Kardynał Józef Glemp nie żyje

Zmarł kard. Józef Glemp, honorowy prymas Polski. Był ulubieńcem "Prymasa Tysiąclecia". To głównie Wyszyńskiemu zawdzięczał swą wielką karierę kościelną.

Wyszyński wierzył, że tylko katolicyzm masowy przetrwa w komunizmie, nie czas na nowinki kościelne z Zachodu. Józef Glemp, mimo dobrego prawniczego wykształcenia, był w istocie synem katolicyzmu ludowego, który dobrze znał, rozumiał i czuł. To dawało mu podobne atuty duszpasterskie, co kardynałowi Wyszyńskiemu i samemu papieżowi Wojtyle. Tak samo jak oni, wiernie i skutecznie służył sprawom Kościoła.

Nie było to jednak dostateczne przygotowanie na wyzwanie 13 grudnia, zepchnięcie Solidarności do podziemia, brak widoków na lepszą przyszłość kraju i społeczeństwa. Glemp rozczarował elity opozycji solidarnościowej swą "miękką", pojednawczą postawą wobec gen. Jaruzelskiego i PZPR. Niemal odcinał się od Solidarności. Symbolicznym i bulwersującym wówczas dla bardzo wielu katolików tego wyrazem było zimne potraktowanie ks. Jerzego Popiełuszki, kapelana robotników.

Po latach można na ten okres prymasa Glempa patrzeć łagodniej. W końcu apelowanie o unikanie rozlewu krwi było słuszne. Za postawę wobec ks. Jerzego prymas po latach publicznie przeprosił. Miałem okazję wiele razy zetknąć się z kard. Glempem i mam wrażenie, że jego żal za grzechy wobec Popiełuszki i pośrednio Solidarności był szczery.

Nie wyszło Józefowi Glempowi z kontynuacją linii Jana Pawła II w kwestii stosunków polsko-żydowskich. Jego nieobecność na uroczystościach pokutnych za Jedwabne kłuła w oczy tych, którzy odnowę postawy Kościoła katolickiego wobec "starszych braci w wierze" uważali za wielką wartość nie tylko religijną, ale też narodową.

Ale z perspektywy kościelnej długie życie prymasa Glempa wydało dobre owoce. Kościół w wolnej Polsce wrócił na scenę publiczną, doczekał się konkordatu i innych przywilejów. Nie udało się natomiast przywrócić kontroli kościelnej nad mediami o. Rydzyka. Ta przegrana zatruwa polski katolicyzm do dziś. Prawie trzy dekady prymasa Glempa to okres wzmocnienia wpływów Kościoła i zabezpieczania jego interesów materialnych i politycznych. Za jaką cenę, to inna (ważna) kwestia.