Przez długi czas uczeni nie potrafili odpowiedzieć, jaka jest przyczyna wymierania pszczół. Podejrzewano: chemizację rolnictwa, ocieplenie klimatu, wirusy pszczelej choroby – paraliżu, wykryte w Izraelu i Kaszmirze, a nawet rozwój telefonii komórkowej. Ten ostatni trop był badany, ponieważ pszczoły - podobnie jak ryby, walenie, żółwie i ptaki - posiadają magnetoreceptory, pozwalające im wyczuwać linie sił ziemskiego pola magnetycznego. Wykorzystują tę umiejętność w nawigacji. Oddziaływanie pól elektromagnetycznych sieci telefonii komórkowej miałoby zaburzać tę umiejętność i powodować, że pszczoły tracą orientację i gubią drogę do domu. Nie udało się jednak na razie potwierdzić, że jest tak w istocie.
Wydaje się jednak, że odnaleziono wreszcie głównego sprawcę CCD. W najnowszym wydaniu czasopisma „Science” ukazały się artykuły, relacjonujące wyniki dwóch niezależnych badań fenomenu masowego wymierania owadów-zapylaczy. Pierwsze przeprowadzono we Francji, drugie w Szkocji. Dotyczą pszczoły miodnej i trzmieli. W obu wypadkach za główne źródło wymierania pszczół uznano zatrucie powszechnie stosowanymi pestycydami z grupy neonikotynidów (są to związki zawierające wolną nikotynę), które masowo wprowadzono do ochrony upraw na świecie w latach 90. XX w.
Naukowcy nie wiedzieli dotąd dokładnie, w jaki sposób pestycydy te szkodzą owadom. Teraz już wiedzą.
Jon Sullivan/Wikipedia
Pszczoła robotnica. Zostaje zbieraczką w 21 dniu życia. Każda obiera sobie jeden rodzaj kwiatów i zanosi do gniazda jeden rodzaj tzw. pożytku.
Toby Hudson/Wikipedia
Pszczoła miodna (Apis mellifera). Poza nią istnieją jeszcze trzy gatunki: pszczoła wschodnia, olbrzymia i karłowata. Tylko miodna i wschodnia są udomowione.
Z. Huang/Science/AAAS
Pszczoły robotnice są zbieraczkami lub opiekunkami. To, jaką pełnią funkcję w rodzinie, zależy od genów. Na zdjęciu - zbieraczki.
Science/AAAS
Trzmiel z gatunku Bombus terrestris. W ostatnich latach liczebność wielu gatunków trzmieli zmniejszyła się nawet o 90 proc.
Jef1 32/Wikipedia
Trzmiele są równie dobrymi - lub nawet lepszymi - zapylaczami, co pszczoły. Mają dłuższy języczek i mogą zapylać rośliny niedostępne dla pszczół, np lucernę lub naparstnicę.
Jorge Barrios/Wikipedia
Trzmiele żerują już przy temperaturze 10 stopni. Żyją w koloniach, w starych drzewach lub na miedzach.
Julia Catherine, Malcolm Ricketts/University of Sydney
Pszczoły regulują temperaturę w gnieździe. Gdy jest zbyt niska, skupiają się i generują metaboliczne ciepło.
Science/Science/AAAS
Królowa wśród młodych robotnic. Uczy je odpowiednich zachowań oraz potrafi eliminować zachowania negatywne. Używa do tego feromonów.