Z tej okazji odbędą się niezliczone sympozja, konferencje i panele. A jest o czym gadać. Jego 72-letnie panowanie jest bowiem rekordem w dziejach naszej planety. Aktualny ranking: 1. Ludwik XIV – 72 lata panowania; 2. Harald I Pięknowłosy – król Norwegii – 70 lat; 3. nasz poczciwy Franciszek Józef CK – lat 68; 4. król Brazylii Piotr II, niemal ex aequo z Franciszkiem Józefem, tylko parę miesięcy mniej; 5. Ramzes II ze starożytnego Egiptu – lat 67; 6. Królowa Wiktoria – 64 lata. Hierarchię tę może, czego jej z całego serca życzę, zakłócić już tylko Elżbieta II – obecnie na tronie od 63 lat. Niech dożyje, nie abdykując, jeszcze do granic setki i dzwony rozkołyszą się w całym wolnym świecie. Na razie jednak liderem jest Ludwik XIV. Tabuny historyków zastanawiają się, jakie były plusy i minusy jego niekończącego się panowania. Tymczasem tygodnik „L’Express” znalazł inną formułę spojrzenia na jego panowanie. Uznał, że zamiast dyskutować o niesłychanie skomplikowanych grach dyplomatycznych owego czasu, intrygach i spiskach, lepiej będzie odkłamać parę „prawd” z Królem Słońce związanych. Zaczyna się od tego, iż nigdy nie powiedział on „Państwo to ja”. Sentencję tę włożył mu w usta, wiek po jego zgonie, historyk Pierre-Edouard Lemontey, że zaś była krótka i prosta (acz akurat zafałszowała istotę absolutyzmu), trafiła do podręczników i cytowana jest do dzisiaj nawet przez uznanych dziejopisów. Nie ma w tym akurat nic dziwnego, bo gdyby się przyjrzeć z bliska polskim: „Jam nie z soli ani roli”, „A kto im za łzy zapłaci”, „Idź złoto do złota”, „Bóg mi powierzył honor Polaków”… etc., na to samo przypuszczalnie by wyszło. Zachwyciło mnie natomiast inne sprostowanie. Otóż: Ludwik XIV wcale nie był brudasem! W młodości lubił się kąpać w Sekwanie, w okolicach Conflans. W Wersalu miał do dyspozycji dwie wanny z białego marmuru i dodatkowo ośmiokątny basenik o średnicy trzech metrów i głębokości ponad metr. Korzystał z tych urządzeń parę razy dziennie, nacierając się później perfumami i afrodyzjakami. Gorączkowo sprawdziłem w wiarygodnych źródłach. Hosanna! Podczas oficjalnych przyjęć i balów przygotowywano mu zawsze na zapleczu srebrne naczynie, do którego zaspokoić mógł niewczesne potrzeby. Jeżeli więc Wersal śmierdział, to na pewno nie za sprawą Jego Królewskiej Wysokości. Oczywiście nie wszystkich stać było na podobne luksusy. Toteż dworzanie i zaproszeni goście wypróżniali się w ogrodach, o ile zdążyli, a w nagłych przypadkach na schodach lub za okiennymi kotarami, zza których czujna służba zamiatała doraźnie (stąd popularne i u nas powiedzonko) nieestetyczne przypadłości pod dywan. Co mnie w tych obscenach, jakby się w Polsce powiedziało, szczególnie cieszy. Oto z podniosłej rocznicowej okazji przywołuje się we Francji wszelkie barwy epoki z intymnościami włącznie. U nas gdzieś między wierszami wyczytać możemy, jak to Kazimierz Wielki kazał utopić księdza Marcina Baryczkę, który mu rozpustę wymawiał. Zresztą epizod ten, choć miał doniosłe konsekwencje, Jerzy Wyrozumski w biografii króla całkowicie pominął. Potem może jeszcze Władysław Jagiełło (w rankingu na najdłużej panujących władców miejsce 31. – 48 lat) przyjmujący wysłannika Jadwigi – Zawiszę z Oleśnicy – w łaźni, żeby mu pokazać krzepkość swego przyrodzenia. Za cytaty z listów do Marysieńki obraziła się na Boya-Żeleńskiego cała armia polska i żądała przy