Niezbędnik

Jak przekroczyć ­wyobraźnię

Eksperci wiedzą więcej, niż im się wydaje

Burza mózgów w RAND Corp., ikonie snucia prognoz na poważnie, fot. z 1958 r. Burza mózgów w RAND Corp., ikonie snucia prognoz na poważnie, fot. z 1958 r. Leonard McCombe/The LIFE Picture Collection / Getty Images
Czy da się zarządzać przyszłością, skoro doświadczenie uczy, że człowiek zazwyczaj decydował się na działanie, gdy było już zbyt późno.
Herman Kahn, amerykański guru analizy strategicznej, pierwowzór Dr. Strangelove’a ze słynnego filmu Stanleya Kubricka, fot. z 1968 r.John Loengard/The LIFE Picture Collection/Getty Images Herman Kahn, amerykański guru analizy strategicznej, pierwowzór Dr. Strangelove’a ze słynnego filmu Stanleya Kubricka, fot. z 1968 r.

Stałem się śmiercią; niszczycielem światów – tym cytatem z „Bhagawadgity” Robert Oppenheimer skomentował pierwszą próbę wybuchu ładunku atomowego. Realne testy na Hiroszimie i Nagasaki potwierdziły, że naukowy szef Projektu Manhattan, odpowiedzialnego za skonstruowanie bomby atomowej, miał rację. A przecież bomba ta jest niczym w porównaniu z termojądrową, opartą na mechanizmie fuzji jąder atomowych.

Nowy rodzaj broni wszedł do arsenału w ciągu dekady od zakończenia II wojny światowej; w 1952 r. pierwszej eksplozji bomby wodorowej dokonali Amerykanie, rok później Związek Sowiecki. Nastała nowa epoka z wielu względów. Na ponad pół wieku świat został podzielony żelazną kurtyną na wrogie obozy znajdujące się w stanie zimnej wojny polegającej na ciągłym napięciu i gotowości do odparcia potencjalnego ataku.

Logika zimnowojennej rywalizacji narzucała konieczność odpowiedzi na wiele nowych pytań: jak przygotować się na wypadek realnego konfliktu jądrowego? Jak zarządzać rozwojem nowych technologii w epoce big science, oznaczającym konieczność olbrzymich publicznych inwestycji w obszar badań i rozwoju? Jakie kierunki badań wspierać? Jak identyfikować obiecujące technologie i gałęzie przemysłu? W jaki sposób przygotowywać do wyzwań społeczeństwa?

Strategia MAD

Skalę wyzwań zimnowojennej rzeczywistości najlepiej przedstawił Herman Kahn, amerykański guru w dziedzinie analizy strategicznej. To on był pierwowzorem Dr Strangelove’a, głównego bohatera filmu Stanleya Kubricka „Dr Strangelove lub jak przestałem się martwić i pokochałem bombę”. Kahn odrzucał apokaliptyczną wizję świata nakreśloną przez Oppenheimera; zakładał, że ewentualna wojna termojądrowa nie doprowadzi do pełnej zagłady.

Niezbędnik Inteligenta „Magia utopii” (100112) z dnia 17.10.2016; Ku lepszemu światu; s. 66
Oryginalny tytuł tekstu: "Jak przekroczyć ­wyobraźnię"
Reklama