60 kg i mierzy 160 cm wysokości. Do jej rozpalenia potrzeba około 40 kg węgla drzewnego i kadzidła. Rozkołysane botafumeiro rozwija prędkość nawet 60 km/h,dostarczając zapach kadzidła do najdalszych zakamarków katedry.
Nie tylko katedra, ale i całe stare miasto Santiago de Compostela zasługuje na zwiedzenie. Jest pełne cennych zabytków – zarówno takich o charakterze religijnym, jak i tych bardziej świeckich. Koniecznie trzeba rzucić okiem na 500-letnie zabudowania uniwersytetu.
Będąc w Santiago warto zajrzeć do Muzeum Ludności Galicyjskiej oraz do CGAC, czyli Galicyjskiego Centrum Sztuki Nowoczesnej.
W mieście znajdziemy także kilka urzekających parków. Z XIX-wiecznego parku Alameda, który znajduje się w pobliżu starej części miasta, rozciąga się najlepszy widok na starówkę.
Tarragona – w cieniu rzymskiego teatru
W czasach rzymskich Tárraco (obecna Tarragona) było głównym miastem administracyjnym i handlowym na terenie obecnej Hiszpanii oraz ośrodkiem kultu cesarskiego dla wszystkich prowincji iberyjskich. Znajdowały się tu wspaniałe budowle, których fragmenty odsłaniały kolejne prace archeologiczne. Pomimo że większość z nich zachowała się w stanie szczątkowym, a inne stanowią część późniejszych budowli, to jednak i tak dają niepodważalne świadectwo potęgi i świetności dawnej stolicy prowincji rzymskiej, a zespół archeologiczny w Tarragonie trafił na listę UNESCO.
Najważniejszym zabytkiem Tarragony jest rzymski amfiteatr na 15 tysięcy widzów z II wieku n.e. Na arenie odbywały się walki gladiatorów, wyścigi rydwanów, zawody atletów i egzekucje chrześcijan. Wewnątrz amfiteatru znajdują się ruiny wizygockiej bazyliki San Fructoso oraz romańskiego kościoła z XII wieku.
Starą część miasta otaczają mury wzniesione w III wieku p.n.e. W czasach starożytnych miały 4 km długości, do dziś zachował się 1 kilometr oraz brama.
W Tarragonie warto zwiedzić muzeum archeologiczne (Museo Nacional Arqueológico de Tarragona) oraz wybrać się poza miasto, by zobaczyć zbudowany w I wieku p.n.e. akwedukt zwany Puente del Diablo (Most Diabła). Akwedukt dostarczał do Tarraco wodę z odległej o 16 km rzeki Francolí. Budowla ma dziś 217 metrów długości i 27 metrów wysokości. Inne ciekawe obiekty archeologiczne w okolicach miasta to łuk triumfalny Arco de Bará oraz pozostałości wieży należącej do rzymskiej nekropolii Torre de los Escipiones.
W Tarragonie znajdziemy też ciekawe zabytki z późniejszych epok. Najważniejszym jest średniowieczna katedra, powstała na miejscu rzymskiej świątyni, kościoła Wizygotów oraz arabskiego meczetu. Budowla ma piękną fasadę główną z trzema portalami prowadzącymi do trzech naw oraz wieżę z dzwonnicą. Wewnątrz trzeba zwrócić uwagę na XV-wieczny ołtarz główny, XIV-wieczny grobowiec biskupa Sepulcro de Juan de Aragón, dziedziniec, witraże oraz rozety. Kilka tysięcy ciekawych przykładów sztuki sakralnej pokazuje znajdujące się wewnątrz katedry muzeum diecezjalne.
Úbeda – na szpitalnym patio
Tkanka miejska Úbedy i Baezy, miasteczek położonych na południu Hiszpanii, których zabytkowa zabudowa wpisana została na listę UNESCO, pochodzi zarówno z okresu muzułmańskiego (IX w), jak i z czasów po rekonkwiście (XIII w). Istotne zmiany nastąpiły w XVI w., kiedy miasta zostały przebudowane pod wpływem koncepcji wczesnego renesansu. Ta inicjatywa urbanistyczna była zgodna z wprowadzeniem do Hiszpanii włoskich idei humanistycznych; wywarła ona również istotny wpływ na architekturę Ameryki Łacińskiej.
Úbeda jest nieco większa niż Baeza, liczy około 30 tys. mieszkańców. Podobnie jak siostrzana miejscowość, znajdowała się w rękach arabskich aż do XIII wieku, gdy zostały odbite przez Ferdynanda III.
Swoje najpiekniejsze renesansowe budowle Ubeda zawdzięcza wybitnemu architektowi Andrésowi de Vandelvira. Jednym z jego ważniejszych dzieł jest piękna kapliczka Sacra Capilla del Salvador przy placu Plaza Vázquez de Molina. Przy tym samym placu stoi także El Parador - imponujący, renesansowy pałac z XVI wieku z przepięknym patio w środku.
Jednak prawdziwym arcydziełem Vandelvira jest monumentalny Szpital Santiago, z dwoma dużymi wieżami po obu stronach fasady. Został zbudowany w II poł. XVI wieku jako szpital dla ubogich. Wnętrza udestępniono zwiedzającym, a najlepszym miejscem na odpoczynek będzie szpitalne patio.
W Hiszpanii nie można się nudzić. Nie tylko w wielkich miastach, takich jak Madryt czy Barcelona, na turystów czekają tysiące zabytków. Zarówno tych najbardziej znanych, jak i ukrytych perełek, których nie brak w każdym, najmniejszym nawet miasteczku. Droga przez Hiszpanię wśród malowniczych wiosek i winnic to podróż po najpiękniejszych krajobrazach i jednocześnie wyprawa w przeszłość, do historii naszego kontynentu pisanej od czasów starożytnych po współczesne. Gdy raz wybierzecie się do Hiszpanii, będziecie wracać, bo nie sposób nie zakochać się w atrakcjach, które oferuje Półwysep Iberyjski.
Partnerem materiału jest Turespaña.
