Marcin Fatalski

Szach i mat

Iran–USA: narodziny „Wielkiego Szatana”

11 lutego 2020

Mohammad Mosaddek przemawia przed budynkiem parlamentu w Teheranie, październik 1951 r.

Mohammad Mosaddek przemawia przed budynkiem parlamentu w Teheranie, październik 1951 r. Getty Images

Kiedy Stany Zjednoczone stały się dla Irańczyków „Wielkim Szatanem”? Zaszkodziło im obalenie popularnego premiera na rzecz proamerykańskiego szacha.

Szach Mohammad Reza Pahlawi witany na lotnisku po przewrocie, 23 sierpnia 1953 r.

Getty Images Szach Mohammad Reza Pahlawi witany na lotnisku po przewrocie, 23 sierpnia 1953 r.

Przełomowym momentem w relacjach między oboma państwami był udział USA w przeprowadzeniu zamachu stanu, który doprowadził do upadku premiera Mohammada Mosaddeka w 1953 r. Obalenie popularnego przywódcy na drodze tajnej operacji TPAJAX, zorganizowanej przez CIA we współpracy z wywiadem brytyjskim i kołami rojalistyczno-wojskowymi w Iranie, zapoczątkowało okres rządów szacha Mohammada Rezy Pahlawiego. Przewrót ten był punktem zwrotnym w historii najnowszej Iranu, na długie lata zaciążył także na negatywnym obrazie USA w tym kraju.

Polityka 7.2020 (3248) z dnia 11.02.2020; Historia; s. 52

Oryginalny tytuł tekstu: "Szach i mat"

Iran

Marcin Fatalski

Najczęściej czytane w sekcji Historia

Codzienny newsletter „Polityki”. Tylko ważne tematy

Na podany adres wysłaliśmy wiadomość potwierdzającą.
By dokończyć proces sprawdź swoją skrzynkę pocztową i kliknij zawarty w niej link.

Informacja o RODO

Polityka RODO

Informujemy, że administratorem danych osobowych jest Polityka Sp. z o.o. SKA z siedzibą w Warszawie 02-309, przy ul. Słupeckiej 6. Przetwarzamy Twoje dane w celu wysyłki newslettera (podstawa przetwarzania danych to konieczność przetwarzania danych w celu realizacji umowy).
Twoje dane będą przetwarzane do chwili ew. rezygnacji z otrzymywania newslettera, a po tym czasie mogą być przetwarzane przez okres przedawnienia ewentualnych roszczeń.
Podanie przez Ciebie danych jest dobrowolne, ale konieczne do tego, żeby zamówić nasz newsletter.
Masz prawo do żądania dostępu do swoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, a także prawo wniesienia sprzeciwu wobec przetwarzania, a także prawo do przenoszenia swoich danych oraz wniesienia skargi do organu nadzorczego.

Czytaj także

Marzec 2020: Pięć najciekawszych książek dla dzieci

Jak co miesiąc proponujemy książki mądre, ciekawe i estetycznie wydane. A teraz może szczególnie potrzebne.

Sebastian Frąckiewicz

Społeczeństwo

Zakazana miłość

W Biskupcu dwoje dorosłych ludzi chce wziąć ślub, ale prawo im nie pozwala.

Marcin Kołodziejczyk

Wspólnota sieci

Miliony ludzi utknęły w domach nagle i nie wiadomo na jak długo. Odizolowani i poddani kwarantannie uczą się żyć sami ze sobą. Czy internet to udźwignie?

Aleksandra Żelazińska

Historia, jakiej nie znacie: Zarazki na wojnie

Przerażające pojęcie „broni biologicznej” kojarzy się z XX w. Ale na pomysł, by wykorzystywać trucizny i choroby, wojskowi wpadli na długo, zanim ktoś po raz pierwszy wypowiedział słowo „wirus”.

Jan M. Długosz

To nie jest internet dla brzydkich i biednych ludzi

Internetowy serwis Intercept opublikował dokumenty zawierające wytyczne dla moderatorów platformy TikTok, co wywołało falę oburzenia – bo mieli ukrywać „brzydkich i biednych”.

Michał R. Wiśniewski

Niska śmiertelność w Niemczech, wysoka we Włoszech. Skąd różnice?

I jak na tym tle wypada Polska? Jak na 38-milionowe społeczeństwo mamy wciąż relatywnie małą liczbę potwierdzonych zakażeń. Ale czy są to liczby wiarygodne?

Paweł Walewski

Koronawirus może mocno uderzyć w nasze demokracje

By zatrzymać pandemię, kolejne kraje wprowadzają restrykcje w społecznych interakcjach. Wirus, który zdaniem sceptyków miał być tylko nową wersją grypy, zmienia zasady relacji państwa z obywatelem.

Mateusz Mazzini

Studentów sztuki zapraszamy do udziału w konkursie APH

Do każdego z nas dociera tylko wycinek rzeczywistości. Co widzisz w swoim? 19. edycja konkursu Artystyczna Podróż Hestii to dobra okazja, żeby go pokazać. Na zgłoszenia czekamy dłużej: do 30 kwietnia.

Natręctwa i fobie geniuszów

Jakim dziwnym przyzwyczajeniom i obsesjom ulegali geniusze.

Katarzyna Growiec

Historia, jakiej nie znacie: Jedyna słabość Peryklesa

Czyli opowieść o budżecie, kobiecie, demokracji i zarazie.

Jan M. Długosz

Życie w czasach zarazy

Na ulicach zrobiło się pusto. W sklepach nerwowo. Polska robiła zakupy, wsłuchiwała się w plotki i liczyła zakażonych koronawirusem.

Katarzyna Kaczorowska

Koronawirus nad Wisłą – relacja na żywo z miast i wsi

Na wsiach mówią, że ich panika w związku z koronawirusem przebiega łagodniej niż miastowa. Jednak z godziny na godzinę konkluzja ta traci na aktualności.

Trójka bez Manna

Odchodzący z Trójki Wojciech Mann mówi, że trwa właśnie mord radia publicznego, sadystycznie krojonego na plasterki. Projekt nadzoruje szef Rady Mediów Narodowych Krzysztof Czabański i gorliwi wykonawcy jego poleceń.

Pokaż więcej

Prenumerata z rabatem!

Bądź na bieżąco bez wychodzenia z domu.

ok, pokaż ofertę >

✕