Pomocnik Historyczny

Tabory ze Wschodu

Cyganie – przybysze z Indii

Indyjscy Cyganie w mieście Ćennaj, 1900 r. Indyjscy Cyganie w mieście Ćennaj, 1900 r. Getty Images
Badania genetyczne jednoznacznie potwierdziły indyjskie pochodzenie Cyganów.

Legenda. Perska legenda, zapisana przez Ferdousiego w „Księdze Królewskiej” (Szahnama), opowiada o sasanidzkim władcy Bahramie V Gorze (pan. V w. n.e.), który dowiedziawszy się, iż jego ubodzy poddani nie mogą pozwolić sobie na luksus słuchania muzyki, poprosił władcę Indii o przysłanie mu dziesięciu tysięcy luri (muzykantów), kobiet i mężczyzn trudniących się grą na lutni. Kiedy zamówieni artyści przybyli, Bahram obdarował każdego wołem, osłem oraz zapasem ziarna, aby mogli utrzymać się z uprawy ziemi i nieodpłatnie umilać muzyką życie jego ubogich poddanych. Jednak luri zjedli woły i ziarno, a po roku, przymierając głodem, wrócili do króla, domagając się kolejnych darów. Wtedy rozgniewany ich marnotrawstwem Bahram nakazał im spakować dobytek na osły i wyruszyć w świat.

Migracja. Według badaczy przekaz Ferdousiego z przełomu X/XI w. stanowi jedną z najwcześniejszych wzmianek o migracji plemion cygańskich z terenów subkontynentu indyjskiego na zachód – terminem luri bądź luli do dziś określa się Cyganów, szczególnie tych trudniących się muzyką, m.in. w irańskim Baluczystanie. Uczeni od dawna doszukiwali się związków między Cyganami znanymi też pod nazwą Romowie, rozproszonymi w krajach Bliskiego Wschodu i Europy, a indyjskimi grupami tzw. niedotykalnych (dalitów), pozostających poza systemem kastowym i określanych w Indiach ogólnym terminem doma. Elementem najwyraźniej wskazującym na to pokrewieństwo był używany przez Romów język (romani), już pod koniec XVIII w. sklasyfikowany jako należący do indoaryjskiej grupy indoeuropejskiej rodziny językowej, wykazujący wiele cech wspólnych z językami radźasthani, gudźarati, sindhi oraz pańdźabi i – podobnie jak one – wywodzący się ze staroindyjskiego sanskrytu.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Indii” (100121) z dnia 26.06.2017; Religia i sztuka; s. 63
Oryginalny tytuł tekstu: "Tabory ze Wschodu"
Reklama