Wielka wymiana kadr według PiS

W ostatnim czasie wiele się mówi o wymianie elit. Dotychczasowe pokazywane są jako doszczętnie skompromitowane – to powiązani finansowo kolesie, „właściciele III RP”, którym trzeba odebrać Polskę nie tylko politycznie, ale też symbolicznie. PiS zresztą ma w tych zamiarach konkurencję. Powstał właśnie na bazie Kukiz’15 twór o nazwie Endecja i także chce czyścić elity. „To, co tu tworzymy, to fabryka elit – mówił na spotkaniu założycielskim publicysta Rafał Ziemkiewicz – kilkumilionowa grupa oligarcho-partyjno-urzędniczo-menedżerska używa państwa i administracji do osiągania rozmaitych zysków (…). Nowa endecja chce to zmienić”. Ziemkiewicz może nie zdążyć, bo PiS ma takie same plany i ma możliwości, żeby tego dokonać. Prof. Antoni Dudek w wywiadzie dla portalu wPolityce.pl o dzisiejszych rządach mówi: „to pomysł na wymianę elity społecznej w Polsce, którą PiS niezwykle krytycznie ocenia. Tego oczywiście nie dokonuje się polityką społeczną, tylko (…) posunięciami zmieniającymi porządek prawny, czyli np. uruchomieniem procesu wymiany kadr w administracji (...), ale również w szkolnictwie wyższym, prokuraturze, sądownictwie, spółkach skarbu państwa, oświacie. Krótko mówiąc, ta wymiana elit to wielka czystka kadrowa” – twierdzi prof. Dudek. I dodaje: „nie znam krajów demokratycznych, gdzie tego typu procesy dałoby się wyreżyserować przez rząd. Daje się to zrobić tylko w krajach autorytarnych czy totalitarnych(...)”. Ale PiS zdaje się tym nie przejmować. Zwłaszcza że dla strategii tego ugrupowania zaufani ludzie w ważnych miejscach społecznej struktury są absolutnie kluczowi. Jarosław Kaczyński chce przekierowania tzw. głównego nurtu, pragnie ugruntowania swoich wpływów znacznie głębiej, w społecznej tkance, w sposobie myślenia o państwie, demokracji, religii i roli władzy. Tak aby to on ze swoją partią był w centrum polskich poglądów, a dotychczasowy mainstream stał się egzotyczną ekstremą. Już dziś w pisowskich mediach pisze się, że KOD to ruch radykalny, wręcz niebezpieczny, pozostający na marginesie zainteresowania większości normalnych Polaków. Ale by ten proces się dokonał, Kaczyński musi stworzyć własną, wierną elitę. Symbolem przejmowania władzy duchowej w społeczeństwie było dla wielu prawicowców odznaczenie orderem Orła Białego Bronisława Wildsteina; miał to być, jak głosiła okładka tygodnika „wSieci”, dowód pokonania Adama Michnika (też kawalera tego orderu) w wojnie o zbiorową świadomość. Jest to ważne, bo jako memento na prawicy przywoływana jest pamięć lat 2005–07, kiedy brak wpływów w elitach przyczynił się do klęski obozu IV RP. Okazało się, że sama siła polityczna nie wystarczyła wówczas wobec oporu tamtego mainstreamu, opierającego się na, paradoksalnie, miękkich, opiniotwórczych wpływach. Na prawicy mówi się, że Kaczyński przegrał wówczas z „mgłą”, „atmosferą”, czymś, czego nie przewidział. Teraz ma już być inaczej. Wizja „nowego Polaka” Perspektywa długich rządów PiS ma uruchomić procesy dostosowawcze u nowych pokoleń, i tak już mocno konserwatywnych i podatnych na prawicową wizję świata. Kiedy czyta się wynurzenia ideologów sympatyzujących z PiS, widać zarys tego „nowego Polaka”: dobrze wykształconego, ale głęboko konserwatywnego, wierzącego parafianina, najlepiej z dużą rodziną, swojskiego, zakorzenionego w swoim środowisku, niepoddającego się „pedagogice wstydu” i nieulegającego wpływom bankrutującego moralnie Zachodu. Po drugiej stronie ma się znaleźć „niewierząca w nic hołota”, „worki skórno-mięśniowe” (cytaty z prawicowych forów), bez idei, korzeni i tożsamości. Ktoś inny ma być teraz „fajny”. Kiedyś to pisowiec w dobrym towarzystwie był – jak wspominają partyjni kombatanci – szykanowany i musiał ukrywać swoje poglądy. Teraz wykluczonym dziwakiem ma być przedstawiciel dawnego mainstreamu: „Europejczyk”, liberał, feministka, ateista, zwolennik Platformy czy KOD. To ich będzie się traktować z wyższością, jako nic nierozumiejących dinozaurów. Jeden z prawicowych blogerów napisał: „Gdy powoli zacznie się okazywać, że ludzie rozsądni i kierujący się rozumem reprezentują już tylko jedną stronę – reszta się przyłączy”. Kaczyński oczywiście wie, że nie przekona masowo dzisiejszych liberalnych elit do swojej rewolucji, dlatego zamierza je zastąpić własnymi. Ma temu służyć nie tylko władza administracyjna, ale też podcinanie ekonomicznych korzeni starej elity, lustracja, dekomunizacja, repolonizacja mediów, banków itd. Lider PiS wielokrotnie wspominał o tym, że „pewne grupy” w kraju roszczą sobie pretensje do wiecznego przewodzenia, niezależnie od wyniku wyborów, że istnieje „archipelag małych królestw, (…) małych dyktatur w gminach, zakładach pracy, na uczelniach”. Według PiS dotychczasowe polskie elity są wynarodowione, kosmopolityczne, zapatrzone w Europę w jej liberalnej, federacyjnej i ateistycznej postaci. Piotr Skwieciński, publicysta „wSieci”, zauważa: „Teraz rewolucji w Polsce nie ma. Ale będzie, jeśli PiS zaniesie w głąb społeczeństwa swą wojnę z elitami. Jeśli zacznie tworzyć lokalne kontrelity”. Bo nowa elita ma się tworzyć od dołu, w środowiskach na prowincji, w powiatach. Elity i kontrelity Takie kontrelity już się tworzą i są tworzone. Ten proces będzie się nasilał. PiS uznaje, że pozycja dotychczasowych elit wynika z tego, że to one same stworzyły kryteria, według których są elitą. Kaczyński zawsze był głęboko nieufny wobec tych kryteriów, postrzegał je jako niesprawiedliwe i korporacyjne, wykluczające „inaczej myślących”. Dlatego zamierza totalnie zanegować te kryteria, które od dziesięcioleci określały drogi i procedury awansu, budowania autorytetu, zawodowej pozycji. Wspierani będą ci, którzy czują się teraz niedocenieni i szykanowani. A takich zawsze jest wielu. Trzeba przy tym pamiętać, że w sektorze publicznym w Polsce, a więc w polu rażenia zwłaszcza autorytarnej władzy, pracuje około 3 mln ludzi, co wraz z rodzinami daje potencjalnie około 10-milionowy elektorat, który można „kupić” lub zastraszyć i skłonić do „racjonalnego myślenia”. Urzędnicy Rozbicie korpusu służby cywilnej, jakie się praktycznie dokonało, w praktyce unieważniło dawne reguły przyjmowania ludzi do administracji różnych szczebli. PiS chodzi o to, aby nabór nie był skrępowany wymogami wieku, doświadczenia i wykształcenia. Najważniejsze jest ideowe uświadomienie i chęć „pracy dla Polski”. Nie jest to dla partii Kaczyńskiego łatwe, bo nie ma jeszcze w swojej gestii ogromnego zasobu samorządowego, a to na tamtych posadach tworzą się lokalne elity. Nieprzypadkowo lider PiS mówi o „dyktaturach gminnych” – bo nie ma jeszcze nad nimi kontroli. Kiedy będzie ją miał, od 2018 r. albo jeszcze przed wyborami, jeżeli odwróci terenowe koalicje, będzie mógł zaoferować tysiące nowych stanowisk w urzędach, szkołach, domach pomocy, szpitalach, teatrach, miejskich i gminnych spółkach. To będzie dla jego ugrupowania potężny zastrzyk wpływów i duży krok w kierunku budowania kontrelity, bo na styku tych lokalnych instytucji tworzy się trwała społeczna sieć zależności („pan, wójt, pleban”), która opanowuje gminy, powiaty i województwa. Sędziowie i prokuratorzy Minister Zbigniew Ziobro załatwia właśnie sprawy kadrowe w prokuraturach, a jego działania są znacznie gwałtowniejsze niż 10 lat temu. Za trzy lata nie będzie praktycznie innych prokuratorów niż z poręki Ziobry i ewentualna przyszła władza wszystkich ich nie wyrzuci, będzie musiała się z nimi układać. Z sędziami idzie trudniej. Ta elita wciąż trzyma się mocno. Ale struktura sądownictwa jest dość sztywna i jeśli padnie jasna polityczna propozycja awansu dla młodszych, oczekujących na swoją kolej sędziów, może spotkać się z przychylnością. Zwłaszcza że opornych zgnębi się oskarżeniami i pomówieniami. Do tego dochodzą zapowiedzi wprowadzenia „czynnika ludowego”, jakiejś specjalnej instancji, która będzie weryfikowała wyroki sądowe i po ludowemu wymierzała sprawiedliwość. A do prac nad ustawą zmieniającą ustrój sądownictwa władza włączyła głównie sędziów sądów rejonowych, w domyśle jako przeciwwagę dla dzisiejszej elity wymiaru sprawiedliwości. Elity oficerskie Podobnie jest w armii. Z wielu źródeł słychać, że młoda kadra oficerska bardzo sprzyja ministrowi Macierewiczowi, bo ten usuwa starszych oficerów i pozwala na szybkie i spektakularne awanse młodej kadry (wielka rewolucja kadrowa ma ruszyć po szczycie NATO). Tworzy się grupa „janczarów”, ludzi zawdzięczających nowej władzy swoją pozycję, którzy czują, że zmienia się punkt odniesienia, a dawne zasługi nie tylko tracą znaczenie, ale nawet stają się obciążeniem, o czym przekonało się już wielu wyższych oficerów. Ta reguła obowiązuje także w innych służbach mundurowych, oczyszczanych ze starych „złogów”. Przy Macierewiczu społeczna i elitotwórcza rola wojskowych na pewno wzrośnie (wzorem może być II RP), wzmacniana tworzonymi w terenie strukturami obrony terytorialnej; do tego dochodzą organizacje paramilitarne, mogące mieć dużo do powiedzenia w lokalnych społecznościach. Media W tym przypadku budowanie nowych elit przebiega najbardziej widowiskowo. Dawni niszowi dziennikarze z małych stacji i ośrodków, bez przeszkolenia i etapów przejściowych, trafiają do głównych programów informacyjnych mediów publicznych, na pierwszą linię ideologicznego frontu. Satysfakcja z przegonienia dotychczasowych celebrytów, łatwego wejścia na ich miejsce, musi się łączyć z podziwem dla potęgi władzy, która im to umożliwiła.W PiS od dawna mówią, że nowa elita medialna powstaje w szkole wyższej o. Rydzyka, to absolwenci tej uczelni mają objąć ważne funkcje i już je obejmują. W kolejce są media prywatne, które mają zostać „zrepolonizowane”. Kultura Na tym polu idzie PiS chyba najtrudniej, bo nie da się zadekretować ani talentu, ani popularności. Minister Gliński operuje na razie dotacjami, ostatnio zmniejszył je np. dla teatru Krystyny Jandy. Przerzuca pieniądze na inicjatywy prawicowe. Wymienia kadry w podległych mu instytucjach, ale wiele z placówek kulturalnych jest w gestii samorządów i na razie nie ma do nich dostępu. Niemniej już widać „wstawanie z kolan” artystów walczących od lat z mainstreamem, ze „zmową krytyków”. Dotyczy to dyrektorów muzeów, kuratorów wystaw, animatorów. Mają być finansowane nowe produkcje filmowe, uwzględniające „polski punkt widzenia”. Można być pewnym, że zgłosi się wielu twórców, odrzucanych w ich mniemaniu z politycznych powodów, wyśmiewanych za tradycyjne spojrzenie na sztukę. Świat akademicki W tej elicie PiS miał zawsze silne przyczółki. Akademickie Kluby Obywatelskie im. Lecha Kaczyńskiego stale wydają swoje oświadczenia (podpisane nawet przez kilkaset osób), ostatnio bardzo krytyczne wobec sędziów Sądu Najwyższego wspierających Trybunał Konstytucyjny w sporze z władzą. PiS jest mocny zw