Ludzie i style

Wiśnia dojrzała

Sylwetka sensacyjnej medalistki mistrzostw Europy

Kuba Atys / Agencja Gazeta
Nigdy nie jest za późno na pierwszy sukces. Dyskobolce Joannie Wiśniewskiej pomogło odstawienie na boczny tor oraz przekorna natura.

Brak perspektyw – usłyszała, gdy jesienią ubiegłego roku poprosiła o uzasadnienie skreślenia z listy szkolonych centralnie. Działacze mieli podstawy – od dobrych 20 lat rzuca dyskiem, a największe osiągnięcia to srebro uniwersjady i szóste miejsce na mistrzostwach świata w Osace, trzy lata temu. I tyle. Wiśniewska straciła więc prawo wyjazdu z reprezentacją na kilkutygodniowy obóz klimatyczny, dostęp do przydziałowego fizjoterapeuty, odżywek. W zamian dostała kilka tysięcy złotych na opłacenie korzystania z obiektów Centralnego Ośrodka Sportu.

No i się zawzięła, bo w związku nadepnęli jej na odcisk. Swoje lata wprawdzie ma, dobry rocznik 1972, ale na sportową emeryturę się nie spieszy. Wzięła więc jeszcze 10 tys. zł pożyczki, coś dołożyli znajomi, zrzucając się po trochu na podtrzymanie motywacji. Miała na indywidualne zgrupowania, zadbała o lepsze jedzenie, bo na dozwolone wspomaganie już zabrakło. W nowym klubie, z Polkowic, obiecali stypendium, ale za wynik. Więc marchewka już była.

O treningowy kij, rygor, zadbała do spółki z trenerem Czesławem Kotwicą. Gdy jej krajowe konkurentki ćwiczyły w ciepłych krajach, ona trenowała w mrozie na stadionie wrocławskiej AWF, a trener Kotwica po rzutach brnął przez półmetrowy śnieg w gumofilcach, szukając dysku. Tak minął luty, marzec. Przyszła wiosna, pora szlifu techniki, ale zimno trzymało, deszcz zacinał i Wiśniewska kręciła w kole dyskowe obroty w ortalionie, mięśnie nie chciały się rozgrzać, a trener Kotwica zakładał gumofilce i łowił dysk z kałuż. Wpisywał odległości do kajetu, kiwał z uznaniem głową i mówił: będzie dobrze.

I było. Na mistrzostwach Europy w Barcelonie Wiśniewska zdobyła brąz, a mogło być złoto. W ostatniej próbie, gdy już była pewna medalu, rzuciła dysk daleko, za linię 64 metrów, powyżej rekordu życiowego. Ale luz ją zgubił, patrzyła za dyskiem zamiast przenieść ciężar ciała na drugą nogę, minimalnie spaliła. Prezes związku Jerzy Skucha przyszedł z szampanem, ale lodów nie stopił. – Aśka ma do działaczy żal. Nigdy nie była ich faworytką, bo jak coś jej się nie podobało, to rąbała prosto z mostu. Ale nie skreślili jej za krnąbrność – mówi jej dobry kolega Krzysztof Kaliszewski, dziś trener rekordzistki świata w rzucie młotem Anity Włodarczyk. – Do związku przyszli nowi ludzie, a z nimi nowe porządki. Uznali, że trzeba stawiać na młodych, co może i ma sens, ale akurat w dysku pań młodych zdolnych nie ma.

Herod-baba

Wiśniewska sama przyznaje, że charakterek ma. Gdy kilka lat temu trenowała w warszawskich klubach i nie mogła związać końca z końcem, wymyśliła, że dodatkiem do sportu może być etat w policji. Zdawała rok po roku i dwa razy oblała na testach z osobowości. Policyjna psycholog powiedziała jej potem, że nie nadaje się do tej pracy, bo jest nadpobudliwa i porywcza. – Przynajmniej czarno na białym dostałam to, co wiem od dawna – mówi Wiśniewska.

Ci, którym zaszła za skórę, mówią o niej: wybuchowa, arogancka, herod-baba. Z kolejnymi trenerami rozstawała się w pretensjach. Kilka lat temu prowadził ją Witold Suski, obecny opiekun wicemistrza olimpijskiego i świata Piotra Małachowskiego. Początki były obiecujące, ale z biegiem czasu odkryli, że rozmawiają innymi językami, zwłaszcza na temat dawki obciążeń. Do Suskiego wymówki jednak nie trafiają. – Jest szalenie wymagający. A kobietom zdarza się ponarzekać, strzelić focha, no i muszą się wygadać, poczuć zrozumiane. Ja jestem taka sama – mówi Wiśniewska.

Coś w tym jest, że nie mam ręki do kobiet – zgadza się Suski. – Nie dzielę włosa na czworo, nie dam sobie wejść na głowę. Uznałem, że jeśli mamy ze sobą drzeć koty, to lepiej się rozstać.

Potem Wiśnia, jak mówią na zawodniczkę w środowisku, trafiła do trenera z Białej Podlaskiej Krzysztofa Sipury. Wytrzymali ze sobą dwa lata, do czerwca ubiegłego roku. Ciągle nawzajem się obwiniają o zerwanie. Było trochę jak u małolatów: ona pilnie go potrzebowała, on nie mógł odebrać telefonu, bo akurat był na dywaniku u dziekana AWF. Nie oddzwonił, ona uznała, że zostawił ją na pastwę losu. Gdy kilka dni później wpadli na siebie podczas zawodów w Krakowie, traktowali się jak powietrze. – Zostałam na lodzie, przez całe to zamieszanie nie uzyskałam minimum na mistrzostwa świata w Berlinie. Zmarnował mi dwa lata – oskarża dyskobolka.

Sipura na dźwięk nazwiska Wiśniewska ciężko wzdycha. Mówi, że jej wersja jest bardzo subiektywna i że już teraz wie, dlaczego kilka lat temu żaden z kolegów po fachu nie chciał wziąć jej pod swoje skrzydła. Zawodniczka postanowiła jeszcze walczyć o rację przed związkową komisją regulaminową. Chciała małego zwycięstwa – przyznania, że to nie ona zerwała, i większego – pokazania, że trener nie może robić z zawodnikiem, co mu się podoba. Komisja ustalała wersję wydarzeń pół roku, w końcu orzekła, że wina jest po obu stronach. – Usłyszawszy werdykt, ryczałam ze złości – przyznaje Wiśniewska.

Pomyślała, że na układy nie ma rady, spakowała manatki i po prawie 10 latach wróciła do rodzinnego Wrocławia, do mieszkania mamy. W Warszawie czuła się jak na obczyźnie, dla trenerów była po prostu jedną z wielu, więc uznała, że nigdzie nie będzie jej lepiej jak u Kotwicy, który dla polskiej lekkoatletyki łowi talenty do rzutów od niemal pół wieku i Wiśnię też kiedyś wyłowił.

 

Małą Asię sport ciągnął, jednak najpierw były sprinty, potem krótki epizod z koszykówką. Zdaniem trenerów do dyscyplin zespołowych się nie nadawała – zbyt egoistyczna. Kotwica wypatrzył ją na szkolnych zawodach. Postawna i szybka – pasowała mu do wzoru talentu w dysku. Nie chciała jednak o rzutach słyszeć, z wyjazdu na lekkoatletyczny obóz planowała się urwać do cioci, ale buntownicze plany pokrzyżował ojciec, który osobiście dopilnował, by wsiadła do tego pociągu, co trzeba.

Na obozie – opowiada Kotwica – przyprowadziłem ją na trening jednej z moich zawodniczek, wówczas czołowej krajowej dyskobolki. I mówię: zobacz, jaki ma fajny sprzęt, dres z orzełkiem, Polska na plecach. Jak trafisz do reprezentacji, też taki dostaniesz, wszystkie będą ci zazdrościć. A Wiśnia na to: jak mam mieć taką łydkę jak ona, to za dysk dziękuję.

Ale w końcu uległa. Dysk poszybował zgrabnym łukiem, wylądował w okolicach 35 metra. Inne 16-latki rzucały tyle po roku pracy. Trenerzy zasypali ją pochwałami i, jak to u kobiety, trafili w punkt. – Wzięli mnie pod włos. Ale te komplementy nie były na wyrost. Dość łatwo przychodziło mi to, na co inne musiały harować. Czyli talent – kwituje Wiśniewska.

Za młodu nie traktowała sportu śmiertelnie poważnie, podobało jej się towarzystwo, atmosfera, garnęła się do ludzi, to oni byli magnesem. Na obozach i zgrupowaniach równie ważne jak śrubowanie wyniku i trening były pogaduchy do rana, zdarzało się, że przy wnoszonym ukradkiem alkoholu niskoprocentowym, ale, podkreśla Wiśnia, umiar znali. Dzisiejszej sportowej młodzieży nie poznaje. – Wyścig szczurów. Są opętani wynikiem, a sport ma być maszynką do robienia pieniędzy. Powodują napięcie ciężkie do zniesienia – uważa. Trzyma się w gronie starych znajomych z bieżni i rzutni, jest duszą tego towarzystwa.

Liczą się detale

Ponad 20 lat obywała się smakiem, patrzyła, jak cieszą się inni. Kilka razy była o krok od zostawienia dysku i zawodowego sportu w ogóle. Brakowało jej zdrowia, motywacji, wyników, pieniędzy. Planowała otworzyć klub fitness albo sklep z firankami, razem z siostrą, która jest pierwszorzędną krawcową. – Ona by szyła, ja byłabym od organizacji, kontaktów z klientami – opowiada. – Chciałam mieć coś swojego, bo pracy u kogoś, wykonywania poleceń, bym nie zniosła. Takie nastawienie to na linii trener–zawodnik gwarancja napięć i Wiśniewska nieraz się o tym przekonała, ale z Kotwicą znają się na wylot, więc konflikty gasną w zarodku. On umie słuchać, wie, kiedy ustąpić, ona gryzie się w język i wmawia sobie, że ból oraz zmęczenie da się oszukać.

Na mistrzowskim poziomie liczą się detale, mrówcza praca na treningu, a potem na zawodach – umiejętności i chłodna głowa. W dysku zwłaszcza. Próba trwa półtorej sekundy, w finale dostaje się sześć szans. Trzeba zamienić się w robota. – Ta nadpobudliwość bardzo przeszkadzała Wiśni w kole. Tu trzeba spokoju, cierpliwości, płynności i perfekcji ruchu. A jej tego brakowało. Poza tym tak się nakręcała, że dla niej dwa dni zawodów z rzędu, eliminacje i konkurs, były ponad siły – uważa Kotwica. Psycholog sportowy, który z nią kiedyś pracował, powiedział jej wprost, że jego zdaniem jest przypadkiem straconym, przynajmniej w tej konkurencji.

Ale nie zamierzała rezygnować, zwłaszcza że wiedziała, na co ją stać. Trzymała się więc tego dysku dzięki małym satysfakcjom – treningowi, na którym wyszedł rzut jeden na tysiąc, dobrym wynikom po ciężkiej kontuzji kręgosłupa, kiedy mało kto w nią wierzył, stypendium albo niezłej premii za udział w mityngu. W jej przypadku niezła premia to 500 dol., a mityng, to ten z najniższej półki. Niedawno była w Kongo, zarobiła nawet 800 dol., ale więcej by się nie odważyła tam jechać, bo na ulicach niebezpiecznie, a publiczność też niewyrobiona – burdy wszczęła podczas zawodów. W tym sezonie Wiśniewska dostała zaproszenie na dwa takie mityngi, a z czegoś trzeba żyć. Mama ma 1400 zł renty.

Konkurencja dla dojrzałych

Teraz powinno być lepiej, bo medalistka mistrzostw Europy przestaje być anonimowa. Przez najbliższy rok ma już zapewnione ministerialne stypendium, poza tym znów zostanie objęta centralnym szkoleniem. – Łaski nie robią – mówi Wiśniewska, bo żal się w niej tli, ale i sama doskonale wie, że choć udało się zdobyć medal bez odżywek i wyjazdu na obóz klimatyczny, to z szaleństwa nie można robić metody. Ma szansę znaleźć się w Klubie Polska, czyli elitarnej grupie sportowców objętych specjalnym szkoleniem przed igrzyskami w Londynie. To już w rękach ministerstwa, podobnie jak decyzja, czy trenerowi Kotwicy dać etat w związku.

Kotwica patrzy w przyszłość z optymizmem, głównie dlatego, że kiedyś często musiał ją do pracy ciągnąć, a teraz sama się wyrywa. Suski mówi, żeby nie zaglądać Wiśni w metrykę, bo ona zawsze o siebie dbała, unikała przeciążeń. – Jeszcze trochę pociągnie – uważa Suski. – Poziom w kobiecym dysku jest przeciętny. W tej chwili rzuty na odległość 64–65 m, a na takie Aśkę stać, są gwarancją medali na każdej dużej imprezie. Poza tym dysk to konkurencja dla dojrzałych. A Wiśniewska lubi podkreślać, że ten medal w Barcelonie nie wziął się ze złości ani chęci odegrania się, ale że to właśnie dojrzałość i doświadczenie zaowocowały.

Polityka 34.2010 (2770) z dnia 21.08.2010; Ludzie i obyczaje; s. 84
Oryginalny tytuł tekstu: "Wiśnia dojrzała"
Więcej na ten temat
Reklama

Czytaj także

null
Ja My Oni

Jak dotować dorosłe dzieci? Pięć przykazań

Pięć przykazań dla rodziców, którzy chcą i mogą wesprzeć dorosłe dzieci (i dla dzieci, które wsparcie przyjmują).

Anna Dąbrowska
03.02.2015
Reklama

Ta strona do poprawnego działania wymaga włączenia mechanizmu "ciasteczek" w przeglądarce.

Powrót na stronę główną