Osoby czytające wydania polityki

„Polityka”. Największy tygodnik w Polsce.

Wiarygodność w czasach niepewności.

Subskrybuj z rabatem
Historia

Grawitacja Epistolarna

Izaak Newton. Źródło: Wikipedia Izaak Newton. Źródło: Wikipedia
Nobliwi członkowie Francuskiej Akademii Nauk przez długi czas bardzo poważnie rozważali hipotezę, że Anglik Izaak Newton, definiując prawo grawitacji, splagiatował dokonania ich rodaka Błażeja Pascala.

Poniedziałek 15 lipca 1867 r. Cotygodniowe zebranie członków Francuskiej Akademii Nauk. Głos zabiera Michel Chasles, 74-letni matematyk ceniony między innymi jako autor prac o przecięciach stożkowych. Zgodnie z zapowiedzią ma przedstawić nieznane dotychczas dokumenty dotyczące dokonań Błażeja Pascala (1623–1662) i Izaaka Newtona (1643–1727). Chasles pokazuje kolegom pożółkłe kartki. Jedna z nich to list adresowany do wielkiego chemika angielskiego Roberta Boyle’a (1627–1691). Jego treść zostanie włączona do protokołu z zebrania:

„Monsieur,
W ruchach niebieskich, siła działająca wprost proporcjonalnie do mas i odwrotnie proporcjonalnie do kwadratu odległości wystarcza do wyjaśnienia wszystkich tych wielkich obrotów, które poruszają wszechświat. Nie ma niczego równie pięknego według mnie; ale gdy chodzi o zjawiska podksiężycowe, to, co widzimy z bliska i co łatwiej nam badać, siła przyciągania jest jak zmieniający kształt Proteusz. Skały i góry nie wykazują widocznego przyciągania. Mówi się, że te małe osobne przyciągania są jakby wchłaniane przez przyciąganie kuli ziemskiej, nieskończenie większej. A jednak podaje się jako przykład działania przyciągania piankę w filiżance kawy, sunącą szybko do brzegów naczynia. Czy Pan tak to widzi?
Z wyrazami szacunku, Pascal”.

Zanim ktokolwiek z obecnych zada proste pytanie: skoro z listu Pascala wynika, że znał on już prawo powszechnego ciążenia, to dlaczego za jego odkrywcę uważa się Newtona? – Chasles pokazuje kolejne kawałki papieru zatytułowane „Notatka”, zapisane tym samym charakterem pisma. W jednej z nich czytamy, że masy Jowisza, Saturna i Ziemi mają się do masy Słońca jak – odpowiednio – 1/1067, 1/3021 i 1/169282.

22 lipca fizyk Jean-Marie Duhamel zgłasza wątpliwości: jak Pascal mógł dojść do tego wyniku?

Reklama