Gujana to Katar Ameryki. Ściąga biznes, ma wrogów. 2024 rok może należeć do niej

Rok 2024 może należeć do Gujany, która dzięki odkrytej ropie naftowej ma dziś najszybciej rozwijającą się gospodarkę świata. To jednak przyciąga nie tylko inwestorów, ale też wrogów.

najbiedniejszych mieszkańców kraju. Stan służby zdrowia w Gujanie pozostaje poniżej – i tak niskiej – średniej dla krajów kontynentu. W 2021 r. współczynnik umieralności niemowląt wyniósł 23,2 na 1 tys. żywych urodzeń (regionalna średnia to 14), a śmiertelność dzieci do lat pięciu wyniosła 28 na 1 tys

Barbra Streisand i tysiąc stron niezwykłej autobiografii. Zawsze goniła za perfekcją

„Znacznie przyjemniej było marzyć o sławie, niż być sławnym” – pisze Barbra Streisand w swych wspomnieniach. Liczą blisko tysiąc stron. Ale też jest co wspominać.

wokalistką, aktorką, reżyserką i producentką. I jedyną artystką, której albumy, nagrane w kolejnych sześciu dekadach, zawędrowały na pozycję nr 1 w rankingu „Billboardu” – a to najbardziej wiarygodny wskaźnik sprzedaży fizycznej i cyfrowej płyt z muzyką (ukazała się właśnie nowa

RPA śni o potędze, podpada Ameryce, puszcza oko do Rosji. Na razie kończy się klapą

Republika Południowej Afryki przy okazji wojny w Ukrainie próbuje wskoczyć do najwyższej ligi geopolityki. Ale raczej to jej się nie uda, choćby z powodu przerw w dostawach prądu.

władzy. Wizja dostatku, bezpieczeństwa i równości pozostaje dla większości obywateli RPA marzeniem równie odległym, jak wtedy, gdy Mandela wychodził z więzienia 33 lata temu. ANDRZEJ LUBOWSKI Z PRETORII

Sztuczna inteligencja nauczyła się oszukiwać. Czy zdemoluje rządy ludu?

Nowe modele sztucznej inteligencji dostarczają narzędzi do manipulowania poglądami politycznymi. Czy zdemolują rządy ludu?

Ranking of World Universities, ARWU) w pierwszej dwudziestce kategorii „Computer Science&Engineering” znalazło się 8 uczelni amerykańskich i 5 chińskich (w 2017 – odpowiednio 11 i 1). Chiny zainwestowały w sztuczną inteligencję zbyt wiele i stawka jest zbyt wysoka, aby Xi mógł zdjąć

Co oznacza lex Tusk – czyli o co chodzi Kaczyńskiemu

brodzącym krwią Iraku zaczęto dochodzić prawdy w sprawie wojny sprzed 30 lat. I Kerry, i Partia Demokratyczna przyznali potem, że dali sobie narzucić narrację republikańskiej maszyny. Kerry przegrał o 2 proc. ANDRZEJ LUBOWSKI Z KALIFORNII

Jimmy Carter: wielki prezydent z małego miasteczka. Najbardziej niedoceniany

Żaden inny prezydent USA nie dostał Nobla po zakończeniu urzędowania. Tylko Carter pozostał sprawny do później starości, z młotkiem na drabinie budował domy dla biednych.

przekonań religijnych (jest baptystą). Nie miał szczęścia do mediów, ale też za mało o nie zabiegał. W rankingach amerykańskich prezydentów wypada dość mizernie. Chociaż wielu komentatorów politycznych i historyków uważa, że Carter jest jednym z najbardziej niedocenianych prezydentów minionego stulecia. ANDRZEJ LUBOWSKI Z SAN FRANCISCO

Mariusz Janicki poleca nowy numer „Polityki”

Czy wspólna lista opozycji jest jeszcze możliwa; dlaczego nawet największe afery i skandale nie szkodzą PiS; jak o higienę i wygląd dbają polscy mężczyźni; czy czeka nas powtórka krachu z 2008 r. – to tylko wybrane tematy z najnowszej „Polityki”. Zapraszamy do lektury całego numeru.

przekują się w działania i decyzje przy urnach? • Dlaczego rolnicy masowo dzisiaj protestują i co może z tego politycznie wyniknąć – pisze Joanna Solska. • Czy rozlewający się po świecie kryzys bankowy może okazać się powtórką krachu z 2008 r.? – analizuje Andrzej Lubowski. I

Ameryka znowu odkrywa Miłosza. Nowe książki ożywiają mit polskiego noblisty

Ameryka wciąż odkrywa Miłosza na nowo. W Kalifornii mit poety z Berkeley, sieć jego wpływów i powiązań ożywiają nowe książki. Coraz częściej zauważa się też jego fascynację przyrodą.

Dziennikarski protest. Zebraliśmy 912 podpisów, dziękujemy!

Środowisko dziennikarskie – od największych nazwisk i tytułów po małe media lokalne i branżowe – zabrało głos przeciw kłamstwu mediów publicznych, które może krzywdzić. Samobójcza śmierć Mikołaja Filiksa poruszyła serca ludzi mediów.

jedna z ostatnich podpis przysłała Joanna Sławińska z Programu 1 Polskiego Radia (jeszcze dopytywała, czy mail dotarł). Także w środę wieczorem do protestu dołączyła Aldona Łaniewska-Wołk, redaktorka i publicystka kulturalna PR, publikująca także „w papierze”. „Bardzo proszę o

Podpisy tylko do środy! Dziennikarze protestują po tragicznej śmierci Mikołaja Filiksa

Tylko dziś zbieramy jeszcze podpisy pod protestem. Dołącz do prawie 800 dziennikarzy, którzy już poparli akcję!

, Jerzy Jurecki, Andrzej Morozowski, Konrad Piasecki, Artur Domosławski, Marcin Kącki oraz Mariusz Szczygieł (także laureat Nike 2019). Są równie cenne jak podpisy naczelnych i wicenaczelnych najważniejszych polskich mediów (poszukajcie ich na liście poniżej). Z jakich redakcji? Zachęta do podpisów

RPA: Zuma za kratkami

Iskrą, która wywołała ostatnie zamieszki w RPA – największe od upadku apartheidu – było uwięzienie prezydenta Jacoba Zumy, który jest ucieleśnieniem wszystkich bolączek tego kraju.

instytucji państwa. Decyzja o aresztowaniu Zumy to dobra wiadomość dla wciąż raczkującej południowoafrykańskiej demokracji. Ale to „oczyszczenie” będzie jeszcze RPA drogo kosztować, co w zeszłym tygodniu było widać na ulicach południowoafrykańskich miast. ANDRZEJ LUBOWSKI Z JOHANNESBURGA

USA: Teksańska masakra

Ten południowy stan USA najpierw zamarzł, potem stracił prąd, a teraz być może zbankrutuje – oszczędzanie na infrastrukturze może być szalenie drogie.

Nobel dla Mariana Turskiego!

Podejmujemy inicjatywę: zgłośmy kandydaturę Mariana Turskiego do Pokojowej Nagrody Nobla. W dzisiejszym skonfliktowanym, rozedrganym świecie mało kto na nią tak bardzo zasługuje.

, sygnatariusz Aktu Odrodzenia Niepodległości LitwyDaniel OlbrychskiKrystyna Demska-Olbrychskadr Piotr GryskaDaniel PassentAgata PassentWojciech KuczokLesław Nowara, członek zarządu głównego Pisarzy Polskichprof. Andrzej Rzepliński, sędzia konstytucyjny w stanie spoczynkuprof. dr hab. Irena Rzeplińska

Pani od Unii

Niektóre gazety pisząc o Danucie Hübner, nadawały jej tytuł Pani Europa. Kim jest pierwsza polska komisarz?

najcichsza z nas – wspomina Andrzej Lubowski, kolega z roku, stale mieszkający w Kalifornii i pracujący tam jako wiceprezes ds. strategii w firmie Visa. – Moja hipoteza dotycząca jej kariery, którą obserwuję z pewnego dystansu, jest następująca: ma łeb i nie jest uwikłana w żadne układy

Współczesne zjawiska i wyzwania

możliwe – zastanawia się Andrzej Lubowski, analizując fenomen Donalda Trumpa. Z Andrzejem Hołdysem kibicujemy nowym planom lotów na Księżyc. Z Karolem Jałochowskim słuchamy fizyków, dla których Natura okazuje się znacznie mniej łaskawa, niżby sobie życzyli. Z dr. Maciejem Ogrodniczukiem rozważamy

Co myśleć o Donaldzie Trumpie

Podzielił Amerykę jak nikt przed nim. Dla trzeciej części elektoratu jest drugim wcieleniem Mesjasza. Podobnie liczna grupa uważa, że Donald Trump to ohydny chichot historii – narodowa hańba, katastrofa dla Ameryki i świata, zagrożenie dla demokracji. Pozostali nie są pewni, jak wygląda bilans plusów i minusów.

akcji znajduje się w rękach 1 proc. najbogatszych Amerykanów. Według Fed, czyli Systemu Rezerwy Federalnej, 10 proc. najzamożniejszych Amerykanów ma średnio 969 tys. dol. w akcjach. Następne 40 proc. ma średnio w akcjach 132 tys. dol. W dolnej połowie drabiny majątkowej średni portfel akcji to 54

Nowy numer Niezbędnika Współczesnego już 5 grudnia

W trzecim wydaniu naszego pisma robimy przegląd ważnych tematów, między innymi: jakich Polaków uformował Kościół, czy Unia zabiera wolność w Internecie, kto wierzy w pseudonaukowe bzdury, jakie Chiny mają sposoby na zdobycie świata, czy warto się dziś uczyć języków obcych.

, nienawiści i uprzedzeń. Przez dwa lata swych rządów zadbał o to, aby ich nie pogrzebać. Przeciwnie – starannie je reanimował i wzmacniał. Zadbał o to, aby pogłębić rowy dzielące Amerykanów”. A jednak są ta­cy, którzy widzą w nim mesjasza. Jak to możliwe – zastanawia się Andrzej

Krótka historia umów między państwem a Kościołem

Przez ponad osiemset lat głównym instrumentem układania relacji Kościoła katolickiego ze światem zewnętrznym były konkordaty. Modelem dla wielu w XIX i XX w. stał się dokument podpisany w 1801 r. przez Napoleona Bonapartego z papieżem Piusem VII.

Hongkong musi walczyć o wolność

Hongkong – jako chińska success story – przez lata inspirował komunistyczne Chiny. Dziś jest kłopotliwym rezerwatem demokracji.

wykastrowany, może się upodobnić do posłusznego kanapowego pudla, ale czy nie odbije się to na jego sprawności i wydajności? Przewodniczący Xi stawia posłuszeństwo i podporządkowanie się woli partii – przewodniczki narodu – ponad inne wartości i dlatego mieszkańcom Hongkongu coraz trudniej będzie utrzymać system, do którego przywykli i który dał im zdumiewający awans w światowych rankingach. Andrzej Lubowski z Hongkongu

USA dołączają do ekskluzywnego klubu Nikaragui i Syrii, które wyłamały się z pakietu klimatycznego

Większość firm amerykańskich ostrzega, że karkołomna decyzja oznaczać będzie utratę inwestycji i miejsc pracy – dokładnie odwrotnie, niż argumentuje Trump.

niż jakikolwiek inny kraj, to przeszło dekadę temu niechlubną pałeczkę truciciela numer 1 przejęły Chiny. Świadomi, że trują głównie sami siebie, Chińczycy wzięli się ostro za pracę nad czystymi technologiami. Decyzja Trumpa pomaga Chinom pozycjonować się jako lider w batalii o czyste powietrze

Zbiga będzie bardzo brakować. Zawsze wierzył w wartości

Barack Obama powiedział dziś: „Byłem jednym z wielu prezydentów, którzy korzystali z jego mądrości i rad”.

antykomunistyczną opozycję w krajach bloku wschodniego. To Zbig uratował od niechybnej śmierci Radio Wolna Europa, z którym współpracował jeszcze jako młody człowiek. Budził skrajne uczucia Etykietka wroga publicznego numer 1, jaką przez długie lata Kreml rezerwował dla Brzezińskiego, to więcej niż wyraz obsesji

Obamacare idzie do kosza: co dalej?

Obamacare – jako „narodową tragedię” – Trump obiecał ukatrupić i zastąpić czymś „fantastycznym” – lepszym, tańszym i dla każdego. To, co zaproponował, jednak nie przeszło. Na szczęście i dla Amerykanów, i dla samego Trumpa.

Autorzy

jako analityk w Komisji Europejskiej. Adam Kożuchowski – dr hab., pracownik Zakładu Historii Idei i Dziejów Inteligencji w XIX–XX w. w Instytucie Historii PAN. Andrzej Lubowski – dr, ekonomista i publicysta, ekspert w dziedzinie stosunków międzynarodowych i finansów, w tym

Historia wspólnej europejskiej waluty

Euro w założeniu to więcej niż wspólna waluta. To projekt polityczny i ekonomiczny.

niezależnego Europejskiego Banku Centralnego. Podpisany 7 lutego 1992 r. w Maastricht traktat o Unii Europejskiej przewidywał wprowadzenie wspólnej waluty od 1 stycznia 1999 r. Architekci unii walutowej zakładali dwa warunki powodzenia tego przedsięwzięcia: odpowiedzialność fiskalną wszystkich

Trump, pan z zapałkami. Dlaczego świat potrzebuje wolnego handlu

Sygnały z Białego Domu przestały zdumiewać i coraz częściej przerażają. Donald Trump wkracza na ścieżkę handlowego protekcjonizmu, odstępując od wieloletnich pryncypiów amerykańskiej polityki. Światowy system wolnego handlu może ogarnąć pożar.

Co czeka USA pod rządami Donalda Trumpa

Co w zasadzie oznacza przysięga prezydencka złożona przez notorycznego kłamcę? Tylko tyle, że Ameryka rozpoczyna podróż w nieznane.

, niezależnie od twardej retoryki, będzie szukać koncyliacji. Donald Trump może się oczywiście okazać lepszym prezydentem niż kandydatem czy prezydentem elektem. Może dorosnąć do tej roli. Lecz szanse na taki obrót spraw wydają się nikłe. Po pierwsze, człowiek rzadko zmienia się po siedemdziesiątce, a po drugie, Trump „wie wszystko lepiej”. Andrzej Lubowski z San Francisco

Mariusz Janicki poleca najnowszy numer POLITYKI

Po raz pierwszy od dawna władza PiS stała się obiektem takiej gryzącej ironii, choć podszytej obawami, do których rządzący dają powody niemal każdego dnia.

kampanii prezydenckiej i przyniosła ich kandydatowi wielki sukces. Andrzej Lubowski zaś pisze o możliwych scenariuszach prezydentury Trumpa. Ponadto w nowym numerze naszego tygodnika: polecam bardzo ciekawy tekst Edwina Bendyka i Bartosza Piłata o polskim smogu, jego źródłach, sposobach

Jak zarobić na piłce nożnej

Jeśli wierzyć działaczom FIFA, europejski futbol robi bokami i tylko ich mądrość może go uratować. To bzdura.

Janusz Reiter: Trump nie zabije amerykańskiej demokracji

Ten wybór nie jest triumfem, ale też nie jest końcem amerykańskiej demokracji – uważa były ambasador Polski w USA.

, będzie twardszy, brutalniejszy, budzący niesmak wielu, ale wyrażający nastroje dużej części amerykańskiej opinii publicznej. Tych Amerykanów, o których w najnowszej POLITYCE pisze Andrzej Lubowski, że „mądra babcia w Gabinecie Owalnym zupełnie nie pasuje. Dziadek, który zachowuje się jak

Donald Trump nowym prezydentem USA. Ameryka będzie tego gorzko żałować

W niebezpiecznym, znerwicowanym świecie potrzeba doświadczenia i wiedzy. Trumpowi brakuje i jednego, i drugiego.

Ameryka wybiera nie tylko prezydenta. O czym jeszcze zdecydują wyborcy – na przykładzie Kalifornii

8 listopada Amerykanie będą wybierać prezydenta, całą Izbę Reprezentantów i 34 senatorów. W wielu stanach, a także na szczeblu gmin, rozstrzygnie się batalia o lokalne inicjatywy ustawodawcze.

Mateusz w krainie czarów

„Gdybyśmy mieli blachy, tobyśmy produkowali konserwy, ale nie mamy mięsa” – te słowa, przypisywane Władysławowi Gomułce, przypominam wicepremierowi Mateuszowi Morawieckiemu, który swym wizjonerstwem oczarował prezesa PiS.

zebraniu w sowieckim kołchozie. Punkt pierwszy – budowa obory. Punkt drugi – budowa komunizmu. Uwagi do punktu pierwszego? Nie ma desek, nie ma młotka, nie ma gwoździ – przechodzimy do punktu drugiego. *** Andrzej Lubowski – ekonomista, publicysta, autor książek, specjalista w

Jak Kalifornia rozwiązuje problemy tych, którzy nie mają gdzie mieszkać

Jak Kalifornia radzi sobie z tymi, którym została już tylko ulica.

– tłumaczy Andrzej Lubowski, mieszkający od ponad 30 lat w rejonie San Francisco publicysta i ekonomista. Wśród kalifornijskich bezdomnych wyróżnia kilka grup. Pierwsza fala to efekt kontrkultury lat 60., następna to wypisani z wojska weterani, wracający do ojczyzny np. z Wietnamu. Są też