Pomocnik Historyczny

Do zobaczenia na Ukrainie

Smutny los opuszczonych świątyń

Kościół parafialny w Krakowcu, w którym urządzono fabrykę. Kościół parafialny w Krakowcu, w którym urządzono fabrykę. Andrzej Betlej
Autorski przewodnik po polskich zabytkach poza utartymi szlakami.
Kościół w BruchnaluAndrzej Betlej Kościół w Bruchnalu

Gdzie doświadczyć historii? Popularnych przewodników ujmujących temat dziedzictwa kulturowego dawnych ziem wschodnich Rzeczpospolitej jest wiele. Czasem powielają te same informacje, całkowicie ignorując badania i nowe ustalenia. Wrażenie to pogłębia przegląd ofert turystycznych, które w większości bazują na tych samych, utartych trasach. Kresy w trzy dni? Proszę bardzo: Lwów i Żółkiew. Pięć dni? Zobaczysz dodatkowo ławrę w Poczajowie, Krzemieniec, zamki i fortece w Zbarażu, Kamieńcu Podolskim, Chocimiu, Okopach św. Trójcy. W tydzień? To jeszcze Czerniowce, Kołomyja, Jaremcza, Stanisławów, Drohobycz oraz Truskawiec. Oczywiście nie ma sensu potępiać w czambuł chęci pokazania najważniejszych, najcenniejszych, najbardziej reprezentacyjnych zabytków dla polskiej (ale nie tylko) kultury i historii, ale wrażenie niedosytu pozostaje.

A wystarczy podjąć niewielki trud, aby dotrzeć do miejsc z reguły rzadko odwiedzanych, gdzie znajdują się dzieła klasą nieustępujące tym ze Lwowa czy Stanisławowa, ale które ponadto pozwolą nam doświadczyć historii.

Tuż za granicą. Zdecydowana większość ruchu turystycznego odbywa się przez przejście graniczne w Krakowcu. Niemal automatycznie 99 proc. turystów rusza stąd do Lwowa, pozostawiając na boku dwa wyjątkowe dzieła. Wystarczy bowiem skręcić do samego Krakowca. Co prawda pałac należący do Cetnerów, a następnie Łubieńskich już nie istnieje, ale warto zatrzymać się przy kościele parafialnym ufundowanym w 1787 r. przez Ignacego Aleksandra Cetnera. To budowla niezwykła i można powiedzieć, że rzadka – bo zbudowana w stylu wczesnego klasycyzmu (być może jej projekt powstał w Wiedniu, choć ostatnio został przypisany francuskiemu architektowi Pierre’owi Denisowi Guibautowi).

Pomocnik Historyczny „Kresy Rzeczpospolitej” (100092) z dnia 16.03.2015; Utrata i pamięć; s. 160
Oryginalny tytuł tekstu: "Do zobaczenia na Ukrainie"
Reklama