Pomocnik Historyczny

Uczty imperatorów

Biesiady rzymskich cesarzy

Uczta na fresku z Pompejów. Uczta na fresku z Pompejów. EAST NEWS
Podczas bankietów z udziałem władcy zawsze obowiązywały środki ostrożności.
Srebrny talerz cesarza Licyniusza, IV w.BE&W Srebrny talerz cesarza Licyniusza, IV w.

Pozornie równi. Z punktu widzenia mechanizmów władzy cesarskiej ucztowanie – bezpośredni kontakt z poddanymi w atmosferze sprzyjającej przełamywaniu barier – stanowiło moment newralgiczny. Przebieg bankietu z udziałem władcy wiele mówił o tym, jak on sam i jego otoczenie pojmowali relacje monarcha-poddani. Można było podejść do sprawy na różne sposoby. Władcy perscy spożywali posiłki ceremonialnie oddzieleni od innych specjalnymi zasłonami. Całkiem żywiołowo traktowali takie okazje władcy macedońscy, od Aleksandra poczynając, którzy z upodobaniem ucztowali w gronie członków dworu i gości i nie mieli oporów przed upijaniem się do nieprzytomności. Władcy hellenistyczni czerpali wzorce z obu tych światów, w różnych proporcjach, jak też z greckiej, egalitarnej tradycji obywatelskich i arystokratycznych sympozjonów.

Czy biesiady rzymskich cesarzy odbiegały od uczt wyższych statusem mieszkańców rzymskiego imperium? W trakcie publicznych posiłków cesarze unikali demonstrowania swojego wyjątkowego statusu. Przeciwnie, niczym równi z równymi socjalizowali się z przedstawicielami elity, zwłaszcza senatorskiej, oraz przyjaciółmi i dworzanami. Zgodnie z przyjętym zwyczajem wysyłali i przyjmowali zaproszenia na bankiety, a w ich trakcie leżeli ramię w ramię z innymi uczestnikami, niczym zamożni, arystokratyczni patroni wśród protegowanych klientów. Gdybyśmy sami zostali zaproszeni na taką ucztę, mielibyśmy kłopot ze wskazaniem cesarza.

Etykieta. Przebieg cesarskich bankietów nie różnił się zbytnio od tych, jakie odbywały się w domach wyższych klas. Cesarze posilali się, tak jak wielu Rzymian, w tzw. triclinium, jadalni wyposażonej w łoża biesiadne rozstawione naokoło stołu (lub stołów), w pozycji półleżącej, wspierając się na łokciu.

Pomocnik Historyczny „Cesarze Rzymu” (100195) z dnia 09.05.2022; Konteksty; s. 122
Oryginalny tytuł tekstu: "Uczty imperatorów"
Reklama