Przemoc była normą w chłopskich rodzinach dwudziestolecia międzywojennego – mówi Joanna Kuciel-Frydryszak, autorka książki „Chłopki”.
JOANNA PODGÓRSKA: – Nieludzkie życie – ta myśl wielokrotnie pojawia się podczas lektury książki o losie wiejskich kobiet w okresie międzywojennym. Czy zaczynając pracę nad „Chłopkami”, przypuszczała pani, że ten obraz będzie tak czarny? JOANNA KUCIEL-FRYDRYSZAK: – Z
Rozmowa z Cezarym Łazarewiczem, autorem książki „Na Szewskiej. Sprawa Stanisława Pyjasa”, o tym, co udało się ustalić, a co pozostanie tajemnicą śmierci krakowskiego studenta w 1977 r.
JOANNA PODGÓRSKA: – Wydawało się, że o sprawie Pyjasa nie da się powiedzieć już nic nowego. Gdy zaczynałeś pracę nad książką, miałeś nadzieję, że tobie się uda? CEZARY ŁAZAREWICZ: – Gdy napisałem książkę o śmierci Grzegorza Przemyka, pojawiło się pytanie, o kim ma być następna. Wszyscy
„Wiadomości” TVP ustami Danuty Holeckiej (!) zarzuciły TVN24 hipokryzję i „przekraczanie kolejnych granic”. Doprawdy trudno na to wszystko znaleźć słowa. Określenie „hipokryzja” wydaje się zbyt słabe i wytarte.
PiS nie po raz pierwszy atakuje środowisko naukowe, ale to, co się dzieje po wypowiedzi prof. Barbary Engelking, to rzecz bez precedensu. Za obelgami poszły groźby finansowych sankcji.
W muzeum POLIN otwarta została wystawa „Wokół nas morze ognia”, która po raz pierwszy przedstawia obraz powstania nie z perspektywy walk i bojowników, ale oczami ludności cywilnej.
Wszystko zaczęło się od budynku Sienna 60/Śliska 51. To jeden z nielicznych zachowanych obiektów kultury materialnej Żydów warszawskich.
Był czas, żeby oczyszczać Kościół ze skandali pedofilskich, obyczajowych, finansowych. Wiele zaniechań doprowadziło nas do tej sytuacji – mówi ks. prof. Andrzej Kobyliński.
JOANNA PODGÓRSKA: – Reakcja polskiego episkopatu na burzę wokół Jana Pawła II była dość powściągliwa, zwłaszcza w porównaniu z reakcją polityków prawicy. Nie zdziwiło to księdza profesora? ANDRZEJ KOBYLIŃSKI: – Bynajmniej. Jeszcze by tego brakowało, żeby biskupi dolewali oliwy do ognia
Historycy o Archiwum Emanuela Ringelbluma: butelka wyrzucona z tonącego okrętu.
największym pośpiechu, tuż przed wybuchem powstania w getcie. Może po wojnie ktoś odnalazł ją przypadkiem i nieświadomy znaczenia dokumentów palił nimi w piecu. A może szukano niedokładnie. JOANNA PODGÓRSKAWSPÓŁPRACA JAN ROJEWSKI
„Wokół nas morze ognia. Losy żydowskich cywilów podczas powstania w getcie warszawskim” – to tytuł wystawy w Muzeum POLIN w 80. rocznicę tych wydarzeń. Jednym z głosów, które nas prowadzą przez to morze, jest relacja Stelli Fidelseid.
– Mordkę Milenbacha. Wyjechali na stałe do Brazylii, gdzie urodziła się ich córka Anette. Stella zmarła w 2001 r. JOANNA PODGÓRSKA *** Pomocnik Historyczny POLITYKI „Opór i Zagłada” do kupienia w dobrych punktach sprzedaży i na sklep.polityka.pl.
przedstawiano jako dom publiczny dla żołnierzy. Książka Olgi Wiechnik odkłamuje mity, które narosły wokół platerówek. JOANNA PODGÓRSKA *** Elita przy kuflu Witold Jurasz, Hieronim Grala, Wataha Putina, Czerwone i Czarne, 2023, s. 351 Zawsze ciekawiło mnie, jak rozmawiają dyplomaci, gdy uwolnią się od krawatów
„Lady Sapiens” to próba stworzenia portretu pamięciowego kobiety z czasów paleolitu i obalenia stereotypów, jakie towarzyszą jej od początków badań nad prehistorią.
Trzęsienie ziemi, wybuch bomby atomowej, kamień milowy – oto reakcje po publikacjach na temat tuszowania pedofilskich skandali przez Karola Wojtyłę, gdy był jeszcze metropolitą krakowskim. Początek końca papieskiego kultu w Polsce?
II przypominał nieco wiejskiego proboszcza, przełożeni uznali za recydywę i do zakazu kontaktów z mediami dołożyli zakaz nauczania. Obirek od dawna jest już poza Kościołem. Na krytykę reagowała nie tylko prokuratura i władze kościelne, ale nawet tabloidy. Gdy Joanna Senyszyn powiedziała, że Jan
Pogłębienie nierówności, praca zdalna i hybrydowa, problemy z psychiką i z alkoholem... Mijają właśnie trzy lata od wykrycia w Polsce pierwszego przypadku Covid-19. Co pandemia pozostawiła w naszym społeczeństwie?
stadium choroby, które wyklucza formy radykalnego leczenia. Gdybyśmy zdiagnozowali ich wcześniej, mieliby o wiele większą szansę na wyleczenie. – Tak naprawdę dopiero za kilka lat zobaczymy, co się stało – ocenia dr hab. Joanna Didkowska, kierowniczka Zakładu Epidemiologii i Prewencji
Zbliża się czas odejścia na emeryturę kilku najważniejszych polskich hierarchów. Mają na co czekać. Tak luksusowych warunków nie ma żadna inna grupa zawodowa w Polsce. Sami je sobie zapewnili.
Rozmowa z Piotrem Buckim, autorem książki „Sapiens na zakupach”, o tym, dlaczego tak łatwo padamy ofiarą technik sprzedażowych i ulegamy rozmaitym iluzjom poznawczym.
JOANNA PODGÓRSKA: – Przez tysiące lat dla homo sapiens niedobór mógł oznaczać śmiertelne zagrożenie. Czy to ewolucyjne dziedzictwo wpędza nas w nadmierną konsumpcję? PIOTR BUCKI: – Mamy wdrukowany lęk przed brakiem zasobów. W przeciwieństwie do „za dużo” – „za
W ostatnich latach trudno powiedzieć o polskich biskupach coś dobrego. To ten rzadki przypadek.
Urodziła się jako Chaja w biednej, żydowskiej rodzinie. Umierała jako najbogatsza kobieta na świecie – Helena Rubinstein, twórczyni kosmetycznego imperium.
Procedury kanonizacyjne to oczywiście wewnętrzna sprawa Kościoła katolickiego, jednak ks. Jerzy był ważną postacią nie tylko dla katolików.
W komentarzach hierarchów dominuje ton: to wina pandemii. I nadzieja, że w roku przyszłym sytuacja wróci do normy. Z wielu przyczyn może być to nadzieja płonna.
Rozmowa z prof. Tomaszem Polakiem o historycznym Jezusie, oddzielaniu faktów od mitu i o tym, czy Jezus był rewolucjonistą i Mesjaszem, czy tylko wędrownym nauczycielem albo pierwszym hipisem.
JOANNA PODGÓRSKA: – Czy jest szansa, że możemy jeszcze dowiedzieć się czegoś nowego o Jezusie? TOMASZ POLAK: – Źródła są, jakie są, i to się już nie zmieni. Możemy jednak próbować uzupełnić naszą wiedzę za pomocą bardziej rozwiniętych metod. Próbowano to zrobić w ostatnim stuleciu. Po
Samorządowcy przekonują, że miliony złotych, które idą na katechezę z budżetu samorządowego, w kryzysowych czasach można by przeznaczyć na pilniejsze potrzeby. Reakcja prawicy nie była trudna do przewidzenia.
Rozmowa z Robertem Makłowiczem, znawcą kuchni nie tylko polskiej, o tym, co się zmienia na naszych stołach i w naszych smakach.
JOANNA PODGÓRSKA: – Mamy w Polsce renesans kuchni regionalnych. Pokazuje pan, jak odróżnić bunc od bryndzy. Ale wcześniej uczył pan w swoich programach, co to gorgonzola, a co parmezan. ROBERT MAKŁOWICZ: – Musieliśmy uczyć się niemal wszystkiego, bo skąd moglibyśmy o takich rzeczach
Przygotowanie, jakie przyszli katecheci zdobywają w seminariach duchownych, trudno porównywać do wiedzy psychologicznej, dydaktycznej czy pedagogicznej, jaką muszą zyskać nauczyciele świeccy.
Gen. Mirosław Hermaszewski zmarł w wieku 81 lat. W niedawnej rozmowie z „Polityką” mówił o tym, jak w czasach masowej kwarantanny oswajać samotność i oddalenie.
JOANNA PODGÓRSKA: – Codziennie oglądamy w mediach ludzi poubieranych w „kosmiczne” kombinezony. Jakieś skojarzenia? GEN. MIROSŁAW HERMASZEWSKI: – To nie te kombinezony, nie ta sytuacja, nie to przeznaczenie. Kombinezony kosmiczne mają chronić astronautów przed
Wielu internautów dzieli się swoimi przeżyciami z konfesjonału. Wspominają traumę, wstyd, upokorzenie. Ta dyskusja może skłonić wiele osób, by przemyślały formę obecności Kościoła w swoim życiu.
Katolickie treści wciskają nam wszędzie. Nie tylko na katechezie, ale na języku polskim czy historii – mówi Sandra, ósmoklasistka z Białegostoku.
Tutaj rozgrywała się akcja ostatniej powieści Olgi Tokarczuk „Empuzjon”. Empuzy, żeńskie zjawy, czasem krwiożercze, odegrały w niej istotną rolę. Ale to tylko literacka fantazja. W realu Sokołowsko zamieszkuje coraz więcej dobrych duchów. Ich główne zajęcie – przywracanie ducha uzdrowisku.
literatów. Pan Jerzy zbiera wszelkie wzmianki o nich. Począwszy od tych najbardziej znanych, jak noblista Gerhard Hauptman – podczas pobytu w starej leśniczówce napisał powieść „Wanda”, której akcja rozgrywa się w miasteczku – aż po tych zapomnianych, jak ludowa poetka Joanna
Depresja stała się medialna, i to dobrze, ale medialność powoduje, że właściwie dopuszczamy tylko jedną wersję tej choroby. Warto wydobywać z cienia także inne typy kryzysów psychicznych – mówi Agnieszka Jucewicz, dziennikarka, autorka książek o tematyce psychologicznej.
JOANNA PODGÓRSKA: – Czy depresję można sobie wyhodować stylem życia i pracy? AGNIESZKA JUCEWICZ: – Żyjemy w systemie, który każe nam wierzyć w to, że to my w sobie coś hodujemy i to nasza własna odpowiedzialność. Gdy doprowadzamy się do stanu absolutnej dysfunkcji, z którego nie umiemy
O piętnie pochodzenia opowiada Jakub Gałęziowski, autor książki „Niedopowiedziane biografie. Polskie dzieci urodzone z powodu wojny”.
JOANNA PODGÓRSKA: Kim są dzieci urodzone z powodu wojny? JAKUB GAŁĘZIOWSKI: Gdy zaczynałem badania, miałem zająć się polskimi dziećmi, których ojcami byli niemieccy okupanci, oraz dziećmi urodzonymi z gwałtów dokonanych przez żołnierzy radzieckich. Nie było łatwo znaleźć takie osoby. W Polsce
Polityka i spory ideowe w polskim wydaniu mają to do siebie, że potrafią wytrącić z dystansu nawet osoby tak powściągliwe jak Dawid Podsiadło.
Mam pozytywny stosunek do osób homoseksualnych i uważam, że Pascha powinna zostać zamknięta – mówi dr Agnieszka Kozak, wieloletnia szefowa grupy terapeutów stosujących m.in. praktyki konwersyjne.
doświadczył ode mnie żadnego ostracyzmu. Nigdy nie uważałam homoseksualizmu za chorobę. Nie mówiłam, że kogokolwiek trzeba leczyć. Niżej cała rozmowa. Pascha. „Byliśmy zanurzeni w języku katolickim” JOANNA PODGÓRSKA: Mówi pani, że nigdy nie chciała „leczyć” osób
Rozmowa z dr Pauliną Sobiesiak-Penszko z Instytutu Spraw Publicznych o tym, kto i w jaki sposób manipuluje informacjami o zagrożeniach związanych ze zmianami klimatycznymi.
JOANNA PODGÓRSKA: – „Szaleńcy spod szyldu agend klimatycznych” – co to za dziwaczne sformułowanie, które stało się tytułem raportu? DR PAULINA SOBIESIAK-PENSZKO: – To cytat z prawicowego portalu dorzeczy.pl, na jaki natrafiłyśmy wraz ze współautorką raportu Małgorzatą
Kolejne ofiary nieludzkiego prawa, które zakazuje przerywania ciąży nawet w przypadkach, gdy płód jest ciężko uszkodzony i nie ma szans na przeżycie, umierają w polskich szpitalach.
Taki tytuł Jerzy Urban nadał kiedyś Jerzemu Nasierowskiemu. To bohater jednego z najgłośniejszych procesów PRL, zapomniany skandalista. Dziś został wezwany na świadka w procesie Kaczyński versus Piński. I chociaż sąd się nie zgodził na wysłuchanie, nestor środowiska LGBT znów ma szansę wrócić na scenę.
Autorytet moralny Kościoła upada na naszych oczach. Jego nauka od dawna trafia w próżnię. Pytanie, czy politykom nadal opłaca się zabiegać o wsparcie duchownych.
O nieudolnym śledztwie prowadzonym po porwaniu i zabójstwie syna Bolesława Piaseckiego opowiada prof. Szymon Rudnicki.
JOANNA PODGÓRSKA: – To było nie tylko najdłuższe, ale i chyba najdziwniejsze śledztwo w PRL? SZYMON RUDNICKI: – Na pewno najbardziej wielowątkowe i zagadkowe. No i śledztwo, w którym nie udało się ustalić motywu, a to jest przecież problem podstawowy. Nigdy nie słyszałam o przypadku, by
Były ksiądz i pedofil Paweł Kania wyszedł na wolność, terapii nie odbył i gdzieś zniknął. Funkcjonariusze podobno w tej sprawie „realizują czynności będące w gestii policji”.
Rozmowa z fotografem Marcinem Wojdakiem, autorem książki „Ostatni turnus”, o tym, jak wypoczywano w ośrodkach FWP*.
JOANNA PODGÓRSKA: – Książkę „Ostatni turnus” zaczyna pan zdaniem „Nigdy nie byłem na wczasach”. To skąd ta nostalgia? MARCIN WOJDAK: – Ona mi się nadprodukowała na pasji związanej z architekturą powojennego modernizmu. Robiąc zdjęcia różnych obiektów na
Coś się zakotłowało. Nastąpiły bardzo silne zmiany wśród kobiet. Coraz bardziej się liberalizują i są coraz bardziej świadome, by sięgać po to, co się człowiekowi należy w XXI w. Przeskok jest ogromny – przyznaje socjolożka Katarzyna Pawlikowska.
JOANNA PODGÓRSKA: – Ostatnie badania postaw życiowych Polek i Polaków przeprowadziła pani w 2018 r. A już są kolejne. Nie za szybko? KATARZYNA PAWLIKOWSKA: – Badania psychograficzne rzeczywiście zazwyczaj prowadzi się w dłuższych odstępach. Ale tyle działo się w ostatnich czterech
Gieniutkowo to miejsce, gdzie można zobaczyć, jak świnie zachowują się, kiedy nie są traktowane jak żywiec, ale żywe zwierzęta.
agroturystyka ani minizoo. Żeby tu wejść, trzeba się wcześniej umówić. – Staramy się przyjmować nie więcej niż jedną rodzinę dziennie, żeby był czas na rozmowę: o warunkach hodowli, bo ludzie często nie wiedzą albo nie chcą wiedzieć, jak to wygląda, o szacunku dla zwierząt i weganizmie – deklaruje Monika. I żeby nie było zamieszania. Gieniutkowo to dom świń i ich spokój tu się liczy. JOANNA PODGÓRSKA, FOTOGRAFIE LESZEK ZYCH
Gdyby poważnie potraktować sugestie Watykanu, większość seminariów duchownych w Polsce należałoby zamknąć. Kandydatów na księży ubywa w szybkim tempie.
także seminaria Redemptoris Mater, czyli międzynarodowe misyjne seminaria duchowne (w Polsce funkcjonują w Łodzi i Warszawie). 1 czerwca ruszył nowy nabór. To w seminariach czas frustracji i niepokoju. Ilu się zgłosi? Czy w ogóle będą jacyś chętni? W tej sytuacji wiele placówek woli przymykać oko na
Rozmowa z etykiem prof. Janem Hartmanem o tym, jak żyć i być uczciwym. Czy można na przykład przejechać przystanek na gapę? Albo: czy można jeść mięso? Albo: czy można oszukiwać złe państwo? Komu i jak to oceniać?
JOANNA PODGÓRSKA: – W „Etyce życia codziennego” pisze pan, że moralność to nie jest prywatna sprawa i że mamy nie tylko prawo, lecz również obowiązek oceniać innych. Brzmi to surowo w czasach, gdy kierujemy się raczej empatią i jesteśmy nastawieni na zrozumienie innych. Dlaczego
Jak w większości kwestii związanych z prawami reprodukcyjnymi, tak i w tej panuje w Polsce całkowita obłuda.
O swoim ocaleniu w czasie Zagłady i dwóch rodzinach opowiada Lili Fuchsberg, laureatka Nagrody Historycznej POLITYKI.
JOANNA PODGÓRSKA: – Lili Fuchsberg, Zdzisława Katarzyna Grzegorczyk, Catherine Ravet. To wszystko pani? CATHERINE RAVET: – Tak się życie ułożyło. Urodziłam się w getcie w Borysławiu jako Lili Fuchsberg, ale byłam nią bardzo krótko. Gdy zaczęło się robić niebezpiecznie, rodzice
Rozmowa z Sabiną Jakubowską o tym, kim są doule i jak nauka potwierdziła metody porodowe dawnych akuszerek.
JOANNA PODGÓRSKA: – Chodzi pani śladami swojej prababki, akuszerki Anny Czerneckiej? SABINA JAKUBOWSKA: – Jako archeolożka z wykształcenia jestem tropicielką przeszłości. Przez wiele lat zbierałam materiały do interdyscyplinarnego doktoratu o charakterze historyczno-regionalnym
zwycięstwie Solidarność odsunęła od aktywności kobiece działaczki, fundując jednocześnie Polkom zakaz aborcji. Są także świadectwa kobiet, które musiały ciężko walczyć o pozycję w męskich branżach, takich jak armia czy więziennictwo. „Stulecie kobiet” to świadectwo, jak długą drogę do równouprawnienia przeszły Polki, ale także jak wiele jest jeszcze w tej kwestii do zrobienia. JOANNA PODGÓRSKA
Rozmowa z dr Marią Banaszak o tym, jakie narkotyki i dlaczego biorą Polacy.
JOANNA PODGÓRSKA: – Zna pani ten dowcip? Matka pyta: Synku, czy ty masz jakiś problem z narkotykami?, a syn odpowiada: Żadnego. Dzwonię i diler jest za pół godziny. MARIA BANASZAK: – Znam. Tylko że dla mnie to nie jest dowcip. Nasi pacjenci dokładnie tak opisują sytuację. Dziś problemem
Wolontariuszom wciąż nie brakuje entuzjazmu, ale tłumi go coraz większe zmęczenie, wypalenie i poczucie bezsilności.
Kapusta kiszona zamiast cytryn, płatki owsiane w roli migdałów i przekąski atrapy – o kuchni w czasach Polski ludowej opowiada Monika Milewska.
JOANNA PODGÓRSKA: – Z pani książki „Ślepa kuchnia” wynika, że w czasach PRL kwestie związane z jedzeniem zostały upolitycznione. Po co to było władzy potrzebne? MONIKA MILEWSKA: – Była to jeszcze jedna sfera kontroli nad społeczeństwem i to sfera w pewnym sensie symboliczna
W „Tajemnicach długowieczności” znajdziemy odpowiedzi na mnóstwo nieoczywistych pytań.