W numerze „Kresy Rzeczpospolitej” · 16.03.2015
zobacz poprzedni numerTwórcy i piewcy kresowego mitu
Kresy narodziły się w wyobraźni dziewiętnastowiecznych Polaków – którzy pod koniec XVIII w. utracili swoje państwo. W warunkach zaborów odwoływali się oni chętnie się do rycerskiej przeszłości wschodnich ziem Rzeczpospolitej.
-
Wstęp
Bezkres Kresów
-
Prolog
Katyń – zapowiedź śmierci Kresów
-
Kresy II RP
Przejść za linię Curzona
Walka o wschodnią granicę odrodzonej Polski to były jednoczesne zmagania z Rosją białą i czerwoną, z Litwinami i Ukraińcami, przy dwuznacznej postawie Niemiec i niejasnej Sprzymierzonych. Dlatego na wschodniej rubieży fakty dokonane znaczyły więcej niż dyplomacja.
-
Kresy II RP
Jak Polska inwestowała na kresach
Państwo inwestowało na wschodzie, modernizowało tamtejszą gospodarkę i usiłowało zintegrować ją z ogólnopolskim systemem ekonomicznym. Bilans jest niejednoznaczny.
-
Kresy II RP
Kuchnia z Kresów
-
Kresy II RP
Album kresowy
Fotografie ze zbiorów Tomasza Kuby Kozłowskiego.
-
Utrata i pamięć
II wojna światowa na Kresach
Zanim Polska straciła swe dawne ziemie wschodnie, przeorały je wydarzenia drugiej wojny światowej.
-
Utrata i pamięć
Współczesne odkrywanie Kresów
Pomysł był taki: zobaczyć, co i gdzie ocalało na Kresach.
-
Utrata i pamięć
Romantyczny przewodnik po Kresach
Autorski przewodnik po polskich zabytkach poza utartymi szlakami (cz. 2).
-
Autorzy
-
Podręczne kalendarium
Najważniejsze daty związane z kształtem terytorialnym Polski i losami jej wschodnich ziem.
-
Podpisali: Stalin i towarzysze
Tłumaczenie dokumentu będącego podstawą zbrodni katyńskiej.
-
Andrzej Wajda z Józefem Czapskim o Katyniu
Zapis rozmowy Andrzeja Wajdy z Józefem Czapskim.
-
Pochód na Kresy cz. I
Jak rodziły się i ukształtowały wschodnie rubieże Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
-
Pochód na Kresy cz. II
Jak rodziły się i ukształtowały wschodnie rubieże Rzeczpospolitej Obojga Narodów.
-
Staropolska sztuka wojenna
Na bezkresach Rusi i Podola wykształciła się sztuka wojenna I Rzeczpospolitej, znacząco odmienna od zachodnioeuropejskiej.
-
Sławni zagończycy
-
Kozacy jako żołnierze
-
Trójkąt ukraiński
Między kolonizacją a patriotyzmem. Historia społeczna ziem wschodnich Rzeczpospolitej w czasach zaborów w oczach francuskiego badacza prof. Daniela Beauvois.
-
Życie intelektualne Wilna na początku XIX w.
Historię ziem wschodnich Rzeczpospolitej pod zaborami prof. Daniel Beauvois dopełnia opowieścią o Wilnie z początków XIX w.
-
Konflikt z Ukraińcami
-
Konflikt z Litwinami
-
Ziemie wschodnie II RP
W okresie międzywojennym w polskim postrzeganiu świata termin Kresy najlepiej opisywał przestrzeń rozciągającą się na wschód od Bugu i Sanu.
-
Ossolineum
-
Nie tylko Banach
-
Dzieje Flotylli Pińskiej
Geneza obecności Flotylli Pińskiej na Polesiu sięga pierwszych miesięcy istnienia Marynarki Wojennej w odrodzonej Rzeczpospolitej.
-
Polityka II RP wobec mniejszości cz. I
Rzeczpospolitej udało się zintegrować ziemie trzech zaborów w jeden organizm państwowy. Na Kresach szczególnie ważna była polityka narodowościowa. Zmieniała się ona z czasem i różnie traktowała poszczególne mniejszości.
-
Polityka II RP wobec mniejszości cz. II
Rzeczpospolitej udało się zintegrować ziemie trzech zaborów w jeden organizm państwowy. Na Kresach szczególnie ważna była polityka narodowościowa. Zmieniała się ona z czasem i różnie traktowała poszczególne mniejszości.
-
Eksperyment wojewody wołyńskiego
-
Kresowe sanktuaria
-
Lwowska szkoła architektury
-
Korpus Ochrony Pogranicza
-
Do czytania na Kresach
-
Jak budowano na Kresach II RP
-
Obrazy codzienności cz. I
Wspomnienia codziennego życia dowodzą, że większość Polaków z ziem wschodnich żyła w hermetycznym świecie, który miał niewiele wspólnego z rzeczywistością ich najbliższych sąsiadów.
-
Obrazy codzienności cz. II
Wspomnienia codziennego życia dowodzą, że większość Polaków z ziem wschodnich żyła w hermetycznym świecie, który miał niewiele wspólnego z rzeczywistością ich najbliższych sąsiadów.
-
Jak mówili lwowiaki i wilniuki; Turysta na Dzikim Wschodzie
-
Egzotyka huculskiej kultury
-
Kresowe życiorysy
Fragment wspomnień o rodzinnym Stanisławowie
-
Mord katyński
Pod tą zbiorczą nazwą kryje się seria represyjnych akcji władz sowieckich prowadzących ostatecznie do wymordowania w kilku miejscach na terenie ZSRR nie tylko polskich jeńców wojennych (żołnierzy i oficerów), ale także cywilnych więźniów, obywateli RP, uznanych przez okupanta za wrogów klasowych.
-
Rzeź wołyńska
Antypolska akcja ukraińskich nacjonalistów w latach 1943–45, nazywana rzezią wołyńską, była w istocie zaplanowaną czystką etniczną i niewiele miała wspólnego z warunkami życia mniejszości ukraińskiej w II RP.
-
Utrata Kresów
Los wschodnich ziem Rzeczpospolitej, podzielonej między III Rzeszę i ZSRR, stał się elementem układu sił między sojusznikami, gdy Związek Sowiecki, napadnięty przez Hitlera, dołączył do grona aliantów.
-
Nastroje w ludowym wojsku
Co mówiono żołnierzom 1 Armii WP, walczącym u boku Armii Czerwonej, o wschodniej granicy i zbrodni w Katyniu.
-
Przesiedlenie ludności polskiej z Kresów
Migrację Polaków z Kresów po drugiej wojnie światowej, potocznie określaną mianem repatriacji, należałoby nazwać raczej przesiedleniem (często przymusowym), a czasami wręcz wypędzeniem.
-
Kresy i przesiedlenia w listach
Co mówiono żołnierzom 1 Armii WP, walczącym u boku Armii Czerwonej, o wschodniej granicy i zbrodni w Katyniu.
-
Wspomnienia kresowej Arkadii
Pamiętanie Kresów w PRL było niełatwe, pełne zakrętów, zaskoczeń i niespodzianek.
-
Rekompensaty dla Repatryjantów z Kresów
Kresy są nie tylko obszarem sentymentalnych tęsknot. To również toczona od 70 lat twarda, czasami bezpardonowa walka o rekompensatę za pozostawione tam dobra.
-
Polscy ostańcy na Wschodzie
Oficjalne spisy wykazują nie tylko spadek liczby Polaków na dawnych Kresach, ale jeszcze szybszy osób na co dzień posługujących się polszczyzną.
-
Zostało z dziedzictwa
Próbujemy odtwarzać przeszłość, ratować pamięć, ale efekt tych starań jest zaledwie przybliżeniem, nie jesteśmy bowiem w stanie odzyskać straconych fragmentów układanki.
-
Smutny los opuszczonych świątyń
Autorski przewodnik po polskich zabytkach poza utartymi szlakami.
-
Galeria sztuki kresowej
Wybrani malarze Kresów i z Kresów (w porządku chronologicznym).
-
Ziemie Utracone w pamięci Polaków
Arkadia i piekło, mała ojczyzna i źródło wielkich nacjonalizmów – Kresy w naszych opowieściach mają więcej wcieleń niż realizm magiczny i realizm krwawy.