Ja My Oni

Punkt odniesienia

Punkt odniesienia. Czy można być i religijnym, i racjonalnym?

Ks. dr Jacek Prusak Ks. dr Jacek Prusak Piotr Guzik / Forum
Ks. dr Jacek Prusak o tym, czy wiara religijna i rozum, racjonalność i duchowość dadzą się ze sobą pogodzić.

Katarzyna Czarnecka: – Po co właściwie człowiekowi wiara?
Jacek Prusak: – Ludzi można podzielić na trzy kategorie, które zresztą okazują się uniwersalne niezależne od wyznania. Jednym religia jest potrzebna do celów niezwiązanych z Bogiem – np. ktoś chodzi do kościoła, bo nie chce być sam, lubi towarzystwo ludzi i tam je znajduje, ale Bóg się nie liczy.

Inni mają wewnętrzną motywację. Dla nich wiara jest punktem odniesienia do oceny wszystkiego. Daje im pewność, bo na swoje pytania znajdują w niej odpowiedzi, z którymi mogą się identyfikować i zgodnie z nimi żyć. Oni rzadko mają wątpliwości. Nie chcą budzić się każdego dnia z niepokojem, czy ich życie ma sens czy nie, czy coś jest prawdą czy iluzją, czy się oszukują, czy się nie oszukują. Są pielgrzymami – idą z miejsca A do miejsca B, znają trasę, wiedzą, jaki jest cel. Ale ich wierze może towarzyszyć skłonność do myślenia w kategoriach białoczarnych, konserwatyzm i dogmatyzm (skala orientacji religijnych Allporta-Rossa).

W końcu są osoby, które uważają, że więcej nie wiedzą, niż wiedzą. Nie kwestionują istnienia Boga, ale trudno im się pogodzić z różnymi tezami wyrażanymi przez religię, która próbuje tajemnicę wpakować w jakieś jasne definicje. Takich ludzi bardziej interesują pytania niż odpowiedzi, które znają. Nie wiedzą, dokąd dojdą, ale nie chcą stać w miejscu. Jak wynika z badań psychologicznych, np. amerykańskiego psychologa społecznego Daniela Batsona, oni niekomfortowo czują się w zorganizowanej religii, jeśli ona się sprowadza do wyuczenia się katechizmu, są zainteresowani kwestiami społecznymi, angażują się na rzecz zmiany świata. Religia, wiara czy po prostu duchowość nie daje im wewnętrznego spokoju. Inspiruje do poszukiwań, ale nie przynosi ostatecznych odpowiedzi (skala quest).

Ja My Oni „O niezwykłych zdolnościach umysłu” (100126) z dnia 20.11.2017; Wśród zbiorowych złudzeń; s. 106
Oryginalny tytuł tekstu: "Punkt odniesienia"
Reklama