Pomocnik Historyczny

Wódczane imperium

Rosja, wódczane imperium. Im państwo miało się lepiej, tym więcej pito

Pijący; fotografia z II poł. XIX w. Pijący; fotografia z II poł. XIX w. BEW
Spożycie ruszyło w okresie, gdy Moskwa łączyła pod swoim panowaniem ziemie ruskie.
Plakat antyalkoholowy z 1954 r.EAST NEWS Plakat antyalkoholowy z 1954 r.

Jest wiele opowieści o początkach wódki w Rosji. Wiliam Pochlebkin, znawca dziejów rosyjskiej kuchni, autor książek kucharskich oraz fundamentalnego dzieła „Historia wódki”, po badaniach prowadzonych na potrzeby radzieckiego przemysłu wódczanego doszedł do wniosku, że technologia produkcji trunku ze zboża, zwanego w średniowieczu winem chlebowym, została opracowana właśnie w Rosji w pierwszej połowie XV w. Według Pochlebkina wszystkich wyprzedził Izydor, mnich z Monastyru Czudowskiego, prawosławnego klasztoru stojącego w obrębie moskiewskiego Kremla.

Prawdziwe lub domniemane osiągnięcie mnicha Izydora zbiega się z podobnymi odkryciami z zachodu Europy. Od XIV w. alchemicy z południa Francji potrafili destylować wino i otrzymywać brandy, nauczyli się tego od Arabów, którzy ujarzmili proces destylacji, ale jej produkty woleli używać przede wszystkim do wytwarzania perfum. Destylować umiano w różnych miejscach basenu Morza Śródziemnego i dlatego jedne z pierwszych okowit, te z wina, przywozili do Moskwy na dwór Dymitra Dońskiego bardzo aktywni w Europie Wschodniej kupcy genueńscy. Przynajmniej od przełomu XIV i XV w. wódkę (pierwszy raz słowo to pojawia się w dokumentach sandomierskich z 1405 r.) znano w Polsce, skąd umiejętność destylowania mogła dostać się do Moskwy. Możliwe także, że niezbędna aparatura dotarła tam z Konstantynopola. Jakkolwiek było, od ponad pół tysiąca lat wódkę i Rosję łączy nierozerwalny, mistyczny i zmitologizowany związek.

Doszło wręcz do pozornej zbieżności: państwo miało się tym lepiej, im więcej w nim pito. Spożycie ruszyło w okresie, gdy Moskwa łączyła pod swoim panowaniem ziemie ruskie. Książęta moskiewscy mieli ułatwiający podbój zmysł do interesów i już Iwan III Srogi czerpał dochody z wprowadzonego przez siebie monopolu na wódkę.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Rosjan” (100087) z dnia 11.12.2014; Carskie Imperium; s. 94
Oryginalny tytuł tekstu: "Wódczane imperium"
Reklama