Nagrodę im. Anny Laszuk, przyznawaną przez Radio TOK FM, otrzymały w tym roku organizatorki Czarnego Protestu – „za wyjątkowy wpływ na rzeczywistość”. W laudacji czytamy o laureatkach: „Pokazały, że kiedy rozmawia się o kobietach, a nie z kobietami, przejmują stery w decydowaniu o swoim prawie do życia w zdrowiu. Sukces Czarnego Protestu – wstrzymanie restrykcyjnego projektu ustawy antyaborcyjnej – wzniosły także na wyższy humanistyczny poziom. Polki przypomniały o istocie niezależności sumienia i umysłu. O tym, że decydowanie za kogokolwiek, kto znajduje się w sytuacji moralnego dramatu, nie jest żadną ochroną, tym bardziej ochroną życia – to przemoc, siłowe przejmowanie kontroli i dominacji, często przez postać w sutannie, kitlu czy drogim garniturze. Polki pokazały, że aktywizm może być jednocześnie skuteczny i pokojowy. Skala, wymiar i energia ich protestu odzwierciedliły się w bezradności władzy”.
Podkreślono poza tym, że Czarny Protest był „ahierarchiczny” – zjednoczył wokół sprawy różnych ludzi, gotowych podjąć wysiłek, wyjść na ulice i zawalczyć o swoje prawa. W czarnych marszach brały udział kobiety, ale wspierali je też mężczyźni. Ich uczestników nie dzielono na „gwiazdy i publiczność”, a na sceny nie zapraszano żądnych oklasków i poklasku oficjeli.
Przypomnijmy: pierwszy Czarny Protest miał miejsce 3 października 2016 r. Był odpowiedzią na plany zaostrzenia prawa aborcyjnego. Jego uczestniczki albo uczestniczyły w marszach w różnych miastach, albo na znak solidarności ubrały się tego dnia na czarno, nie szły do pracy i nie wypełniały innych obowiązków. Poniedziałkowy ogólnopolski strajk zorganizowano na wzór tego, który przeprowadziły w 1975 r. Islandki. Jako pierwsza przypomniała o takiej formie protestu Krystyna Janda. 24 września ubiegłego roku napisała na Facebooku: „To tylko taka propozycja. Niestety, wśród kobiet polskich nie ma solidarności za grosz”.
A jednak solidarność była i jest. Wiesław Władyka komentował w POLITYCE: „Kobiety, dziewuchy (obydwu płci) pokazały siłę, godność i odwagę niesamowitą. Tego się nie da już zawrócić, wypchnąć na margines, uznać za nieważne, choć takie próby widać”. Protesty w różnych odsłonach odbywały się także później, ostatnio m.in. 8 marca, w Dniu Kobiet.
***
Gala wręczenia nagród Radia TOK FM odbyła się 4 kwietnia w Muzeum Historii Żydów Polskich POLIN w Warszawie. Na liście nominowanych w tym roku znaleźli się: Polski Alarm Smogowy, Paweł Machcewicz i Muzeum II Wojny Światowej oraz Jan Śpiewak i stowarzyszenie Miasto Jest Nasze. Statuetkę zaprojektował Boris Kudlicka.
W ubiegłym roku nagrodę odebrał Rzecznik Praw Obywatelskich Adam Bodnar. A wcześniej m.in. Robert Biedroń, Danuta Wałęsa i płk Krzysztof Olkowicz. Patronką wyróżnienia jest Anna Laszuk, dziennikarka związana ze stacją. Redakcja upamiętnia w ten sposób przedwcześnie zmarłą koleżankę oraz jej odwagę w przełamywaniu stereotypów, zaangażowanie, pasję, z jaką podejmowała walkę o prawa człowieka, zwłaszcza prawa kobiet i mniejszości.