Szukana fraza:
-
Nauka
To ptasia grypa zabija koty w Polsce. Co to oznacza dla nas i naszych pupili?
Główny Inspektorat Weterynaryjny potwierdził, że próbki 9 z 11 martwych kotów dały wynik pozytywny w kierunku wirusa ptasiej grypy A/H5N1. To niedobra wiadomość.
wciąż jest poważna. Scenariusz, że A/H5N1 nabył zdolność infekowania kotów trzeba było więc brać od początku na serio. Blog Szalonych Naukowców: Skąd się biorą nowe wirusy? W tej chwili nie wiadomo, w jaki sposób doszło do zakażenia wirusem A/H5N1 u zbadanych kotów. Mowa jednak o zwierzętach z
26.06.2023 -
Nauka
USA dopuszczają na rynek mięso in vitro. To historyczny moment
Na rynek amerykański z przytupem wchodzą właśnie dwaj producenci mięsa otrzymywanego pozaustrojowo w bioreaktorach. Bez cierpienia zwierząt, w sposób mniej szkodliwy dla środowiska i bez różnicy w smaku dla konsumenta. To historyczna chwila.
funkcjonującą restaurację w miejscu uboju zwierząt. O mięsie in vitro można natomiast opowiadać, nie tylko dzieciom, z wypiekami na twarzy. Ogromne inwestycje i tysiące ton mięsa Wszystko to nie byłoby możliwe dzięki pokaźnym środkom finansowym. W tym celu Upside Foods udało się zebrać 608 mln, a
22.06.2023 -
Nauka
W usta już neandertalczycy, z języczkiem nawet bonobo. Ale ludzie całują się namiętnie rzadziej, niż zakładano
Dziś, 6 czerwca, przypada Światowy Dzień Pocałunku. Całowanie potrafi obudzić namiętność, ale i wzbudzić naukową ciekawość. Co pocałunki mogą nam powiedzieć o naszej historii, kulturze i… transmisji patogenów?
współcześnie występującymi szczepami pomogłoby zweryfikować hipotezę o międzygatunkowych pocałunkach. A zatem w całowaniu, zwłaszcza romantycznym, kryć może się wiele tajemnic o człowieku, jego historii, kulturze i trapiących go patogenach. Ludzkie namiętności nie są więc zarezerwowane tylko dla kochanków. Stanowią aktywny obszar badań różnych dziedzin nauki. Czytaj także: Dlaczego bonobo wolą pokój i seks zamiast zabijania?
06.06.2023 -
Nauka
Dzieci z trzyosobowego zapłodnienia in vitro w Wielkiej Brytanii. Nauka ma wiele pytań
W Zjednoczonym Królestwie przyszły na świat dzieci, u których zastosowano mitochondrialną terapię zastępczą. Jej celem jest uniknięcie odziedziczenia przez dziecko poważnych wad genetycznych. Jednak skuteczność i bezpieczeństwo tej procedury budzi poważne wątpliwości.
komórki, które nie jest obarczone wadliwym mtDNA. Czytaj także: Czy mam ten gen? Po testy ustawiają się kolejki Przeprowadzenie takiego transferu nie jest łatwym zadaniem. Można w tym celu wykorzystać różne techniki, z których każda ma swoje zalety i wady. Niezależnie od wybranej największym zagrożeniem
27.05.2023 -
Nauka
Matka Boska na pniu drzewa w Parczewie. Co to jest?
Jedni dostrzegają wizerunek Madonny lub Jezusa Chrystusa na drzewie, inni na naleśniku widzą twarz Jarosława Kaczyńskiego. To pareidolia, zdarza się każdemu z nas. Na czym polega i skąd się bierze to zjawisko?
również możliwość prowadzenia postępowania kanonicznego w tej sprawie. Argumentem nie jest jednak w tym przypadku pareidolia, ale twierdzenie, że objawienia… nie zdarzają się na drzewach, szybach czy ścianach. No cóż, nauka oferuje znacznie prostsze (i wydawałoby się – łatwiejsze do zrozumienia) wytłumaczenia, dlaczego o objawieniu w Parczewie nie może być mowy. Czytaj także: Pożyteczna herezja? Papież ma kłopot z Medziugorie
23.05.2023 -
Nauka
W Polsce są miejsca, gdzie nawet połowa kleszczy może mieć krętki boreliozy
Wskutek zmian klimatu boreliozę diagnozuje się u nas już niemal przez cały rok. Przypadków rzadszego, ale bardzo poważnego kleszczowego zapalenia opon mózgowych do kwietnia tego roku rozpoznano trzykrotnie więcej niż w analogicznym okresie rok temu. A to nie wszystkie choroby, którymi zakażamy się od kleszczy.
narzędzi do usuwania kleszczy, niektóre wcale nie należą do tanich. A co sprawdza się najlepiej pod tym względem? Czy zwykła domowa pęseta wystarczy?Wszystkie te urządzenia są skuteczne. Ważny jest czas. Do transmisji wirusa KZM wystarczy 30 min po pokłuciu, więc jeśli pod ręką mamy pęsetę, jak
20.05.2023 -
Nauka
Prawirusy drzemią w każdym z nas. Pomogą walczyć z nowotworami?
Dawno temu wpisały się na stałe w DNA naszych przodków. Dzięki temu przyszliśmy na świat. A najnowsze badania wskazują, że relikty genetyczne prawirusów pomagają naszemu organizmowi zwalczać nowotwory.
endogennych retrowirusów bądź wywoływały go w komórkach nowotworowych, jeżeli nie zaszedłby spontanicznie. Dalsze badania nad wirusami mogą przynieść więc nowatorskie rozwiązania w onkologii. Już kilka lat temu udało się je zresztą do tego celu wykorzystać. Pod koniec 2015 r. zarówno w USA, jak i Unii
07.05.2023 -
Nauka
Nie dysponują medycyną, a są długowieczne i superodporne. Możemy się od nich tego nauczyć?
Układ odporności nietoperzy ma niezwykłe zdolności tolerowania wirusów, także tych najbardziej paskudnych. Czy kryje się w nich klucz do stworzenia innowacyjnych metod zwalczania groźnych infekcji u ludzi?
poziom nawet przy braku obecności zagrożenia, dzięki czemu mogą szybciej je tłumić, gdy tylko się pojawi. Nietoperze mają też wysoce sprawny repertuar genów kodujących czynniki chroniące komórki przed stresem (np. białka szoku termicznego), a także odpowiedzialnych za autofagię, która jest jednym z
23.04.2023 -
Nauka
BioNTech/Pfizer, Moderna, CureVac i inni kłócą się o mRNA. Pozew goni pozew
Technologia mRNA to przyszłość profilaktyki chorób zakaźnych i nadzieja na spersonalizowane terapie nowotworowe. A zarazem ogromne zyski, o które firmy walczą, przerzucając się oskarżeniami o nadużycia patentowe.
farmaceutycznych. Nic dziwnego, że coraz więcej z nich wchodzi na wojenną ścieżkę, oskarżając najważniejszych graczy na scenie mRNA o łamanie praw patentowych. Ci też nie próżnują, odpierając ataki i siłując się między sobą. W sierpniu 2022 r. pozew przeciwko BioNTech/Pfizer złożyła, zarówno do amerykańskiego
15.04.2023 -
Nauka
Ptasia grypa zbiera śmiertelne żniwo. Czy wirus H5N1 można powstrzymać?
Ptasia grypa nie zwalnia. Europa doświadcza właśnie jej największej epidemii. Corocznie, by spowolnić rozprzestrzenianie wirusa, zabija się już dziesiątki milionów ptaków. Jakie ryzyko stwarza ta sytuacja dla ludzi i czy nadszedł już czas na szczepienie drobiu?
ludzkiej grypy stwarza natomiast masowa hodowla świń. W drogach oddechowych tych zwierząt znajdziemy bowiem wersje kwasu sialowego, które rozpoznają zarówno jedne, jak i drugie. A przecież na świecie hoduje się już niemal 800 mln świń. Czytaj także: Kto i dlaczego obawia się mięsa in vitro? Oczywiście
12.04.2023 -
Nauka
Czy DNA Ludwiga van Beethovena odsłoni tajemnicę jego głuchoty i śmierci?
Dokładne powody głuchoty i śmierci niemieckiego kompozytora i pianisty nie od dziś są przedmiotem różnych dociekań i hipotez. Nowych informacji pod tym względem dostarcza analiza DNA, które uzyskano z włosów Beethovena.
pytania dotyczące stanu zdrowia Ludwiga van Beethovena. Jednak dzięki niemu genom kompozytora, dostępny teraz w domenie publicznej, może być przedmiotem kolejnych dociekań naukowych. Jest to też dowód na rosnące możliwości współczesnej nauki, której niekiedy wystarczy jedynie liczący niemal 200 lat włos, by dostarczyć nowych informacji o możliwych losach człowieka. Czytaj także: Czy badacze prehistorycznego DNA odkrywają ważne tajemnice?
31.03.2023 -
Nauka
Gdyby decydenci chcieli, moglibyśmy pokonać w Polsce zapalenie wątroby typu C
Nigdy dotąd nie było tak łatwo wygrać z HCV, a jednak jesteśmy daleko od postawionego przez WHO celu eliminacji tego wirusa do 2030 r. Mamy nowoczesne, wysoce bezpieczne terapie działające bezpośrednio i gwarantujące niemal stuprocentową skuteczność, ale brak nam sensownego programu diagnostyki i politycznej woli, by to zmienić.
nie oznacza całkowitego pozbycia się HCV i HBV [wirus zapalenia wątroby typu B – przyp. red.] w skali globalnej, bo osiągnięcie takiego celu wymaga dłuższego czasu. WHO oczekuje, że do roku 2030 r. zmniejszy się liczba nowych zakażeń o 90 proc., a zgonów przez nie powodowanych o 65 proc
27.03.2023 -
Nauka
Ofiary braku wody odchodzą po cichu, ale kryzys dosięgnie i nas. Działajmy
Dziś Światowy Dzień Wody. Nie świętujmy, ale chrońmy ją, oszczędzajmy i przygotowujmy na nadciągający wielkimi krokami kryzys. Jej niedostatek oznacza głód, migracje, wojny i choroby.
więcej wojen. Raport IPCC pozbawia złudzeń Woda, klimat i Amazonia na talerzu Globalnie najwięcej wody, ok. 70 proc., zużywa rolnictwo, głównie w celu nawadniania pól uprawnych. Warto zdać sobie sprawę, że większość z nich istnieje po to, by produkować paszę dla zwierząt, a nie żywność bezpośrednio
22.03.2023 -
Nauka
Erytrytol, najzdrowszy cukier świata? Słodziki pod lupą naukowców nie wypadają tak dobrze
Kolejne badanie wskazuje na szkodliwość słodzików w diecie. Tym razem z ryzykiem poważnych zdarzeń sercowo-naczyniowych powiązano coraz bardziej popularny erytrytol.
niskokalorycznych słodzików, powinna być elementem profilaktyki i leczenia przewlekłych schorzeń takich jak otyłość, cukrzyca, choroby sercowo-naczyniowe i nowotwory. Jednak musi ona iść zawsze w parze z holistyczną transformacją diety i stylu życia. A to wymaga większego wysiłku niż zwykłe zastąpienie cukru słodzikiem. Historia: Syntetyczni dublerzy. Czym kiedyś zastępowano paliwo, mięso, cukier...?
19.03.2023 -
Nauka
Już co piąte dziecko jest zagrożone zaburzeniami odżywiania
Już co piąta nieletnia osoba na świecie może wykazywać objawy zaburzenia odżywiania, które zwiększają ryzyko wystąpienia bulimii, anoreksji czy napadów niekontrolowanego objadania się.
funkcjonują. Ponadto systemowa edukacja żywieniowa musi stać się częścią nauczania szkolnego i to na każdym jej szczeblu. Wreszcie, niezwykle ważną rolę do odegrania mają rodzice, nie tylko jako modele wzorców żywieniowych. Wiele problemów związanych z dietą ma bowiem swoje źródło w poczuciu braku akceptacji, nieobecności emocjonalnej rodzica czy zbyt wysoko postawionych wymaganiach.
28.02.2023 -
Nauka
Antybiotykooporność przyspiesza przez zmiany klimatu. Zabija więcej ludzi niż malaria i AIDS
Wzrost temperatur, utrata bioróżnorodności i zanieczyszczenia napędzają śmiertelne zagrożenie, jakim jest dla nas oporność na antybiotyki i inne leki przeciwdrobnoustrojowe – potwierdza opublikowany właśnie raport Programu Środowiskowego ONZ (UNEP).
, czyli tyle samo, ile w 2020 umarło na całym świecie z powodu chorób nowotworowych. Szacuje się, że do końca obecnej dekady oporność na leki przeciwdrobnoustrojowe może skutkować spadkiem PKB na świecie na poziomie przynajmniej 3,4 bln dol. rocznie. W 2050 r. straty mogą osiągnąć już kwotę rzędu 1
25.02.2023 -
Nauka
Z antynauką walczy na co dzień. „Musiałam się uodpornić na hejt i groźby”
Jako pojedynczy naukowcy może nie jesteśmy w stanie konkurować zasięgiem z celebrytą czy żerującym na teoriach spiskowych hochsztaplerem, ale razem możemy stanowić siłę trudną do pokonania. Nauka nie może istnieć tylko na uniwersytetach, przekonuje prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska z UMCS.
przewagi. Daje nam jednak lekcję, co należy zrobić, aby uodpornić na nią ludzi. Czy ją odrobiliśmy? Ta lekcja wciąż trwa. Czytaj także: Zatrzymanie patostreamera. Wojciech O. musi się leczyć *** Prof. Agnieszka Szuster-Ciesielska – polska biolożka, specjalistka z zakresu wirusologii i immunologii, wykładowczyni akademicka, zastępczyni dyrektora Instytutu Nauk Biologicznych UMCS. Niestrudzona popularyzatorka nauki.
01.02.2023 -
Nauka
Szczepionka przeciw HIV. Miał być przełom, a jest porażka. Ale nauka się nie poddaje
Kolejna szczepionka przeciw HIV poległa w zaawansowanej fazie badań klinicznych. Okazała się bezpieczna, ale nieskuteczna. Mimo rozczarowań wysiłki, by pokonać wirusa u źródeł, nie ustają.
przeciw HIV, sukces na tym polu może być w naszym zasięgu już za trzy–pięć lat. Być może na bezpieczny preparat chroniący przed infekcją wirusem przyjdzie poczekać nieco dłużej. Pewne jest tylko to, że nauka w walce z HIV się nie podda. Czytaj także: Badajmy się! Osoba z HIV może żyć normalnie
25.01.2023 -
Nauka
Setki różnych objawów, miliony zachorowań. Long covid zostanie z nami na dłużej
Według ostrożnych obliczeń tzw. long covid dotknął przynajmniej 65 mln ludzi na świecie, ale rzeczywista liczba jest prawdopodobnie znacznie większa. Podłoże tej przypadłości jest złożone, objawy różnorodne, chorym nie zawsze się dowierza, a sprawdzonych metod leczenia wciąż niestety brak.
formy. Niedowierzanie, które ich spotka, można porównać w pewnym sensie do sytuacji pacjentów cierpiących na stwardnienie rozsiane przed nastaniem lat 80. Zgłaszanych przez nich objawów nie traktowano poważnie lub wiązano je z urojeniami. Wszystko zmieniło się wraz z wykryciem markerów choroby i rozwojem diagnostyki. Prawdopodobnie tak będzie i w tym przypadku.
21.01.2023 -
Nauka
Kraken, a raczej XBB.1.5. Czy nowa odmiana omikrona jest groźniejsza od poprzednich?
Pojawianie się kolejnych odmian SARS-CoV-2 i rozprzestrzenianie na cały świat nie jest zaskoczeniem i nie zawsze musi oznaczać coś groźnego. Najnowsza wersja omikrona nazywa się XBB.1.5. Media ogłosiły ją najszybszą i najbardziej niebezpieczną. Czy słusznie?
odmian omikrona. F486P pozwala pokonać tę niedogodność. To daje XBB.1.5 przewagę i potencjał, by osiągnąć więcej na koronawirusowej scenie – być może ostatecznie stać się nawet globalnym dominantem. Pod żadnym pozorem nie oznacza to jednak, że mamy do czynienia z bardziej patogenną odmianą wirusa
17.01.2023 -
Nauka
Alzheimer i FDA. Agencja dopuściła kolejny lek bez rekomendacji ekspertów
Amerykańska Agencja Badań Żywności i Leków dopuściła już drugi lek na chorobę Alzheimera. I ponownie wywołała kontrowersje.
jakąkolwiek rekomendację, tylko od razu podjęto decyzję o dopuszczeniu leku. Czy to z obawy, że eksperci okażą się krytyczni i nieprzekonani? A może dlatego, że mimo raportu Kongresu na Agencję i firmy nie nałożono żadnej kary? Takie postępowanie budzi wątpliwości co do transparentności procesu oceny
10.01.2023 -
Nauka
Dziura ozonowa już niedługo zniknie. A co z ochroną klimatu? Walczmy o niego tak samo
Według nowych prognoz problem dziury ozonowej może zniknąć w ciągu czterech dekad. Międzynarodowe wysiłki przynoszą efekty i powinny inspirować do skuteczniejszych działań na rzecz ochrony klimatu.
ochrony środowiska. Wynikał ze zrozumienia, iż od jego jakości zależy przyszłość człowieka na Ziemi. Był również opłacalny. Według szacunków pozwolił uniknąć szkód w zdrowiu publicznym, rolnictwie i rybołówstwie o wartości 2,2, bln dol. Udało się też zapobiec ponad 440 mln przypadkom raka skóry
10.01.2023 -
Nauka
Wegetarianie częściej cierpią na depresję. Dlaczego?
Coraz więcej dowodów wskazuje na związek pomiędzy depresją a dietą wegetariańską. Ale z czego on wynika? Być może z przyczyn zupełnie innych niż niedobory żywieniowe.
-wegetarianizmu (najpowszechniejszej odmiany tego stylu żywienia: spożywa się nabiał, jajka i miód) oraz krajów azjatyckich nie występował w ogóle. Czytaj także: Mięso szkodzi zdrowiu i środowisku. Polacy wciąż jedzą go za dużo Wegetarianie, suplementujcie witaminę B12 Z czego może wynikać związek diet wege
06.01.2023 -
Nauka
Testy combo: na covid, grypę i RSV. Warto je stosować? Jak czytać wyniki?
Testy różnicujące covid-19, grypę i infekcję RSV mają trafić do placówek podstawowej opieki zdrowotnej. Od jakiegoś czasu są dostępne również w aptekach. Jak działają i jaki jest sens ich stosowania?
uznalibyśmy, że skoro wykluczyliśmy infekcję wirusami grypy, RSV i SARS-CoV-2, to możemy, mimo kaszlu lub gorączki, pójść do pracy albo wysłać do szkoły naszą pociechę. Tymczasem żelazna zasada odpowiedzialności za zdrowie innych osób stanowi: jesteś chory, zostań w domu. Czytaj też: RSV, dobrze znany nieznajomy. Zbiera żniwa wśród dzieci
03.01.2023 -
Nauka
Covid uderza w Chiny. Scenariusze są druzgocące i groźne dla świata
Według niektórych symulacji Chiny może wkrótce czekać covidowy armagedon. To cena za bezwzględną politykę, wieczne lockdowny i ślepe przekonanie, że chińskie szczepionki są najlepsze.
powszechne stosowanie maseczek. Najlepiej N95, bo z badań wynika, że są najskuteczniejsze, także w obliczu omikrona. Polityka „zero covid” okazała się mieczem obosiecznym. Miała pokazać światu, jak sprawnie radzić sobie z koronawirusem, a doprowadziła do frustracji i niekorzystnych prognoz epidemiologicznych. Teraz cały świat będzie się przyglądał, czy i jak Chiny wybrną z problemu, który same sobie zgotowały.
21.12.2022 -
Nauka
Mistrzostwa na ropie i gazie. Impreza w Katarze to emisyjna bomba
FIFA zapewnia, że mistrzostwa w Katarze będą neutralne dla klimatu i zjednoczą ludzi w przeciwdziałaniu zmianom środowiskowym. Trudno o bardziej spektakularny przykład greenwashingu.
greenwashingu, polegającego na sprawianiu wrażenia troski o środowisko, podczas gdy efekt jest dokładnie odwrotny. FIFA z jej kampanią „Save the Planet” osiągnęła szczyt hipokryzji, jednocześnie dowodząc, że nawet w 2022 r. można wykorzystać cieszącą się globalnym zainteresowaniem imprezę do promocji tego, co rujnuje klimat i zagraża przyszłości człowieka. To niezwykle niebezpieczne. Podczas tych mistrzostw zielone są tylko boiska.
14.12.2022 -
Nauka
Szczepienia przeciw covid-19 przyniosły spektakularny efekt
Tylko w ubiegłym roku szczepienia przeciw covid uratowały przed zgonem niemal 20 mln osób. A gdyby nie nacjonalizm szczepionkowy, efekt ten byłby jeszcze bardziej niesamowity.
straty na poziomie 1 proc. PKB, a w sektorze opieki zdrowotnej mogą generować ok. 500 mld dol. dodatkowych kosztów medycznych. Czytaj także: Biedni szczepią się dramatycznie wolno. To nasz wspólny problem Szczepionki przeciw covid i egoizm bogatych Nie ulega jednak wątpliwości, że mogło być jeszcze
10.12.2022 -
Nauka
RSV zbiera żniwo wśród dzieci i seniorów. Już niedługo. Powstają aż trzy szczepionki!
Nadchodzą ciężkie czasy dla atakującego górne i dolne drogi oddechowe wirusa RSV. Po dekadach starań o szczepionkę przeciw niemu w końcu mamy szansę na skuteczny preparat. I to nawet dwa, a może i trzy!
więc mieć dwie – a być może nawet trzy – szczepionki przeciw RSV. Trwają również badania łączonych preparatów przeciw RSV i grypie, a także covid-19. Takie kombinowane preparaty byłyby znacznym ułatwieniem, zmniejszającym liczbę wizyt w punktach szczepień i ukłuć w ramię. Wszystko wskazuje na to, że w końcu, po 66 latach od poznania RSV, nadchodzą dla tego wirusa ciężkie czasy.
04.12.2022 -
Nauka
Szczepionka przeciw narkotykom? To możliwe. Da nadzieję w walce z uzależnieniami od opioidów
Powstaje szczepionka, która uniemożliwia przedostawanie się do mózgu fentanylu – nazywanego czasem najniebezpieczniejszym narkotykiem na świecie. Taki sposób leczenia uzależnień od substancji chemicznych może być kluczowy w walce z kryzysem opioidowym – nie tylko w USA.
. Wyższe ich stężenia obserwowano u osobników męskich. To o tyle ciekawa obserwacja, że zgony wynikające z przedawkowania fentanylu są istotnie częściej notowane wśród mężczyzn. Czytaj także: Cipacz do ćpania. Co dziś biorą Polacy i jak się ich leczy Kiedy po 20 tygodniach od zaszczepienia podano
23.11.2022 -
Nauka
Insulina za darmo dla wszystkich?
Nieprawdziwe informacje rozprzestrzeniają się poprzez media społecznościowe w wiralny sposób i miewają daleko idące konsekwencje. Niedawno przekonała się o tym firma Eli Lilly. A przy okazji powrócił temat drenowania portfeli pacjentów przez koncerny farmaceutyczne.
– wartość akcji Sanofi i Novo Nordisk spadła o ok. 7 proc. Nic dziwnego. Darmowa insulina Eli Lilly oznaczałaby krach triady, która od dekad rządzi i dzieli. Rzecz w tym, że podana informacja była nieprawdziwa. Opublikowana została przez fałszywe konto, skutecznie udające to firmowe. W kolejnych dniach ceny
20.11.2022 -
Nauka
Omikron, gryfon, tyfon, cerber? Covidowe stwory. Jest się czego bać?
Niektóre nagłówki straszą gryfonami, tyfonami i cerberami, wzbudzając słuszny skądinąd respekt wobec koronawirusa. Ale czy „mitologicznych potworów” powinniśmy bać się bardziej niż naszego „starego znajomego” – omikrona?
jednak wykluczyć, że zamiast szybko stać się dominantami, będą powoli zwiększać swój udział w infekcjach, aż nagle stłamsi je jakaś inna odmiana wirusa, która pojawi się w międzyczasie. Dr Grzesiowski: Covid nam ucieka. Będziemy chorować, może nawet wiele razy Tyfon i cerber to wciąż omikron, a nie
12.11.2022 -
Nauka
Wirusy wcale nie muszą łagodnieć. Cztery scenariusze pandemii SARS-CoV-2
Czy koronawirus stanie się łagodniejszy, czy może zmutuje w groźnym kierunku? Który wariant zdobędzie przewagę w następnej kolejności? Pozostanie z nami czy ukryje się wśród dzikich zwierząt, by po jakimś czasie powrócić? Oto cztery możliwe scenariusze rozwoju pandemii SARS-CoV-2.
się kolejnych fal zakażeń. Nie musi to od razu oznaczać poważnego problemu, bo wirusowi znacznie trudniej zmieniać się tak, by rozkładać na łopatki swoistą odpowiedź komórkową. A ona, zarówno u ozdrowieńców, jak i zaszczepionych, odgrywa rolę ochrony przed ciężkim przebiegiem choroby. Przez długi
31.10.2022 -
Nauka
Dieta wege w szpitalu, mięso tylko na życzenie. Po co takie zmiany?
Dieta roślinna stała się domyślna dla pacjentów wszystkich nowojorskich szpitali. Produkty zwierzęce są podawane wyłącznie na wyraźne życzenie pacjenta. W ten sposób medycy chcą promować zdrowy styl życia, sprzyjać leczeniu i ograniczać ryzyko wielu chorób.
, za plagę chorób przewlekłych należy obarczać nie uwarunkowania genetyczne, ale m.in. to, czym się żywimy. W Nowym Jorku z każdej strony kuszą produkty typu fast food, bogate w cukry proste i tłuszcze nasycone. Ponad połowa populacji cierpi na nadwagę lub otyłość. W wielu krajach rozwiniętych jest
29.10.2022 -
Nauka
Alzheimer to choroba autoimmunologiczna. Czy nowe podejście da przełom?
Poznanie dokładnej przyczyny choroby Alzheimera spędza sen z powiek wielu badaczom. Niedawno zaproponowali oni zupełnie nową koncepcję. Zamiast mówić o chorobie mózgu, mówią o pomyłce układu odporności.
, częstsze jest też wśród kobiet. Choruje już jedna na 14 osób w wieku ponad 65 lat, a w grupie 80 plus – już jedna na sześć. Nie znaczy to jednak, że schorzenie to nie dotyka także osób młodszych – jeden na 20 chorych ma mniej niż 65 lat. Choroba może rozwijać się długo, prawdopodobnie nawet
18.10.2022 -
Nauka
Coraz bliżej szczepionki przeciw boreliozie. Badania także w Polsce
Ruszyło międzynarodowe badanie kliniczne trzeciej fazy szczepionki przeciw boreliozie. Czy doczekamy się skutecznej profilaktyki tej niebezpiecznej choroby?
krętków boreliozy, w tym Borrelia burgdorferi, B. bavariensis, B. afzelii oraz B. garinii. Powinna więc mieć szerokie spektrum ochrony. Warto jednak dodać, że wciąż odkrywane są nowe gatunki krętków. Na ten moment nie wiadomo, czy zastosowanie VLA15 będzie w ogóle chroniło przed tymi, które są rzadsze
17.10.2022 -
Nauka
Grozi nam twindemia? Dlaczego warto zaszczepić się przeciwko grypie
Ograniczenia pandemiczne w istotny sposób trzymały w ryzach patogeny dróg oddechowych. Teraz stoimy do nich frontem, więc mogą uderzyć w nas ze wzmocnioną siłą. Na przykład wirusy grypy.
prawdopodobnie dochodzi do uplastycznienia mechanizmów, które rządzą odpowiedzią swoistą, w każdym razie w zakresie zdolności do produkcji przeciwciał przeciw innym patogenom. Korzyści ze szczepienia przeciw covid i grypie są więc dosyć jasno określone, a co więcej, jedno może uzupełniać drugie. Zamiast liczyć, że jakoś to będzie w obecnym sezonie rozmaitych infekcji dróg oddechowym, warto zrobić coś, by nie było bardzo źle. Czyli zaszczepić się.
16.10.2022 -
Nauka
Czy mRNA dostanie Nobla? Mam nadzieję, że nie
Już 3 października kolejne rozdanie Nagród Nobla. Kto otrzyma to najbardziej prestiżowe wyróżnienie naukowe z dziedziny fizjologii i medycyny? Niektórzy trzymają kciuki za badaczy, którzy przyczynili się do rozwoju technologii mRNA. Być może jednak jeszcze na to za to wcześnie. Dlaczego?
, m.in. dzięki zdecydowanie lepszemu dostępowi do skutecznych preparatów mRNA. Z obliczeń wynika też, że gdyby do końca ubiegłego roku udało się spełnić cel WHO, którym było zaszczepienie przynajmniej 40 proc. populacji każdego kraju na świecie, śmierci uniknęłoby dodatkowe 600 tys. osób. Co więcej
02.10.2022 -
Nauka
CRISPR kontra HIV? Czy da się wyciąć wirusa raz na zawsze
Ruszyło badanie kliniczne nowatorskiej terapii HIV. Czy przy pomocy CRISPR, narzędzia do edycji genów, uda się całkowicie usunąć wirusa z organizmu zainfekowanych? To byłby przełom.
postęp naukowy ostatnich trzech dekad przeobraził zakażenie HIV z wyroku śmierci w stan dający się opanować za pomocą leków. Warto jednak dodać, że o ile obecnie HIV leczyć można, to wyleczyć się go nie da. Jedyne trzy przypadki (o ostatnim, który jako pierwszy dotyczy kobiety, doniesiono w tym roku
01.10.2022 -
Kultura
Triumfalna trasa The Rolling Stones w Europie
Od Madrytu po Berlin. Czternaście koncertów, setki tysięcy sprzedanych biletów, milionowe zyski. Tak wyglądała triumfalna trasa The Rolling Stones w Europie z okazji 60 lat działalności zespołu.
Richards wspominał niegdyś lekarzy, którzy prognozowali mu krótkie życie, a potem to on bywał na ich pogrzebach. Nie ma wątpliwości, że Stonesi mają apetyt, by grać dalej. Na stole pojawiają się oferty z różnych stron świata na 2023 r. Czy wystąpią w Australii, Japonii, Ameryce Południowej, a może
24.09.2022 -
Nauka
Koreańskie sztuczne Słońce wschodzi coraz wyżej
Kontrolowana fuzja jądrowa może w przyszłości stać się nieograniczonym źródłem czystej energii. Międzynarodowym wysiłkiem naukowców i przy ogromnym finansowym wsparciu czynione są kolejne kroki w rozwoju tej technologii. Ostatnio za sprawą koreańskiego reaktora KSTAR.
szansa, by uwolnić się od problemów związanych z emisją gazów cieplarnianych. Rzecz w tym, że kiedy ludzkość będzie wreszcie w stanie z niej korzystać, zmiany klimatyczne będą już zbyt zaawansowane. Nie zmienia to faktu, że musimy dalej inwestować w fuzję i trzymać za nią kciuki. Lepiej ją bowiem mieć kiedykolwiek, niż nie mieć jej wcale. Czytaj także: Naukowcy przyspieszają prace nad opanowaniem reakcji syntezy termojądrowej
19.09.2022 -
Nauka
Jeszcze jedna wersja szczepionki przeciw covid. Komu pomoże ten chaos?
Dwanaście dni po dopuszczeniu zaktualizowanej wersji szczepionki przeciw covid Europejska Agencja Leków rekomenduje kolejną. Z jednej strony to dobrze, z drugiej – może wywołać dezorientację i pogłębiającą się niechęć do szczepień.
osób od 12. roku życia. Adaptacja pod BA.4/BA.5. Nie można było tak od razu? Pojawia się jednak pytanie, dlaczego EMA w ogóle rekomendowała szczepionkę adaptowaną pod BA.1. Polski rząd ją kupił, a pierwsza – licząca 450 tys. dawek – partia dotarła do magazynów już 9 września. Jak
13.09.2022 -
Nauka
Covid-19. Nowe szczepionki już w drodze. Czy warto wstrzymać się ze szczepieniem?
W USA dopuszczono nowe szczepionki przeciw covid adaptowane do najpowszechniejszych obecnie wersji omikrona: BA.4 i BA.5. W Europie dopiero zaczął się proces ich oceny, ale już autoryzowano nowe preparaty dostosowane do BA.1. Czy warto czekać na najnowsze wersje, czy może już teraz doszczepić się tą dostępną?
zniknął i ma się dobrze. Wystarczy spojrzeć na liczby. W sierpniu ubiegłego roku bardziej patogenny wariant delta zabił w Polsce ponad 80 osób, a w sierpniu 2022 r., w okresie całkowitej dominacji omikrona, zmarło z powodu covid blisko 500 ludzi. Po drugie, dane amerykańskiego CDC jasno wskazują, że w
04.09.2022 -
Nauka
„Nieszczęśliwy zbieg okoliczności” zamyka sprawę Odry? Nic podobnego
W Odrze stwierdzono gatunek glona, który może produkować toksyny powodujące masowe śnięcie ryb. Biada jednak temu, kto z góry założy, że przyczyna katastrofy ekologicznej jest naturalna.
zapominać, że rzeka jest ekosystemem wód płynących. Stąd w próbkach pobranych z jednego stanowiska mogą być stwierdzane pewne związki chemiczne, podczas gdy w innym miejscu rzeki już lub jeszcze nie. Potrzebne są całe serie analiz wód, ryb i innych organizmów oraz osadów. To wszystko wymaga sporych nakładów
22.08.2022 -
Nauka
Niesporczaki. Najwięksi twardziele w świecie zwierząt
O fascynujących mikroskopijnych zwierzętach, które doleciały na Księżyc, ale boją się soku z buraka, mówi prof. Łukasz Kaczmarek, biolog z Uniwersytetu im. A. Mickiewicza w Poznaniu.
dotąd na świecie opisano ok. 1400 gatunków, ale każdego roku odkrywane są kolejne. Część z nich dzięki panu. Tak, chyba około stu, ale jakiś czas temu przestałem liczyć. To wyobraźmy sobie, że właśnie znalazł pan nowego niesporczaka, więc ma prawo nazwać go wedle uznania. Co dalej pan robi? Nie mam
03.05.2022Polityka 18.2022 (3361) z dnia 26.04.2022; Nauka i cywilizacja; s. 68Oryginalny tytuł tekstu: „Pancerny miś wodny” -
Nauka
Sankcje wobec rosyjskich badaczy
Mówi się, że nauka powinna być ponad podziałami. W obliczu konfliktu w Ukrainie to wcale nie takie proste. Czy rosyjskie instytucje naukowe i rosyjskich badaczy również powinny spotkać surowe sankcje?
uczelni, których rektorzy poparli inwazję. W obliczu tego rozdźwięku wartości świat nauki stanął wobec dylematu: czy kurczowo trzymać się idei nauki ponad podziałami, pozostawiając Rosji otwarte drzwi do dalszej współpracy, czy może zamknąć je z hukiem, nakładając sankcje na wzór tych ekonomicznych? Pod
01.04.2022Polityka 14.2022 (3357) z dnia 29.03.2022; Nauka i cywilizacja; s. 57Oryginalny tytuł tekstu: „Obrona szkiełkiem i okiem” -
Nauka
Drugie życie zmanipulowanych prac naukowych
Prace naukowe, które powstały na podstawie sfałszowanych lub zmanipulowanych wyników albo błędów, są wycofywane. Problem w tym, że nadal mogą powodować ogromne szkody. Zwłaszcza w pandemii.
ludzkością o wiele poważniejszy problem niż Covid-19: zmiany klimatu. Nie można pozwolić, aby dla czyjegoś krótkotrwałego zysku odwodzono nas od konieczności jego rozwiązywania poprzez manipulacje danymi lub ich fałszowanie. *** Autor jest doktorem habilitowanym nauk medycznych, pracuje w Zakładzie Medycyny Środowiskowej Uniwersytetu Medycznego im. K. Marcinkowskiego w Poznaniu.
08.02.2022Polityka 7.2022 (3350) z dnia 08.02.2022; Nauka i cywilizacja; s. 62Oryginalny tytuł tekstu: „Życie po życiu” -
Nauka
Mięso in vitro coraz bliżej. Rusza koalicja na rzecz rolnictwa komórkowego w Europie
Nie ma wątpliwości, że mięso otrzymane poza ustrojem zwierzęcia trafi na europejskie talerze. Najważniejsze pytanie brzmi: kiedy? Jesteśmy bliżej tego momentu niż kiedykolwiek.
mięsa, jeśli jego smak, tekstura i cena byłyby porównywalne z konwencjonalnym. To większy odsetek niż w przypadku Hiszpanów, Niemców, Włochów, Finów, a zwłaszcza Francuzów, wśród których taką chęć deklarowało jedynie 35 proc. Mięso in vitro czy roślinne alternatywy? Może więc wcale nie jesteśmy tak
05.02.2022 -
Nauka
„British Medical Journal” na wojnie z Facebookiem. Tylko kto ma rację?
W obliczu fali krytyki niektóre media społecznościowe podjęły wysiłki, by przeciwdziałać dezinformacji. Z rozpędu dostało się prestiżowemu czasopismu, które opublikowało artykuł o nieprawidłowościach jednego z kontrahentów w badaniu klinicznym szczepionki Pfizera. Czasopismo nie jest jednak zupełnie bez winy.
sposób zasiać ziarna niepewności i strachu wśród ogromnej rzeszy osób. Dla współczesnych fake newsów nie ma granic administracyjnych. Czytaj także: Omikron. Czy faktycznie potrzebna nam nowa wersja szczepionki? Przykłady tego zjawiska obserwujemy w czasach pandemii aż nadto i można by im poświęcić
31.01.2022 -
Nauka
„Łagodniejszy” omikron, który zgotuje nam armagedon
Tak, omikron jest łagodniejszym wariantem SARS-CoV-2, ale nie jest mniej groźny. Nie dopatrujmy się w nim nadziei, bo możemy się mocno przeliczyć – zwłaszcza w najbliższych tygodniach.
obserwować powinniśmy ok. 3,5. Biada jednak temu, kto od razu wywnioskuje, że w najbliższym czasie system opieki zdrowotnej będzie mógł odetchnąć. Wręcz przeciwnie. Problem polega bowiem na tym, że o ile omikron zestawiony 1 do 1 z deltą jest łagodniejszy pod względem przebiegu klinicznego, o tyle
25.01.2022 -
Nauka
Omikron. Czy faktycznie potrzebna nam nowa wersja szczepionki?
Żaden z dotychczasowych wariantów SARS-CoV-2 nie wymagał wprowadzenia zaktualizowanej wersji szczepionki. Omikron jest pierwszym, w przypadku którego taka ewentualność na poważnie jest brana pod uwagę. Czy to w ogóle konieczne? Są wątpliwości.
także wobec wariantów SARS-CoV-2, które dopiero się pojawiają. Bo że o takich usłyszymy, nie ulega wątpliwości. W środowisku naukowym nie brak jednak optymistycznych głosów, że omikron może być ostatnim wariantem z grupy budzących obawy. Czas pokaże. Czytaj także: Unia stawia na mRNA. Czy to koniec szczepionek wektorowych?
18.01.2022