Nakazy i zakazy antycovidowe są niechlujne i chaotyczne. Naruszają konstytucję, w tym zasadę pewności prawa. Władza PiS nie chce ich poprawić. Więc znowu sytuację prostują sądy.
Ostatnio mieliśmy dwa głośnie przypadki kontestowania przepisów przeciwpandemicznych: klientki sklepu w Augustowie, która nie chciała założyć maseczki, a kasjerka odmówiła jej obsłużenia, oraz aktora, którego ochrona nie wpuściła bez maseczki do sklepu IKEA. Kasjerkę sąd ukarał grzywną za nieuzasadnioną odmowę świadczenia usługi. Zdecydował tak mimo rozporządzenia nakazującego noszenie masek. Powód jest prosty: od egzekwowania takich nakazów jest policja, ewentualnie inspekcja sanitarna, to nie rola usługodawcy.
Ale mandaty nakładane przez policję sądy też uznają za bezprawne, bo wydane na podstawie bezprawnego prawa. Już w kwietniu RPO Adam Bodnar zwracał rządowi uwagę, że podstawa ustawowa, na którą ten się powołuje w swoich kolejnych rozporządzeniach antycovidowych, nie uprawnia do nakładania zakazów i nakazów na wszystkich. Przywoływany przez władzę zapis ustawy o chorobach zakaźnych pozwala nakładać obostrzenia tylko na osoby zakażone lub podejrzane o zakażenie. Mimo to Rada Ministrów i minister zdrowia wydali już na jego podstawie dziewięć rozporządzeń zawierających ograniczenia nakładane na wszystkich.
Nawet jeśli sam zakaz czy nakaz (np. noszenia maseczek w pomieszczeniach zamkniętych) jest racjonalny, to gdy jest wydany bez podstawy prawnej, jest bezprawny.
W efekcie sądy administracyjne, a także sanepid uchylają – drakońskie często – mandaty administracyjne nakładane przez policję. Teraz zaczęły to robić wydziały karne sądów powszechnych w stosunku do mandatów za wykroczenie niestosowania się do nakazów i zakazów. Nie tylko z powodu braku podstawy prawnej.