Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Historia

Zielone namiastki raju

Od ogrodów Semiramidy do angielskiego trawnika

Pergola złotokapu w królewskim parku w Hampton Court pod Londynem. Pergola złotokapu w królewskim parku w Hampton Court pod Londynem. Robert Harding Picture Library Ltd/Alamy / BEW
Ogród – duma właściciela oraz miejsce ukojenia w cieniu drzew i zapachu kwiatów – pełnił kiedyś funkcje nie tylko wypoczynkowo-prestiżowe, ale i sakralno-polityczne. Dziś wiele o rozwoju i wyglądzie dawnych ogrodów mówią wykopaliska.
Kanopos – długi basen przy willi cesarza Hadriana w Tivoli.Funky Stock/Paul Williams/Alamy/BEW Kanopos – długi basen przy willi cesarza Hadriana w Tivoli.

Czy przed fasadą Pałacu w Wilanowie powinna zostać XIX-wieczna fontanna? Dyrektor zabytkowego obiektu Paweł Jaskanis twierdzi, że pod koniec XVII w. na dziedzińcu nie było wodotrysku, a prowadzone od kilkunastu lat prace rewitalizacyjne w ogrodzie mają przywrócić mu wygląd z czasów Jana III Sobieskiego. Obrońcy fontanny chcą ją odnowić, bo stoi w tym miejscu od ponad 150 lat, więc też jest zabytkiem, i to lubianym. Obie strony mają swoje racje i różni je tylko kwestia założeń konserwatorskich oraz poczucie estetyki. Wilanowski spór o fontannę pokazuje, że ogród wraz z roślinami, alejkami, płotkami, pawilonami, tarasami i instalacjami wodnymi to złożony i dynamiczny twór, który reaguje na kolejne mody i potrzeby właścicieli.

Ogród to dzieło sztuki, w którym materiałem dla artysty ogrodnika jest przyroda. To trudna dziedzina twórczej działalności, bo wymaga ponoszenia stałych kosztów i wysiłku. Zaczęło się jednak przyziemnie, od przydomowych grządek z cebulą i sadów, które – wraz z rozwojem miast – właściciele zaczęli otaczać płotami. W ten sposób powstawały indywidualne raje, które tworzyły zamkniętą i prywatną przestrzeń (pochodzące ze staroperskiego greckie słowo paradis, używane na określenie ogrodów królewskich, dosłownie znaczy otoczony murem). Jednocześnie ogród zaczął stanowić ważny element wizualnego przekazu. W wielu cywilizacjach był symbolem statusu, bogactwa i prestiżu, a w kulturze judeochrześcijańskiej namiastką utraconego raju – znaku bliskości człowieka z Bogiem i naturą.

Polityka 14.2015 (3003) z dnia 30.03.2015; Historia; s. 74
Oryginalny tytuł tekstu: "Zielone namiastki raju"
Reklama