Zacznijmy od zasadniczego dla tej książki cytatu: „Upadek Polski następował od początku Trzeciej Rzeczypospolitej. Niezależnie od jej wyjątkowych, wręcz niewyobrażalnych sukcesów. Przyczyną był ideowy fundament tego państwa: solidarnościowy antykomunizm (faktycznie łże-antykomunizm), sprzężony z politycznym katolicyzmem (faktycznie łże-katolicyzmem). Rozumiane w ten sposób antykomunizm i katolicyzm paraliżowały odzyskane państwo od początku. Stawały się ważniejsze niż Polska”.
I tak – w konsekwencji – Czwarta Rzeczpospolita mogła napaść na Trzecią. Ta przestała istnieć, gdy nocą 23 grudnia 2015 r. prezydent Andrzej Duda przyjął przysięgę od sędziów-dublerów Trybunału Konstytucyjnego. Tak w skrócie wygląda teza Andrzeja Romanowskiego, przecież jest ona podparta obszernymi i wielowątkowymi wywodami, wyposażona w rozwinięte argumentacje, w erudycję i w wielką emocję.
Zebrane publikacje obejmują okres 1998–2019, więc są swoistym zapisem sporów i swarów minionego dwudziestolecia, kroniką rozwijającej się myśli autora i świadectwem nieustannego bicia na alarm. Dla porządku dodajmy, wybitnego profesora z Krakowa (to ważne), polonisty i historyka, a wśród licznych funkcji i ról Andrzeja Romanowskiego szczególnym uznaniem musi się cieszyć wieloletnie kierowanie „Polskim słownikiem biograficznym”, wydawnictwem niezwykle zasłużonym dla polskiej kultury. Ten sznyt PSB jest zresztą bardzo widoczny w pisarstwie publicystycznym redaktora naczelnego, głęboki oddech historyczny, dbałość o rzetelność i każdy szczegół, szacunek dla pluralistycznych tradycji polskiej historii, wreszcie osadzanie polskich biografii (polskich losów) w szerokim tle wielokulturowym i sąsiedzkim.
Z tej wiedzy i kultury Andrzej Romanowski czerpie silne przekonanie, że Trzecia Rzeczpospolita była „najlepszym państwem w polskich dziejach”.