Pomocnik Historyczny

Anty-Katyń

Sowieccy jeńcy z wojny 1920

Jeńcy sowieccy na szosie Radzymin–Warszawa po bitwie w sierpniu 1920 r. Jeńcy sowieccy na szosie Radzymin–Warszawa po bitwie w sierpniu 1920 r. PAP

W Rosji pamięć polsko–bolszewickiego konfliktu z lat po I wojnie światowej jest powiązana z roztrząsaniem kwestii zamordowania w Polsce członków misji Rosyjskiego Czerwonego Krzyża w 1919 r. oraz losów sowieckich jeńców z wojny 1920 r.

W grudniu 1918 r., kiedy Polska i bolszewicka Rosja nie były jeszcze w stanie wojny, rząd w Warszawie zgodził się na przyjazd misji humanitarnej, której celem było sprowadzenie na tereny kontrolowane przez bolszewików rosyjskich jeńców wziętych do niewoli przez Niemcy w I wojnie światowej. Misja odbywała się pod auspicjami Czerwonego Krzyża, a w jej skład wchodzili bolszewiccy działacze, m.in. Bronisław Wesołowski, sekretarz Centralnego Komitetu Wykonawczego Rad, czyli sowieckiego parlamentu.

Polacy podejrzewali, że celem delegatów jest podgrzewanie rewolucyjnych i antyrządowych nastrojów w kraju. Podobny modus operandi Moskwa zastosowała w listopadzie 1918 r., wysyłając na Węgry Belę Kuna, działacza komunistycznego, którego zadaniem było stworzenie na gruzach imperium Habsburgów sowieckiej republiki. W ostatnich dniach grudnia rząd w Warszawie podjął więc decyzję o zakończeniu działalności misji. Na wieść o tym działacze Komunistycznej Partii Robotniczej Polski zwołali do Warszawy wiec protestacyjny, podczas którego doszło do wymiany ognia z policją. Wówczas rząd RP podjął decyzję o internowaniu członków misji i wydaleniu jej z kraju. W odpowiedzi bolszewicki rząd poinformował o tymczasowym zatrzymaniu wszystkich przebywających na terenie Rosji sowieckiej przedstawicieli Rzeczpospolitej – ich bezpieczny wyjazd do kraju został uzależniony od uwolnienia członków misji Czerwonego Krzyża.

30 grudnia 1918 r. pięcioosobowa delegacja pod eskortą żandarmów opuściła Warszawę. Dwa dni później dotarli oni koleją do Szepietowa.

Pomocnik Historyczny „Polacy i Rosjanie. Dzieje sąsiedztwa” (100172) z dnia 03.08.2020; Mity polsko-rosyjskie; s. 79
Oryginalny tytuł tekstu: "Anty-Katyń"
Reklama