Tango Milonga”, „Jej pierwszy bal”, „Ta ostatnia niedziela” – chyba każdy potrafi zanucić przynajmniej pierwsze takty przedwojennych, ale do dziś znanych i popularnych utworów. Autorami słów i muzyki, a często także wykonawcami tych szlagierów byli polscy Żydzi: Jerzy Petersburski, Władysław Szpilman, Henryk Wars, Władysław Szlengel, Zygmunt Białostocki. Poza Szpilmanem, którego dramatyczne losy poznaliśmy za sprawą filmu Romana Polańskiego „Pianista” (2002 r.), pozostali tylko mgliście istnieją w polskiej świadomości. A to Petersburski skomponował „Tango Milonga”, „Tę ostatnią niedzielę”, a także „Ja się boję sama spać”. „Tango Milonga” pod tytułem „Donna Clara” stało się światowym przebojem, podobnie jak utwór „Nie ja, nie ty”, który zaśpiewała Edith Piaf (jako „Amour disait follie”). Henryk Wars jest autorem muzyki do takich przebojów, jak „Miłość Ci wszystko wybaczy”, „Już taki jestem zimny drań”, „Ach jak przyjemnie kołysać się wśród fal”, „Umówiłem się z nią na dziewiątą” oraz prekursorem jazzu w Polsce (pierwszy big-band założył w 1940 r. we Lwowie). Białostocki napisał tekst do piosenki „Rebeka”, spopularyzowanej w latach powojennych przez Ewę Demarczyk. Najmniej znany – Władysław Szlengel – sławny stał się za sprawą utworu, który napisał specjalnie dla Wiery Gran – gwiazdy Café Sztuka, najpopularniejszej kawiarni artystycznej w getcie. „Jej pierwszy bal” (muzykę skomponował Szpilman) stał się popisowym numerem Wiery. Dzisiejsza wersja piosenki różni się od pierwowzoru. Szlengel zginął w powstaniu w getcie. Gran, jedyna posiadaczka oryginalnych słów, po wojnie wyjechała z Polski. Nowe słowa ułożył Bronisław Brok na prośbę Szpilmana. W archiwum radiowym zachowało się nagranie z 1949 r., w którym Wiera Gran śpiewa oryginalną wersję piosenki. W Café Sztuka Władysław Szlengel tworzył także utwory satyryczne. Szczególną popularnością cieszył się „Żywy dziennik”, w którym komentował codzienne życie w getcie. Jemu właśnie przypisuje się autorstwo słów do przyśpiewki na wzór znanego przedwojennego utworu „Siekiera, motyka, piłka, graca”, gdzie jedna ze zwrotek brzmiała: „Motyka, piłka, spodnie w rzucik,/przeminęło i nie wróci,/a po roku wspomnij pan.../znowu »Sztuka« – Wiera Gran”. Wiera Gran sławę zyskała jeszcze w latach trzydziestych jako śpiewaczka w w