Malując „Myśliwych na śniegu”, jedno z najbardziej rozpoznawalnych dzieł europejskiej sztuki, Pieter Bruegel (starszy) pewnie nie przypuszczał, że stworzy unikatową pocztówkę ze świata pogrążonego w kryzysie. Rok 1565, w którym powstał obraz, był jednym z najmroźniejszych na północnej półkuli od wieków. Bruegel wprowadza oglądającego w ten zimowy świat: pochylone sylwetki ludzi i wychudłe zwierzęta sugerują wielkie zmęczenie. Wyczerpani i zziębnięci mężczyźni wracają z jednym lisem – łowy były nieudane. Przed nimi rozpościera się zimowy krajobraz. Skuta mrozem i przysypana śniegiem osada przedstawia nieprzyjazny, surowy świat pod stalowym niebem. Jednak ani śnieg, ani myśliwi nie są tu najważniejsi. Prawdziwi, choć anonimowi bohaterowie to krzątający się mieszkańcy wioski. Część rąbie drwa, zbiera chrust i rozpala ogień, a większość bawi się pośrodku zamarzniętego jeziora. Tematem tego i innych zimowych obrazów Bruegla byli ludzie konfrontujący się ze zmieniającą się rzeczywistością.
Wystarczy stopień mniej
Druga połowa XVI w., kiedy Bruegel żył i tworzył, to okres znany dziś jako mała epoka lodowcowa. Naukowcy wciąż spierają się o jej dokładne ramy chronologiczne, ale za początek przyjmuje się wiek XV (choć niektórzy cofają się aż do XIV w., kiedy nastąpił koniec tzw. średniowiecznego optimum klimatycznego), koniec zaś przypada na rok 1850. W tym czasie średnie temperatury na ziemi spadły o ok. 1 st. C w porównaniu z okresem wcześniejszym. Na półkuli północnej, która najmocniej odczuła skutki oziębienia, w najchłodniejszym okresie przypadającym na lata 1630–1700, temperatury były chłodniejsze średnio o 2 st. C.
Ówczesna Europa doświadczyła szeregu ekstremalnych zjawisk pogodowych, których nie zanotowano wcześniej ani później.