Pomocnik Historyczny

Wojsko Polskie

Wojsko Polskie w przededniu wojny

Brytyjskie czołgi Vickers E, w wyposażeniu armii polskiej w latach 30. Ich rozwinięciem był czołg lekki 7TP, krajowej produkcji. Brytyjskie czołgi Vickers E, w wyposażeniu armii polskiej w latach 30. Ich rozwinięciem był czołg lekki 7TP, krajowej produkcji. AN
Przez całe dwudziestolecie armia pozostawała organizacją o najwyższym prestiżu społecznym. Zaczęto ją poważnie modernizować, dużym nakładem kosztów, od połowy lat 30., gdy stało się jasne, że dwaj wrodzy sąsiedzi, Niemcy i ZSRR, pod względem militarnym wyprzedzają Polskę o kilka długości.
Marszałek Polski Edward Rydz-Śmigły, Generalny Inspektor Sił Zbrojnych, w czasie wojny Naczelny Wódz.AN Marszałek Polski Edward Rydz-Śmigły, Generalny Inspektor Sił Zbrojnych, w czasie wojny Naczelny Wódz.

Zwierzchnictwo

Po zakończeniu walk o granice (1918–1921) Wojsko Polskie pozostało armią regularną, uzupełnianą na podstawie ustaw o powszechnym obowiązku wojskowym (ostatnia z nich została uchwalona 9 kwietnia 1938 r.). Zgodnie z konstytucją kwietniową zwierzchnikiem sił zbrojnych był prezydent RP; ustawa nie wypowiadała się w sprawie możliwości osobistego objęcia przez niego stanowiska naczelnego wodza w czasie wojny. Wydany 9 maja 1936 r. dekret prezydenta RP doprecyzował, iż sprawuje on zwierzchnictwo poprzez ministra spraw wojskowych oraz generalnego inspektora sił zbrojnych (funkcja utworzona w 1926 r. dla Józefa Piłsudskiego, który zajmował oba urzędy); wśród licznych prerogatyw prezydenta (wspomaganego przez niewielki Gabinet Wojskowy) najważniejszą – i to niewymagającą kontrasygnaty – było prawo mianowania generalnego inspektora sił zbrojnych w czasie pokoju, a w czasie wojny – naczelnego wodza.

Po śmierci Marszałka funkcje zostały rozdzielone pomiędzy gen. dyw. Edwarda Rydza-Śmigłego (generalny inspektor) i gen. bryg. Tadeusza Kasprzyckiego (minister). Wspomniany dekret dawał generalnemu inspektorowi bardzo szeroki zakres uprawnień – jako przewidziany na naczelnego wodza podczas wojny miał on już w czasie pokoju nadawać „właściwy kierunek pracom nad obronnością państwa” i kierować przygotowaniem sił zbrojnych na wypadek wojny. Zadania te miał wykonywać przy pomocy Generalnego Inspektoratu Sił Zbrojnych (GISZ) oraz Sztabu Głównego (SG). Oprócz przygotowania planów operacyjnych i mobilizacyjnych armii generalny inspektor miał także prawo przedstawiać rządowi postulaty w dziedzinie obrony państwa oraz wydawać ministrowi spraw wojskowych dyrektywy w tym zakresie. Miał również wpływ na obsadę stanowisk dowódczych w całej armii od szczebla dowódcy pułku wzwyż.

Pomocnik Historyczny „Jak rozpętała się II wojna światowa” (100154) z dnia 19.08.2019; Militaria; s. 80
Oryginalny tytuł tekstu: "Wojsko Polskie"
Reklama