Osoby czytające wydania polityki

Wiarygodność w czasach niepewności

Wypróbuj za 11,90 zł!

Subskrybuj
Historia

Biało-czerwony kruk

Najlepsza historia militarna powstania warszawskiego

Adam Borkiewicz, zdjęcie niedatowane. Adam Borkiewicz, zdjęcie niedatowane. Muzeum Powstania Warszawskiego
Najlepsza historia militarna powstania warszawskiego.

Śmierć Stalina w 1953 r. nie przyniosła natychmiastowych zmian w cenzurze prewencyjnej w Polsce, ale niepokoje społeczne, które wywołały polski Październik, zrobiły swoje. Nareszcie niektóre wymazane przez komunistów wydarzenia historyczne mogły być poddane dyskusji, choć nadal pod kontrolą cenzury. Powstanie warszawskie zaczęło być tolerowane, chociaż nie upamiętniono go żadnym pomnikiem. 1 sierpnia mógł stać się oficjalną rocznicą. Dopuszczono do publikacji ważne książki, które po raz pierwszy przedstawiały AK w pozytywnym świetle. Odwilż umożliwiła pojawienie się monumentalnej pracy Adama Borkiewicza „Powstanie Warszawskie 1944. Zarys działań natury wojskowej”. Jest ona do tej pory najlepszą historią militarną powstania warszawskiego.

Adam Borkiewicz był szczególnie predestynowany do napisania tej wyjątkowej książki. Był pułkownikiem Armii Krajowej, uczestniczył w powstaniu warszawskim, więc znał wypadki z pierwszej ręki. Jako historyk wojskowości zaczął zbierać materiały do książki, relacje uczestników i dokumenty jeszcze w trakcie powstania. Przed wojną był dyrektorem departamentu w Wojskowym Biurze Historycznym i – jako historyk, ale i były legionista – kuratorem kolekcji w Belwederze. W 1946 r. Komisja Likwidacyjna AK zleciła mu przygotowanie historii powstania. Miał dostęp do archiwum nowo powstałego Instytutu Pamięci Narodowej, zbierał relacje uczestników walk i dokumenty. W 1949 r. zostały one skonfiskowane przez UB i znikły na zawsze. Jego córka Anna, żołnierz AK, ciężko ranna w powstaniu, pomagała mu w pracy. Aresztowana przez komunistów i skazana na siedem lat więzienia za „zbieranie i kolekcjonowanie materiałów gloryfikujących AK i szkalujących AL” została wypuszczona z więzienia po śmierci Stalina. Nigdy nie miała oficjalnego prawa do pracy i rodzina żyła w bardzo trudnych warunkach, szykanowana przez bezpiekę.

Polityka 38.2019 (3228) z dnia 17.09.2019; Historia; s. 60
Oryginalny tytuł tekstu: "Biało-czerwony kruk"
Reklama