Symbolem tej walki stały się kontrmiesięcznice smoleńskie, prawo do których PiS odebrało Obywatelom RP specjalną ustawą. Wolność zgromadzeń, obok wolności słowa, jest najważniejszą bronią społeczeństwa przeciwko wyradzaniu się władzy. Kontrmiesięcznica 10 lipca będzie wyjątkowa. Zapowiedzieli się, oprócz peerelowskiego opozycjonisty i polityka Unii Wolności Władysława Frasyniuka, także Lech Wałęsa i były premier z SLD Włodzimierz Cimoszewicz.
Są trzy sprawy, które dla „obywateli gorszego sortu” są znakiem rozpoznawczym, budzą ich sprzeciw, mobilizują do wspólnego działania. To wycinka drzew w Puszczy Białowieskiej, szczucie na uchodźców przez władzę i zakaz zgromadzeń protestacyjnych przeciwko wykorzystywaniu smoleńskiej tragedii do autopromocji PiS. Wszystkie te sprawy godzą w wartości wyznawane przez obywateli RP gorszego sortu: wolność, humanitaryzm i demokratyczne państwo prawa.
Organizując kontrmiesięcznice, Obywatele RP dają świadectwo obywatelskiego sprzeciwu wobec władzy, która demokratyczny akt wyboru wykorzystała do destrukcji najważniejszych instytucji państwa po to, by zaprowadzić nowy ład. Jaki – nie wiadomo. I że w ogóle powstanie jakiś ład. Na razie mamy destrukcję.
Prof. Tymothy Snyder, amerykański specjalista od nowożytnego nacjonalizmu i historii Europy Środkowej i Wschodniej, w eseju napisanym w reakcji na dojście do władzy Donalda Trumpa: „O tyranii” (dołączonym do wydania POLITYKI z 30 maja), daje 20 przykazań, których powinien przestrzegać obywatel, jeśli chce walczyć z tyranią. Drugim z nich jest „broń instytucji”. Snyder pisze, że w drodze do tyranii instytucje gwarantujące zachowanie demokratycznego państwa prawa „zostają pozbawione żywotności i funkcji, stając się zaledwie cieniem swojej dawnej świetności – wzmacniają nowy porządek zamiast mu się sprzeciwiać.