Przejdź do treści
Reklama
Reklama
Pomocnik Historyczny

„Duchowe Masnawi”

„Duchowe Masnawi”, czyli Perski Koran

Rumi na kucyku; turecka ilustracja, ok. 1600 r. Rumi na kucyku; turecka ilustracja, ok. 1600 r. Alamy / BEW
Najważniejszy mistyczny tekst świata muzułmańskiego.

Dżalaloddin Rumi. Nie wiadomo, dlaczego Bahaoddin Walad opuścił Samarkandę i wraz z rodziną ruszył na zachód. Być może miało to związek z Mongołami, którzy wkrótce (1218 r.) najechali Chorasan. Legenda mówi, że zatrzymał się w Nejszaburze, gdzie odwiedził Faridoddina Attara, słynnego sufiego i jednego z największych mistycznych poetów perskich. Choć Bahaoddin był osobą znaną, na starym szejchu wrażenie zrobił jego syn. Nosił imię Dżalaloddin i miał nieco ponad dziesięć lat. Attar podarował mu kopię swojej „Księgi tajemnic” (Asrarname), po czym zwrócił się do jego ojca: „Wkrótce ten chłopiec wznieci ogień w sercach wszystkich, którzy miłują Boga”.

Przepowiednia spełniła się po 30 latach. Dżalaloddin zamieszkał w Konii, stolicy seldżuckiego sułtanatu. Miasto leżało w środkowej Anatolii, którą – ze względu na bizantyńską przeszłość – nazywano Rumem, czyli Rzymem. Stąd wziął się jego przydomek: Rumi. Był szanowanym teologiem i nauczycielem. Znał prawo, czytał Koran i komentarze do niego. Nie lubił poezji, gardził muzyką i tańcem. Zostałby jednym z tysięcy muzułmańskich uczonych znanych jedynie specjalistom, gdyby nie pewne spotkanie.

Zbudził go Szams z Tebrizu, wędrowny derwisz i jeden z najdziwniejszych bożych szaleńców, którzy przemierzali ówczesny świat. Dzięki niemu Rumi stał się wirującym sufim. A w wyniku rozstania z nim – największym mistycznym poetą, jakiego zrodził świat muzułmański. Wiele tysięcy monorymicznych, ekstatycznych wierszy, z których każdy jest w określonym metrum, utworzyło zbiór zwany „Dywanem Szamsa z Tebrizu”. To jego Rumi uczynił prawdziwym autorem tej poezji. Szams był dla Dżalaloddina kimś wyjątkowym. Gdy odszedł, jego miejsce zajął Hosamoddin Czelebi. Tak jak bez pierwszego nie byłoby „Dywanu”, tak bez drugiego nie powstałoby „Duchowe Masnawi”.

Pomocnik Historyczny „Dzieje Persów i Iranu” (100233) z dnia 08.09.2025; Dzieje Iranu; s. 60
Oryginalny tytuł tekstu: "„Duchowe Masnawi”"
Reklama