Miał być syn. „Jest tylko kobietą, tylko panią połowy wyspy, a przecież budzi strach Hiszpanii, Francji, w cesarstwie i we wszystkich” – stwierdził papież Sykstus V. Trudno odmówić mu racji, choć nie tylko lęk, jaki wzbudzała Elżbieta I, postawił ją w rzędzie najwybitniejszych władców w dziejach.
Kiedy przyszła na świat (w Greenwich, 7 września 1533 r.), jej ojciec Henryk VIII Tudor (pan. 1509–47) nie krył zawodu – chciał męskiego potomka. Ponieważ nie doczekał się go z poprzednią żoną Katarzyną Aragońską, a papież odmówił unieważnienia małżeństwa z nią, zerwał stosunki z Rzymem. W efekcie powstał Kościół anglikański z monarchą na czele, Henryk oddalił Katarzynę Aragońską i poślubił królewską dwórkę Annę Boleyn. Owocem ich związku była właśnie Elżbieta.
Mimo rozczarowania Henryk ogłosił córkę sukcesorem, spodziewając się, że jej matka obdarzy go jeszcze męskim potomkiem. Tak się nie stało, za co Anna zapłaciła głową, fałszywie oskarżona o zdradę męża z czterema szlachcicami, muzykiem i własnym bratem, lordem Rochfordem.
Niespełna trzyletnia Elżbieta, dotąd rozpieszczana i kochana, straciła matkę, a zarazem królewski status – odtąd była dzieckiem z nieprawego łoża, gdyż małżeństwo jej rodziców zostało unieważnione. Smutny los umilały jej oddane guwernantki (zwłaszcza Catherine, zwana Kat), a także pozostałe królewskie dzieci, z którymi się wychowywała: Maria, córka Katarzyny Aragońskiej (ur. w 1516 r.), i Edward, syn Jane Seymour (ur. w 1537 r.). Nie widywała się często z ojcem, który jeszcze czterokrotnie się żenił, ale nigdy nie powiedziała o nim złego słowa, chętnie odwołując się do jego autorytetu podczas swojego panowania.
Męska edukacja.