Niezbędnik

Co jest piękne w życiu

Amorficzne, nieuchwytne, niedefiniowalne piękno

Anda Rottenberg Anda Rottenberg Maksymilian Rigamonti / Forum
O pięknie decyduje kontekst. Ten sam wieżowiec może być piękny w mieście, a paskudny w górach. Żadnego piękna nie ma poza kontekstem – mówi historyk sztuki Anda Rottenberg.
„Ludzie garną się ku najszerszym możliwym kanonom, ale wewnątrz pozostają sobą, czyli produktem procesu ewolucji”.BEW „Ludzie garną się ku najszerszym możliwym kanonom, ale wewnątrz pozostają sobą, czyli produktem procesu ewolucji”.

JACEK ŻAKOWSKI: – Dysgraficzny dyslektyk, czyli ja, przychodzi do guru artystów, czyli do pani, i pyta: co jest piękne w życiu?
ANDA ROTTENBERG: – Guru ma być od sztuki czy od życia?

Niech będzie od życia sztuki i sztuki jako życia. Kiedy ostatnio spojrzała pani na coś i pomyślała pani: piękne!
Ja już kategorii piękna nie używam.

Bo?
Na starość człowiek wraca do korzeni. Dla mnie takim korzeniem jest stara platońska triada. Piękno widziane w kontekście dobra i prawdy. W Muzeum nad Wisłą wisi akurat cała masa obrazów stworzonych przez kobiety z czwartej generacji feminizmu (wystawa „Farba znaczy krew. Kobieta, afekt i pragnienie we współczesnym malarstwie” – przyp. red.). W kategoriach XX-wiecznej estetyki wszystkie te obrazy są brzydkie.

I pięknie, że są brzydkie?
Są piękne przez to, co mówią. A mówią, że odzyskały terytorium seksualnych fantazji pokazywanych przez mężczyzn – na przykład ćwiartowanie. Zapełniły je swoimi fantazjami i interpretacjami męskich fantazji. To wszystko jest brzydkie. Estetycznie odbiega od tego, co miałam w głowie od lat na temat piękna dzieł sztuki. Stare piękno sztuki przeminęło. Ale czasem odczuwam przyjemność, patrząc na dzieła sztuki spełniające także kryterium piękna w tradycyjnym ujęciu. Na co dzień, w życiu zawodowym, nie jest mi to już potrzebne, staram się dotrzeć do piękna, które jest w środku, jest rodzajem prawdy. Poza wszelką kategorią estetyczną.

A „piękna katastrofa” jest piękna?
Może być piękna, chociaż jest niemoralna.

Niemoralna?
Niemoralne jest czerpanie przyjemności z oglądania pięknej katastrofy.

To co może być w niej pięknego?

Niezbędnik Inteligenta Nr 2/2019 (100151) z dnia 08.07.2019; Rozmowa Niezbędnika; s. 98
Oryginalny tytuł tekstu: "Co jest piękne w życiu"
Reklama